Giảm lãi suất: Càng gỡ, càng khó
Nghịch lý ngân hàng (NH) thừa vốn, doanh nghiệp (DN) khát vốn cứ tưởng sẽ được tháo gỡ, nhưng sau mỗi cuộc gặp gỡ giữa người có vốn và người đi vay với sự tham dự của NHNN, tình hình lại có vẻ khó khăn hơn.
Đơn cử như sau cuộc gặp gỡ cuối tuần qua tại TP.HCM, nhiều DN lo lắng, lãi suất (LS) không những khó giảm mà còn có nguy cơ tăng khi lãnh đạo một NH lớn cho rằng, chênh lệch 6% giữa huy động và cho vay hiện nay là thấp vì NH phải chịu nhiều chi phí. Nếu mức chênh lệch này thấp, hy vọng NH giảm lãi vay là rất khó. Không biết chừng, để bảo đảm kế hoạch lợi nhuận năm nay, các NH chẳng âm thầm tăng LS như họ đã từng làm? Vấn đề đặt ra là, mức chênh lệch này có thực sự thấp hay không khi trước đó, chính NHNN, các chuyên gia kinh tế và rất nhiều người trong ngành đã khẳng định, chênh lệch đầu ra, đầu vào từ 2,5-3% đủ để các NH có lãi. Đây cũng chính là cơ sở để NHNN đưa ra lãi vay ưu tiên 12-13% áp dụng cho một số lĩnh vực "chiếu" theo trần huy động 9%. Vậy nếu mức chênh lệch này thực sự thấp, không lẽ NHNN tính sai?
Tương tự, việc giảm lãi vay hợp đồng cũ về 15% được coi là một giải pháp mạnh tay của NHNN trong việc hỗ trợ DN. Nhưng tại cuộc họp này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình lại giải thích, NHNN chỉ "kêu gọi, vận động" các NH giảm cho DN chứ không thể yêu cầu họ giảm... Vấn đề không phải là đúng hay sai mà là nên hay không nên khẳng định như thế. Bởi thế này khác nào bảo NH muốn giảm thì giảm, không thì DN cũng phải chấp nhận. Với tuyên bố này, từ nay về sau, các DN nếu không được hạ lãi vay về 15%, cũng không dám kêu ca hay than thở. Cuộc gặp gỡ, cuối cùng lại là khó cho DN.
Các cơ sở chăn nuôi heo, gà đang treo chuồng vì đói vốn; nông dân và DN nuôi cá tra chết vì không có tiền... Họ đều thuộc danh sách các lĩnh vực được ưu tiên vay vốn, ưu tiên LS, tại sao cơ quan quản lý không tới tận nơi tìm hiểu xem vì lý do gì vốn ưu đãi không đến được với họ? Hàng tồn kho chất như núi nhưng các NH chỉ chấp nhận thế chấp bằng bất động sản, vậy làm sao vốn có thể tới tay DN? Nhiều NH vẫn đang lách trần huy động từ cơ chế LS trung - dài hạn thỏa thuận của NHNN, việc giám sát, thanh tra thế nào? Đây mới là những việc làm thiết thực nhất, hiệu quả nhất để giảm LS, để vốn có thể đến được với sản xuất, kinh doanh.
DN đã kiệt quệ, giải pháp cần trực tiếp, hiệu quả và nhanh chóng. Nếu vẫn cứ hội thảo, hội nghị để "thanh minh", để giãi bày thì chỉ lãng phí tiền của nhà nước mà không giải quyết được vấn đề. Như 2 cuộc gặp gỡ có NHNN tham gia tổ chức gần đây, DN đã kỳ vọng rất nhiều vào sự điều tiết của cơ quan quản lý, nhưng cuối cùng không ít tiếng thở dài đã được thốt ra, "càng gỡ, càng khó".
Nguyên Khanh
THANH NIÊN
|