|
Cần định vị lại chỗ đứng của TTCK trong nền kinh tế
Đó là quan điểm của ông Huy Nam, chuyên gia tài chính chứng khoán độc lập khi trao đổi với chúng tôi về việc làm thế nào để thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK). Qua đó, sẽ khởi thông được kênh dẫn vốn quan trọng cho các doanh nghiệp (DN) trong điều kiện khó khăn hiện nay.
Thưa ông, việc giảm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng như hiện nay để kiềm chế lạm phát liệu có làm tăng nhu cầu huy động vốn của DN sang TTCK tới đây hay không?
Thông thường là như vậy. Việc DN xoay qua TTCK để tìm vốn có thể là khuynh hướng, là chuyện bình thường, nhưng không đơn giản. Vì đối với DN, trong nhiều trường hợp vốn ngân hàng chỉ là nguồn bổ sung. Do đó, DN trước hết hãy xem mục đích sử dụng vốn của mình là gì, ngắn dài ra sao? Trường hợp lãi suất cao nhưng vẫn chịu được và nhu cầu vốn chỉ là ngắn hạn thì DN cần suy tính để có nguồn phù hợp, có thể vẫn phải đi vay. Những hoạt động kinh doanh có tính thương vụ, thời vụ và nhu cầu tài chính ngắn hạn hay theo giai đoạn, thì DN có thể vẫn cần phải “nín thở qua sông”, chưa nên cậy đến TTCK.
Vấn đề cũng còn nằm ở chỗ quy mô vốn huy động và khả năng huy động thành công. Điều này tùy thuộc nhiều vào tình trạng TTCK và tâm lý nhà đầu tư, nhất là vào thời buổi khó khăn như hiện tại. Tuy vậy, TTCK vẫn luôn là kênh cung vốn hiệu quả mà DN có thể trông cậy. Cho dù thị trường không còn hào phóng như các năm trước, nhưng cánh cửa huy động vốn trên thị trường này vẫn đang rộng mở, DN vẫn có thể lựa chọn thời điểm và loại sản phẩm để chào mời, với điều kiện việc huy động đó đồng thời là cơ hội tốt đối với nhà đầu tư.
Với tình trạng thanh khoản thị trường đang thấp, vậy việc gia tăng nhu cầu huy động vốn qua TTCK liệu có thể sẽ làm cho thị trường này đang khó lại càng thêm khó không thưa ông?
Khó cho thị trường hay khó cho DN là hai cách nhìn vấn đề khác nhau. Hoạt động huy động vốn là hoạt động sơ cấp, mặc dù đối tượng hay sản phẩm đầu tư cũng được gọi là “chứng khoán”, nhưng đây được xem là bước đầu đầu tư trực tiếp vào DN, và như vậy có thể xem nó chưa “lám khó” cho thị trường - ở đây được hiểu là thị trường giao dịch thứ cấp. Có chăng chỉ là chuyện niêm yết sau này.
Theo tôi, nếu DN uy tín, có dự án tốt, mục tiêu kinh doanh thuyết phục, triển vọng về hiệu quả có thể dự đoán được là hấp dẫn… thì DN chẳng lo khó và thị trường cũng chẳng sợ nó làm khó về sau. Vì trong giai đoạn kinh tế khó khăn này cơ hội đầu tư tốt chắc chắn vẫn sẽ được chào đón, nếu không muốn nói là săn lùng, do đồng tiền khôn chẳng bao giờ chịu nằm yên. Đặc biệt, các nhà đầu tư giá trị, các quỹ đầu tư “dưới sàn” hay dài hạn luôn hiện diện. Ngay cả giới “lướt sóng” vào một lúc nào đó họ cũng có thể lui lại để đón đầu. Nói chung, nhà đầu tư vẫn đang ngoài cửa DN để chờ đợi cơ hội.
Chỉ có các trường hợp nghĩ ngắn, huy động vốn để “chữa cháy” hay để trả nợ mới đáng lo. Huy động vốn dài hạn mà cốt chỉ để xoay xở tình thế, hoặc tình trạng tranh thủ quá đáng đến “bội thực” như trước đây, mới là cách tự hại mình, làm xấu môi trường phát hành nói riêng và thị trường nói chung. Tôi nghĩ DN nay đã có kinh nghiệm, đã học được nhiều bài học thực tế nên họ sẽ dè dặt hơn.
TTCK được coi như một “nhiệt kế” của nền kinh tế. Điều đó cho thấy TTCK gắn liền với “sức khỏe” của nền kinh tế. Vậy có thể có một cách nào đó để TTCK có tác dụng trở lại tích cực đối với nền kinh tế trong bối cảnh khó khăn không, thưa ông?
Người ta gọi TTCK là “nhiệt kế” của nền kinh tế dựa trên hai phương diện: Một là thuộc tính phản ứng nhạy cảm của thị trường trước các biến động nói chung và hai là về quy mô có tính đại diện của định chế này trong hoạt động kinh tế, hoặc đối với từng lĩnh vực hay ngành kinh tế.
Với TTCK Việt Nam, phản ứng nhạy cảm là có, nhưng về quy mô thì diễn biến của thị trường chưa thể được xem là có tính đại diện phản ảnh đúng sức khỏe của nền kinh tế. Tuy nhiên, dù sao thì đây vẫn là kênh tài chính quan trọng, ngày càng khẳng định vai trò nuôi dưỡng sức sống doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế nước nhà. Do đó ta cần có thái độ và cách hành xử thích đáng, không thể cứ hễ kinh tế khó khăn là đem chứng khoán ra “phang” như lâu nay.
TTCK là định chế công cụ có tính liên lập, đáp ứng yêu cầu đồng bộ trong cấu trúc kinh tế thị trường. Dó đó, không thể tách nó ra để mà xét đoán bằng ngôn từ tình cảm hoặc có thể nói sản xuất kinh doanh là “thực”, là có ích, còn đầu tư chứng khoán là “ảo”, là không có ích. Suy diễn sai lầm như vậy ít nhiều đã dẫn tới tâm lý dị ứng, tạo ra cách hành xử phân biệt rất bất lợi cho việc phát triển TTCK nói riêng và kinh tế nói chung. Nhiều biểu hiện không thuận lợi tại các diễn đàn và áp lực chính sách đối với TTCK gần đây đã làm cho giới đầu tư có cảm giác chứng khoán bị “ra rìa”. Đây là điều đáng tiếc. Theo tôi, chẳng cần siết tín dụng - điều này chỉ tạo thêm tâm lý căng thẳng, bi quan và “mất lửa” - thì với thực tế thị trường năm 2010 và lãi suất ngất trời như hiện nay có lẽ chẳng mấy ai dám cầm tiền vay để đi mua chứng khoán.
Do vậy, tôi đề nghị cần có một sự định vị lại chỗ đứng của TTCK trong nền kinh tế từ tầm nhìn vĩ mô. Việc xác định lại vai trò vị trí và mối tương quan của định chế này trong toàn cảnh kinh tế, quán triệt và thu phục cả hệ thống cùng chia sẻ trách nhiệm nuôi dưỡng thị trường là việc cần và nên làm vào lúc này. Đừng để TTCK đơn độc “bơi” một mình, vì TTCK là của cả nền kinh tế chứ không phải của UBCK.
Tôi tin rằng thông điệp có tính khẳng định và khuyến khích phát ra từ đây, cùng với một chính sách tiền tệ có tín hiệu lành mạnh, sẽ là cơ sở để nhà đầu tư quay lại thị trường, ít ra cũng khích động mạnh khuynh hướng đầu tư giá trị, và thị trường sẽ có sức sống mới. Một số chính sách động viên khác có thể cũng sẽ có tác dụng, đặc biệt là chính sách thuế…
Trong điều kiện TTCK khó khăn như hiện nay, theo ông việc điều hành TTCK phải chú tâm tới những giải pháp nào?
Theo tôi, về phương diện điều hành, đối tượng cần tập trung nhiều hơn vào lúc này là nhà đầu tư. Trong những điều kiện khó khăn như hiện nay, nhà đầu tư rất cần nghe thông điệp, biết động thái và thấy được sự chuyển động tích cực thể hiện mối quan tâm thực sự của giới hữu trách đến sức sống thị trường. Chí ít thì đây cũng là sự xoa dịu và đồng cảm với nhà đầu tư trước đầu sóng ngọn gió.
Thị trường cũng cần được tiếp sức với một số cải thiện trước mắt theo hướng tạo điều kiện linh hoạt trong giao dịch, và lâu dài với các nghiệp vụ và công cụ chuyên ngành để hóa giải tình trạng đơn điệu như lâu nay... TTCK cần được nhìn nhận đầy đủ là môi trường sinh lợi cho nhà đầu tư tài chánh, chứ không chỉ hoa mỹ một chiều là kênh dẫn vốn cho DN. Việc gìn giữ niềm tin và bảo vệ nhà đầu tư chính là để khơi thông và duy trì nguồn vốn chảy vào kênh dẫn đó.
Thời báo Tài chính
|
