|
Quản lý đầu tư công: Đặt hiệu quả lên trên hết
Thông điệp rất rõ ràng về phân cấp trong quản lý đầu tư công vừa được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh trong Báo cáo trước Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội năm 2011, Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2012 và 5 năm 2011-2015.
Đó là bảo đảm quản lý thống nhất của Trung ương về mục tiêu và danh mục các chương trình, dự án theo quy hoạch.
Cùng với chỉ đạo của Chính phủ là tập trung vốn cho các công trình, dự án cấp thiết, sớm hoàn thành, nhanh đưa vào sử dụng để phát huy hiệu quả, ưu tiên bố trí vốn cho các công trình đã hoàn thành và đã đưa vào sử dụng, các công trình cần thiết phải hoàn thành trong năm 2012 và vốn đối ứng cho các dự án ODA; sẽ có những dự án đang được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước, vốn trái phiếu chính phủ phải chuyển sang các hình thức đầu tư khác hoặc phải tạm đình chỉ vì không thuộc nhóm ưu tiên.
Chắc chắn, nhiều địa phương sẽ chịu tác động trực tiếp từ cơ chế phân bổ nguồn lực theo tư duy mới này.
Tư duy trông chờ vào nguồn đầu tư của ngân sách nhà nước để phát triển kinh tế địa phương sẽ không còn hợp thời.
Lâu nay, với cơ chế phân cấp ngân sách và khuyến khích địa phương tăng nguồn thu ngân sách để bảo đảm các nhiệm vụ chi của từng cấp, các quyết định đầu tư của địa phương phụ thuộc rất lớn vào mục tiêu tăng nguồn thu, chứ không hẳn vì hiệu quả kinh tế - xã hội.
Điều này có thể nhìn thấy trong sự phát triển ồ ạt của các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu, cũng như các phong trào đầu tư cảng biển, sân bay…, khiến nhiều quy hoạch phát triển ngành, vùng phải liên tục bổ sung, chỉnh sửa những dự án mới, trong khi các dự án cũ hoặc là đang ngóng nhà đầu tư, hoặc vẫn đang ở trên giấy…
Cũng không thể không nhắc tới sự tranh chấp nguồn lực giữa các địa phương, thậm chí là các bộ, ngành khi các hoạt động đầu tư công được triển khai theo phương thức trải mành mành. Nguồn lực ngân sách vốn không dồi dào lại bị chia năm, xẻ bảy, tiến độ các dự án chậm trễ do cách bố trí kế hoạch vốn theo từng năm, thay vì theo yêu cầu của dự án…
Thậm chí, sự kết nối và phát triển của các vùng kinh tế thời gian qua không đạt được như mong đợi cũng một phần có nguyên nhân từ cơ chế phân bổ nguồn lực này. Quan trọng hơn, mục tiêu của đầu tư công là tạo nền tảng, động lực để thu hút các nguồn vốn khác, tạo cơ sở để nâng cao hiệu quả, nâng cao năng suất, tăng cường khả năng cạnh tranh của nền kinh tế không đạt được.
Hệ luỵ không chỉ là những chỉ tiêu trong phát triển kinh tế vĩ mô không đạt được, sức thu hút các nguồn vốn giảm, sự bấp bênh trong yêu cầu phát triển bền vững, mà còn báo trước khả năng tụt hậu của một nền kinh tế khi hàng loạt nút thắt lớn của môi trường đầu tư - kinh doanh mãi không xử lý được…
Tư duy mới trong phân bổ nguồn lực đòi hỏi sự thay đổi trong cơ chế phân cấp đầu tư, trong hoạt động điều hành và quản lý đầu tư của cả hệ thống, từ Trung ương đến địa phương vì lợi ích của nền kinh tế, vì lợi ích dài hạn của quốc gia. Trong sự thay đổi này, tính năng động, sáng tạo trong thu hút nguồn vốn khu vực kinh tế tư nhân của chính quyền các địa phương sẽ đóng vai trò quyết định trong các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương.
Bảo Duy
Đầu tư
|
