|
Vàng không còn biến tướng?
Tuần qua, NHNN đã ban hành Thông tư 12 bổ sung một số điều của Thông tư 11, gia hạn cho các NHTM được phép huy động vàng dưới dạng chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng đến ngày 25-11-2012, thay vì đầu tháng 5-2012 như quy định trước đó. Quy định này không chỉ giúp NHNN có thời gian xây dựng đề án huy động vàng trong dân, mà còn tạo thời gian để xử lý những biến tướng từ việc huy động vàng của các NHTM trong thời gian qua.
Xử lý tồn đọng tín dụng vàng
Theo Thông tư 12, NHNN chỉ cho phép các NHTM huy động vàng dưới dạng chứng chỉ ngắn hạn đến ngày 25-11 để chi trả vàng theo yêu cầu của khách hàng khi số vàng thu nợ và tồn quỹ không đủ để chi trả. Điều này xuất phát từ việc dư nợ vàng của các NHTM hơn 1 năm qua chưa giảm bao nhiêu, dù các NHTM đã ngừng cho vay vàng.
Theo nguồn tin của ĐTTC, tại TPHCM - thị trường vàng lớn nhất nước - tổng dư nợ cho vay vàng hiện còn hơn 600.000 lượng chưa thể thu hồi. Trong đó, khách hàng vay vốn bằng vàng chủ yếu để đầu tư và kinh doanh bất động sản. Bên cạnh đó, những năm trước khi giá vàng ở mức thấp, không ít khách hàng vay vốn bằng vàng kỳ hạn dài nhằm hưởng lãi suất thấp bán lấy tiền đồng để đầu tư, sản xuất kinh doanh.
Nhưng khi giá vàng biến động theo hướng tăng cao, cộng với điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều khách hàng đã không thể trả dứt điểm những khoản nợ vay vốn vàng. Một số NHTM đã linh động thỏa thuận với khách hàng chuyển dư nợ vàng sang tiền đồng nhằm tránh rủi ro giá vàng có thể tăng tiếp.
Tuy nhiên ngay cả khi hoán đổi sang tiền đồng nhiều người vay vàng vẫn khó có thể trả được nợ khi giá vàng vẫn ở mức cao.
Tình hình này đã đẩy một số NHTM trước đây có thế mạnh ở mảng huy động và cho vay vàng vào thế khó tất toán dư nợ vàng. Thậm chí tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay vốn bằng vàng của các NHTM chiếm tỷ lệ không nhỏ.
Vì thế, nếu thời điểm này chấm dứt huy động vàng sẽ khiến một số NHTM khó khăn về thanh khoản vàng, tức khách hàng huy động đến rút vàng các NHTM này khó giải quyết được. Và cũng chính vì lý do này, khi gần đến tháng 5-2012 (hạn chót chấm dứt huy động vàng theo Thông tư 11), để giữ chân khách hàng gửi vàng nhiều NHTM đã chuyển qua giữ hộ vàng nhưng lại trả lợi tức cao - một kiểu huy động biến tướng rất nghịch lý mà các chuyên gia nhận định chỉ xảy ra ở nước ta.
Do vậy, Thông tư 12 của NHNN được ban hành nhằm giúp tháo gỡ những khó khăn tạm thời này khi cho phép các NHTM huy động vàng tạm thời để giải quyết thanh khoản trong quá trình xử lý tín dụng vàng, đồng thời tránh sự biến tướng của dịch vụ giữ hộ vàng.
Kèm theo Thông tư 12, tuần qua NHNN đã ban hành Chỉ thị 05 chấn chỉnh việc giữ hộ vàng của các NHTM. Theo đó, đối với các dịch vụ quản lý, bảo quản tài sản (bao gồm giữ hộ vàng), NHNN quy định các NHTM phải thực hiện đúng nguyên tắc khách hàng phải trả phí cho NHTM thực hiện dịch vụ.
NHTM phải niêm yết công khai phí và không được trả lãi, lợi tức, phí và các hình thức khác cho khách hàng. Đồng thời các NHTM phải hạch toán đúng tính chất tài khoản giữ hộ vàng theo quy định của NHNN.
Chặn “cửa” hoán đổi, đảm bảo bằng vàng
Một điểm quan trọng nữa của Thông tư 12 là quy định các NHTM không được chuyển đổi vốn huy động bằng vàng dưới mọi hình thức thành tiền đồng hoặc các hình thức bằng tiền khác. Bên cạnh đó, các NHTM không được sử dụng vàng huy động để cầm cố, thế chấp, ký quỹ, bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ tiền vay tại các NHTM khác.
Có thể thấy, từ năm ngoái đến nay có một số NHTM gặp khó khăn về thanh khoản trên thị trường tiền gửi đã tìm cách huy động vàng, ngoại tệ của dân rồi mang đi cầm cố vay tiền đồng của NH bạn. Điều này càng phổ biến hơn khi niềm tin trên thị trường liên NH bị xói mòn, các NHTM nhỏ muốn vay buộc phải có tài sản thế chấp.
Thậm chí có NHTM còn bán vàng huy động lấy tiền đồng để giải quyết thanh khoản, dù biết có thể rủi ro khi giá vàng biến động tăng cao. Vì vậy, việc cấm các NHTM hoán đổi vàng, dùng vàng để cầm cố, ký quỹ khi vay vốn trên thị trường liên NH nhằm lập lại trật tự trên thị trường này, đồng thời tránh sự biến tướng của hình thức huy động vàng như giữ hộ vàng trả lãi, cho vay và gửi vàng tại các NHTM, bán vàng có kỳ hạn không phù hợp với quy định tại Luật TCTD năm 2010.
Thực tế, hiện nay các NHTM đang giữ một số lượng vàng huy động từ dân cư rất lớn. Theo những nguồn tin ĐTTC nắm được, đến thời điểm này các NHTM trên địa bàn TPHCM có số vốn vàng huy động lên đến 2,3 triệu lượng, tương đương hơn 103.000 tỷ đồng, trong đó có NHTM đạt đến 1,3 triệu lượng.
Trước những biến tướng méo mó của thị trường vàng huy động trong thời gian qua, có thể thấy việc chấm dứt huy động vàng không đơn giản, cần phải có lộ trình trước khi thực hiện bước chuyển tiếp là NHNN sẽ huy động vàng trong dân thông qua các NHTM. Chính vì vậy, Thông tư 12 của NHNN đã yêu cầu các NHTM phải xây dựng lộ trình, phương án để chấm dứt việc huy động vàng vào ngày 25-11-2012 gửi NHNN để giám sát thực hiện.
Đối với các NHTM đã chuyển đổi vàng thành tiền theo Thông tư số 32 của NHNN ngày 6-10-2011 thì phải tất toán số vàng đã chuyển đổi thành tiền và đóng tài khoản vàng ở nước ngoài theo thông báo của NHNN.
Ngoài ra, NHNN cũng yêu cầu các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố có trách nhiệm kiểm tra chấm dứt huy động và cho vay vốn bằng vàng của các NHTM trên địa bàn, xử lý vi phạm theo thẩm quyền và báo cáo đề xuất Thống đốc NHNN xử lý các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện.
Thanh Như
Sài gòn đầu tư tài chính
|
