|
Mạnh tay hơn với vi phạm về kế toán
Bộ Tài chính đã hoàn thành dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2004/NĐ-CP ngày 04-11-2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán (gọi tắt là Nghị định sửa đổi).
Đã mạnh tay hơn
Theo dự thảo, Nghị định sửa đổi 13 điều của Nghị định 185 và bổ sung 2 điều mới. Theo đó, việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán (bao gồm cả kế toán doanh nghiệp và kế toán hành chính sự nghiệp) sẽ mạnh tay hơn.
Trước hết, những vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán được nghiên cứu, bổ sung đầy đủ hơn.
Nghị định sửa đổi đã quy định thêm hàng loạt hành vi được coi là vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán như: vi phạm trong việc tổ chức bồi dưỡng và cấp chứng chỉ kế toán trưởng; ký chứng từ kế toán không đúng với quy định về bố trí chữ ký của các chức danh lãnh đạo đối với từng loại chứng từ kế toán; không in sổ kế toán ra giấy sau khi đã khóa sổ trên máy vi tính đối với các loại sổ phải in theo quy định, hoặc không có đầy đủ chữ ký và đóng dấu theo quy định khi in sổ; không lập báo cáo tài chính hoặc lập báo cáo tài chính không đầy đủ nội dung theo quy định; nộp báo cáo tài chính cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền không đính kèm báo cáo kiểm toán đối với trường hợp mà pháp luật quy định phải kiểm toán; thuê tổ chức hoặc cá nhân không đủ điều kiện hành nghề kế toán làm kế toán, kế toán trưởng….
Dự thảo Nghị định sửa đổi cũng nâng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán lên cao hơn. Theo Nghị định 185, mỗi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm bị phạt tiền với mức tối đa là 20 triệu đồng, dự thảo Nghị định sửa đổi nâng lên mức 30 triệu đồng.
Mức phạt một số hành vi vi phạm được nâng lên gấp đôi so với quy định tại Nghị định 185. Chẳng hạn, theo Nghị định 185, hành vi “Lập chứng từ kế toán không đủ số liên theo quy định của mỗi loại chứng từ kế toán; Ký chứng từ kế toán khi chưa ghi đủ nội dung chứng từ thuộc trách nhiệm của người ký…” bị phạt tiền từ 1-5 triệu đồng, theo dự thảo Nghị định sửa đổi, mức phạt sẽ là 2-10 triệu đồng. Bán hàng không lập hóa đơn theo quy định; thuê tổ chức hoặc cá nhân không đủ điều kiện hành nghề kế toán làm kế toán, làm kế toán trưởng… sẽ bị phạt tới mức tối đa là 30 triệu đồng cho mỗi hành vi sai phạm.
Vẫn cần triệt để hơn nữa
Mặc dù đã được cho là mạnh tay hơn, song vẫn có nhiều ý kiến cho rằng, dự thảo Nghị định sửa đổi cần triệt để hơn nữa.
Trước hết, cần có quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với người làm kế toán, cũng là một trong những đối tượng điều chỉnh của Luật Kế toán. Khoản 1, điều 1, Nghị định 185 quy định về phạm vi áp dụng của Nghị định 185 như sau: “Nghị định này quy định việc xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức trong nước và nước ngoài hoạt động tại Việt Nam có hành vi cố ý hoặc vô ý vi phạm các quy định của pháp luật về kế toán mà không phải là tội phạm và theo quy định của nghị định này phải bị xử phạt vi phạm hành chính, trừ trường hợp Điều ước quốc tế mà Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc gia nhập có quy định khác”.
Như vậy, phạm vi áp dụng của Nghị định 185 bao gồm cả cá nhân, trong đó có người làm kế toán. Do đó, đề nghị bổ sung vào khoản 2, điều 1, Nghị định 185 một hành vi sai phạm cần được xử phạt là: vi phạm về trách nhiệm của người làm kế toán như không bàn giao sổ sách, chứng từ kế toán khi thôi việc; lợi dụng nghề nghiệp để cung cấp thông tin kinh doanh của doanh nghiệp thu lợi bất chính; giữ chứng từ kế toán của doanh nghiệp để nhằm mục đích vụ lợi... Những hành vi nêu trên đang xảy ra khá phổ biến, là vi phạm trách nhiệm của người làm kế toán và có thể coi là vi phạm đạo đức nghề nghiệp kế toán, cần được xử phạt.
Thứ hai, tình trạng lập nhiều hệ thống sổ kế toán đang xảy ra khá phổ biến trong các doanh nghiệp. Chẳng hạn, có doanh nghiệp có tới ba hệ thống sổ kế toán gồm hệ thống sổ kế toán báo cáo thuế; hệ thống sổ nội bộ (không phải là hệ thống kế toán quản trị theo quy định của Luật Kế toán) và hệ thống sổ để xuất trình cho ngân hàng khi vay vốn. Sự tồn tại song song nhiều hệ thống sổ kế toán là nhằm trốn thuế, gian lận thuế và cung cấp thông tin sai sự thật để vay vốn ngân hàng. Vì vậy, rất cần coi đó là hành vi vi phạm và quy định mức xử phạt nghiêm minh.
Thứ ba, dự thảo Nghị định sửa đổi đã bổ sung vào khoản 3, điều 8, Nghị định 185 một hành vi sai phạm là “Không in sổ kế toán ra giấy sau khi khóa sổ trên máy vi tính đối với các loại sổ phải in theo quy định hoặc không có đầy đủ chữ ký và đóng dấu theo quy định khi in sổ”. Để thực hiện quy định trên, rất cần một văn bản quy phạm pháp luật quy định rõ, trong hệ thống sổ kế toán quy định theo chế độ kế toán doanh nghiệp hiện nay, những sổ nào bắt buộc phải in, ký và đóng dấu?
Cuối cùng, Nghị định số 185/2004/NĐ-CP có hiệu lực thi hành đã 6 năm. Tuy nhiên, việc kiểm tra công tác kế toán ở các đơn vị kế toán đã thực hiện như thế nào? Có bao nhiêu doanh nghiệp đã bị xử phạt vi phạm hành chính? Nếu chúng ta chỉ ban hành Nghị định về xử phạt nhưng không kiểm tra, xử phạt và thông báo công khai thì việc ban hành nghị định chỉ là hình thức.
Luật gia Vũ Xuân Tiền, Công ty Tư vấn VFAM Việt Nam
TBKTSG
|
