Đồng Nai lại họp kín vụ Vedan Việt Nam
Dự kiến hôm nay (16.8), UBND tỉnh Đồng Nai sẽ họp kín với các sở ngành, hội để tiếp tục bàn về xử lý vụ ô nhiễm do Vedan VN gây ra.
Họp kín quyền lợi cần công khai của dân.
Thành phần cuộc họp không hề có đại diện bất kỳ cơ quan ngôn luận nào mà chỉ có đại diện của TAND tỉnh, Hội Luật gia, HND, Sở TNMT, Tư pháp, Chi cục Bảo vệ môi trường. Liên quan vụ Vedan VN, đây không phải lần đầu tiên Đồng Nai họp kín. Ngày 8.6.2010, Tỉnh ủy họp chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai đòi Vedan VN bồi thường, đồng thời lại chỉ đạo HND đi hỏi ý kiến dân nhận hỗ trợ hay kiện Vedan VN, báo giới cũng chỉ được đứng... xa trụ sở.
Trong khi đó theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, trong suốt hành trình đòi Vedan VN bồi thường, ông Hậu luôn nhờ báo chí lên tiếng. Ông Nguyễn Văn Phụng (Chủ tịch HND TPHCM) thì nói, gần như trong mọi cuộc họp liên quan Vedan VN của TP đều đón chào báo chí. Thậm chí đến cuộc họp quyết định dẫn tới Vedan VN chấp thuận bồi thường 100% cho TPHCM và BRVT, kế hoạch ban đầu là không cho báo chí dự nhưng đến phút cuối, cơ quan chức năng quyết định họp báo.
Tỉnh BRVT cũng tương tự, ông Trần Văn Cường (Trưởng ban Thống kê thiệt hại vụ Vedan VN của BRVT) luôn “mời báo chí tham dự” với bất kỳ PV nào quan tâm tới vụ Vedan VN.
Thứ trưởng Bộ TNMT, ông Nguyễn Thái Lai khẳng định, việc Vedan VN chấp nhận bồi thường 100% là thành công lớn của cả cộng đồng, trong đó có sự góp sức quan trọng của báo chí. Còn tại Đồng Nai, một cán bộ (giấu tên) thừa nhận, nếu không có sự phản biện quyết liệt của công luận, suýt nữa nông dân Đồng Nai “mất oan” 105 tỉ đồng nếu HND không bị báo chí “điểm huyệt” việc thỏa thuận trước với Vedan VN sẽ không kiện và nhận hỗ trợ 15 tỉ đồng.
Nhưng Đồng Nai cứ “họp kín”. Còn hiệu quả ra sao? Khi TPHCM và BRVT ký thỏa thuận để Vedan VN bồi thường 100% đáp ứng kịp thời hạn của Bộ TNMT (ngày 13.8.2010), đang lên kế hoạch chi trả xuống dân thì đến nay Đồng Nai vẫn loay hoay nhận hay không gần 120 tỉ đồng mà Vedan VN bồi thường 100% theo yêu cầu; loay hoay đi hỏi ý kiến dân; loay hoay chứng nhận thiệt hại.... Và như vậy, nếu chờ Đồng Nai thì Bộ TNMT lại phải trễ hẹn báo cáo với Thủ tướng vụ việc.
Sẽ còn điên đầu
Nhìn lại toàn bộ hành trình của Đồng Nai cho thấy, sự lúng túng có thể từ chỉ đạo của “nhạc trưởng” Tỉnh ủy. Ngày 8.6.2010, Tỉnh ủy Đồng Nai đã có cuộc họp với UBND tỉnh, HND và các sở ngành. Một mặt Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai phải yêu cầu các sở liên quan căn cứ vào tài liệu của Viện MTTN, thống kê thiệt hại của từng hộ dân và làm căn cứ yêu cầu Cty Vedan bồi thường cho dân (không dùng từ hỗ trợ). Mặt khác Tỉnh ủy Đồng Nai lại đề nghị HND tỉnh phối hợp với các ngành lấy ý kiến nguyện vọng dân nhận hỗ trợ hay kiện Vedan.
Tuân chỉ đạo, ngày 21.6.2010, UBND tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu và sau đó được Vedan VN bồi thường gần 120 tỉ đồng. Cũng tuân chỉ đạo, HND đi hỏi và được người dân đáp “xin Vedan VN” nâng mức hỗ trợ từ 15 tỉ đồng lên 30 tỉ đồng. 2 cơ quan thực thi không chỉ khác nhau cả về khái niệm (bên đòi bồi thường, bên hỏi nhận hỗ trợ hay kiện) mà cả số tiền với khoảng cách quá xa (15 tỉ đồng và gần 120 tỉ đồng) thì thử hỏi làm sao Vedan VN không “nhờn”.
Vedan VN đã chấp thuận bồi thường 100% (gần 120 tỉ đồng) theo chính yêu cầu của UBND tỉnh. Về mặt pháp lý, nông dân không hề có giấy ủy quyền nào cho UBND tỉnh nhận bồi thường số tiền trên. Nếu dân không chấp nhận thì Đồng Nai sẽ làm gì để đảm bảo quyền lợi dân như lời hứa, trong khi thời hiệu khởi kiện đang dần cạn?
Đòi bồi thường gần 120 tỉ đồng, UBND tỉnh Đồng Nai căn cứ vào xác định của Viện MTTN. Nếu dân đồng ý nhận thì số tiền trên là quyền lợi của dân 4 xã Long Phước, Phước Thái (huyện Long Thành), Phước An, Long Thọ (huyện Nhơn Trạch); Vedan VN sẽ không chịu trách nhiệm nếu phát sinh khiếu kiện ngoài “khoanh vùng gần 120 tỉ đồng ” của UBND tỉnh Đồng Nai.
Vậy chính quyền Đồng Nai sẽ ứng phó thế nào trước việc hàng trăm hộ dân 3 xã Phước Khánh (huyện Nhơn Trạch) và Phước Bình, Tân Hiệp (huyện Long Thành) không nằm trong danh sách được bồi thường gần 120 tỉ đồng đang khởi kiện Vedan VN? Cần lưu ý, theo một số luật sư Đồng Nai, đường ranh giới của viện MTTN cắt giữa đùm nuôi tôm của nhiều hộ dân, nhưng bên này đùm thì ô nhiễm, bên kia không là vô lý.
Ông Trần Văn Cường (Trưởng ban Chỉ huy thống kê thiệt hại vụ Vedan VN của BRVT): Trong 10 ngày chúng tôi sẽ niêm yết công khai danh sách 1.255 hộ dân bị thiệt hại nhằm giải quyết những khiếu nại, thắc mắc của bà con. 5 ngày tiếp theo ngân hàng sẽ tiến hành phát tiền cho dân. Quan điểm của tỉnh là nông dân sẽ nhận đủ tiền bồi thường mà không phải mất một xu. Người dân sẽ không phải đóng bất kỳ một khoản phí nào như ủng hộ lũ lụt, an ninh quốc phòng…
Ngô Sơn
Lao Động
|