|
Phải đảm bảo lợi ích đến đúng đối tượng
Chiều nay (23/10), Quốc hội dành nửa thời gian làm việc tại Hội trường để nghe Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng và Luật thuế thu nhập doanh nghiệp đồng thời nghe báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính-Ngân sách về dự án luật này.
Luật thuế thu nhập doanh nghiệp và Luật thuế giá trị gia tăng được Quốc hội khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 4 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2009. Sau gần 1 năm triển khai thực hiện, theo nhận định của Chính phủ, tuy có phát huy tác dụng nhưng đã bộc lộ một số bất cập cần sửa đổi để giải quyết tốt hơn các vấn đề về an sinh xã hội cho một số đối tượng.
Bài toán về nhu cầu nhà ở xã hội
Thực tiễn đặt ra cho thấy hiện tại và trong thời gian tới, nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng là học sinh, sinh viên, công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, nhà ở cho cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, người có thu nhập thấp đang trở nên cấp bách.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, ký túc xá hiện nay mới chỉ đáp ứng được khoảng 20% số sinh viên có nhu cầu ở trong ký túc xá; tại các khu công nghiệp mới có khoảng 20% tổng số công nhân lao động có chỗ ở ổn định, 80% số còn lại vẫn đang phải thuê chỗ ở tạm; khoảng trên 30% số hộ gia đình có diện tích nhà ở dưới 36m2, trong đó khoảng 19% số gia đình sống trong những căn nhà không đảm bảo tiêu chuẩn tối thiểu.
Để giải quyết vấn đề nhà ở cho các đối tượng nêu trên, căn cứ vào Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã triển khai thực hiện giải pháp: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp của năm 2009 đối với thu nhập từ hoạt động đầu tư, kinh doanh nhà ở trong các khu công nghiệp; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp của năm 2009 đối với thu nhập từ hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho mua đối với người lao động có thu nhập thấp; giảm 50% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với nhà ở cho học sinh, sinh viên, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp thuê, thuê mua hoặc bán cho người có thu nhập khó khăn về nhà ở. Tuy nhiên, các giải pháp miễn, giảm thuế đó chỉ được thực hiện trong năm 2009, nên chưa thực sự khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xây dựng ký túc xá, nhà ở xã hội, trong khi việc triển khai các dự án xây dựng nhà ở đòi hỏi lượng vốn lớn, có thời gian đầu tư và thu hồi vốn dài.
Cân nhắc việc thực thi để tránh gian lận
Về cơ bản, Ủy ban Tài chính-Ngân sách đồng tình với đề nghị của Chính phủ là cần có cơ chế ưu đãi để vừa giải quyết vấn đề nhà ở xã hội, vừa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, còn một số ý kiến trong Ủy ban chưa tán thành với việc sửa đổi và cho rằng, do năng lực quản lý còn hạn chế nên việc kiểm soát giá mua, giá bán nhà thực tế đang gặp nhiều khó khăn. Cho dù Nhà nước có áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế để doanh nghiệp hạ giá thành cũng chưa chắc giá bán, giá thuê nhà sẽ được giảm. Đối tượng là người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, học sinh, sinh viên không được hưởng lợi mà Nhà nước thì bị thất thu ngân sách.
Bên cạnh đó, việc căn cứ vào đối tượng mua nhà để áp dụng 2 mức thuế suất thuế giá trị gia tăng khác nhau (5% và 10%) là rất phức tạp, dễ bị doanh nghiệp lợi dụng để được hoàn thuế giá trị gia tăng. Ngoài ra, việc ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho cả dự án đầu tư mở rộng sẽ dẫn đến tình trạng ưu đãi dàn trải. Qua thực tiễn thi hành luật, đã có trường hợp lợi dụng quy định này để hưởng ưu đãi, trốn thuế, gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Đối với đề nghị điều chỉnh mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% đối với nhà ở cho học sinh, sinh viên, công nhân tại các khu công nghiệp, người có thu nhập thấp, Ủy ban Tài chính-Ngân sách nhất trí với mức đề suất này tuy nhiên cho rằng, đi đôi với việc áp dụng thuế suất ưu đãi, Dự thảo luật cần bổ sung quy định nhằm xác định tiêu chí về nhà được hưởng thuế suất ưu đãi nhằm tránh việc lợi dụng pháp luật để trốn thuế, đồng thời phải có cơ chế kiểm soát việc áp dụng và thực hiện chính sách ưu đãi thuế trên thực tế đảm bảo lợi ích đến được đúng đối tượng.
Ủy ban Tài chính-Ngân sách cũng cho rằng, để tạo điều kiện về nhà ở cho người có thu nhập thấp cần có chính sách hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng này như hỗ trợ lãi suất vay vốn, mua trả chậm, hỗ trợ kinh phí, điều kiện thế chấp, tỷ lệ giải ngân hạn mức tín dụng…
Đối với đề nghị của Chính phủ về ưu đãi đối với dự án xây dựng nhà ở trong Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, Ủy ban Tài chính-Ngân sách cho rằng việc áp dụng mức ưu đãi cao nhất đối với mọi dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho học sinh, sinh viên, công nhân khu công nghiệp và người có thu nhập thấp, không phụ thuộc vào địa bàn đầu tư sẽ tạo động lực cho doanh nghiệp đầu tư vào các dự án này. Tuy nhiên, Chính phủ cần quy định rõ biện pháp “hậu kiểm” để bảo đảm thực thi pháp luật nghiêm minh, chống hành vi gian lận, trốn thuế, lợi dụng ưu đãi để thu lợi cho cá nhân, tổ chức của mình./.
Mạnh Hùng - Thanh Hà
VOV
|
