Mua hàng online: Chọn mặt gửi...tiền
Mua hàng trực tuyến đã trở thành một nhu cầu "khó cưỡng" của giới trẻ và đang là xu thế tất yếu của thương mại hội nhập. Tuy nhiên, trước một thực tế chập chững của nền TMĐT nước nhà, người mua cũng phải đối mặt với may rủi khi trao tiền gửi hàng từ những doanh nghiệp trực tuyến.
Mua vàng được... sắt vụn
Thương mại điện tử ở Việt Nam đang bước những bước chập chững hội nhập và lĩnh hội công nghệ. Nếu các nước Âu, Mỹ đã có những bước tiến thần kỳ với những điểm nhấn eBay, Amazone, Expansys... thì tại Việt Nam, văn hóa và thói quen sử dụng tiền mặt chính là rào cản của TMĐT, chưa kể dẫn tới những biến tướng khó lường.
Hàng loạt "phi vụ" lừa đảo trực tuyến được phanh phui với số lượng nạn nhân lên tới hàng chục người và số tiền chiếm đoạt lên đến con số hàng tỷ thời gian qua gióng lên một tiếng chuông cảnh báo về một loại hình tội phạm mới ăn theo bước tiến của công nghệ.
Chị Thi, một nhân viên văn phòng thường xuyên đặt mua hàng trực tuyến cho biết: "Tôi thường xuyên mua hàng qua mạng, đôi khi chỉ là vài món đồ cá nhân giá trị thấp nhưng cũng có lần đặt hàng mua cả máy ảnh số qua mạng. Nhưng lần gần đây nhất, khi đặt mua một chiếc áo mới hiệu Mango qua một forum mua bán, tôi nhận lại một chiếc áo mà theo cảm nhận thì không khác gì giẻ lau nhà, được gửi qua bưu điện, nhãn mác không rõ ràng".
Trong trường hợp này, rất khó để áp dụng chế tài xử phạt, khởi tố đối tượng lừa đảo trên mặc dù thông tin tài khoản cũng như số điện thoại giao dịch đều có đầy đủ. Thêm vào đó, cái khó là khi bị lừa đảo theo dạng này, khổ chủ thường chẹp miệng "coi như mua bài học" vì lý do giá trị hàng hóa không cao, và không trình báo cơ quan chức năng.
Gần đây nhất phải kể đến vụ việc lừa đảo qua mạng, bị cơ quan công an phát hiện đã gây xôn xao dư luận. Từ giấy CMND mang tên Trần Minh Tuấn, Thạch Sĩ Châu, sinh viên năm 3 một trường cao đẳng đã xây dựng website http://camerajapan123.110mb.com, đồng thời đăng ký thành viên tại các website rao vặt, như: raovatmienphi.com; raovat.vn; daquasudung.vn; vatgia.com... để đăng tin phục vụ cho việc lừa đảo.
Với nội dung lừa hấp dẫn: "Bán máy ảnh kỹ thuật số rẻ nhất Việt Nam... chất lượng, uy tín và dịch vụ đặt lên hàng đầu...hàng chính hãng của Canon Sony, HP Leica, Olympus...”, Châu đã lừa được khá nhiều người. Nhưng sau khi chọn hàng qua ảnh, trả tiền qua tài khoản của Châu, mọi giao dịch tiếp theo đều không thực hiện được. Đến nay số lượng người bị lừa chưa thống kê hết. Châu có đến 10 thẻ ATM của các ngân hàng khắp cả nước để làm địa chỉ nhận tiền của những nạn nhân nhẹ dạ.
Anh Long, một cựu quản trị viên của diễn đàn muare.vn cho biết:"Các gian thương hoạt động ngày càng tinh vi, hàng hóa nhập nhằng, không rõ nhãn mác và giá cả minh bạch. Người mua chỉ được nhìn hàng qua ảnh rồi gửi tiền do đó thật khó để phân biệt thật giả cũng như thỏa thuận được với người bán về các chính sách sau bán hàng, gần như là hên xui".
Đó là còn chưa kể đến việc báo giá một đằng, thanh toán một nẻo, "treo đầu dê bán thịt chó" khiến người dùng rối như tơ vò trước những lời "đường mật online".
Dạo qua một vòng các website trao đổi mua bán như muare, 5giay, handheldvn..., rất dễ dàng để tìm thấy những chủ đề như "Danh sách gian thương", hay "Cảnh báo mua hàng từ số điện thoại 0199xxxxx26" mà những "hạ đế" khốn khổ lập ra để không ai lâm vào tình cảnh như mình.
Khi "Đại gia" vào cuộc
Kinh nghiệm sau nhiều vụ lừa đảo bán hàng qua mạng, cộng với tâm lý thận trọng của khách hàng phải nhìn tận mắt, sờ tận tay mới yên tâm, khiến cho bán hàng qua mạng vẫn khó phát triển doanh số. Đó cũng là lý do chính khiến một số DN đã đầu tư cho việc này đã thu gọn lại quy mô và không mặn mà đầu tư tiếp, ngoài một số “đại gia” quyết tâm thay đổi tình hình.
Nắm bắt tâm lý người mua hàng trực tuyến muốn mua hàng giá phải chăng, chất lượng tốt và nhất là có thể xem mãn nhãn rồi quyết định mua hàng, các công ty kinh doanh đã tạo lập những kênh phân phối trực tuyến với những website như Pico.vn - kinh doanh thiết bị điện tử của công ty CP Pico, hay www.vio.com.vn – kinh doanh điện thoại di động của Viettel... Với cách thiết kế bắt đơn giản, dễ nhìn cùng với những thông tin về giá niêm yết rõ ràng cùng chương trình khuyến mại, đã thu hút được lượng lớn khách hàng có nhu cầu mà thiếu thời gian đi thực tế.
Tất nhiên, để xây dựng được một website TMĐT chuyên nghiệp, ngoài việc đầu tư tiền bạc và đội ngũ, các công ty kinh doanh cũng vấp phải không ít khó khăn ngoài khả năng. Đơn cử như trường hợp của Pico, sau khi mở chiến dịch siêu khuyến mại – giờ vàng giá sốc – đến sản phẩm laptop, lượt truy cập vào Picoplaza.com.vn tăng mạnh, hàng chục nghìn IP truy cập cùng lúc, khiến website này liên tục bị ngắt quãng đường truyền. Nhiều khách hàng bức xúc cho là Pico khuyến mãi “lừa”. Sau đó, Pico đã phải gấp rút đầu tư và lên kế hoạch lường trước các tình huống để sự cố này không lặp lại.
Ngay như Viettel, website www.vio.com.vn ra đời trên tiêu chí đơn giản và thông minh để khách hàng có thể tìm kiếm thông tin sản phẩm nhanh nhất. Do đó việc đầu tư về hạ tầng kỹ thuật cũng như việc tạo ra hệ thống thanh toán thông minh được chú trọng đặc biệt. Thế nhưng, nhân tố quyết định sự thành công trong kinh doanh thương mại điện tử phải kể đến chất lượng sản phẩm và uy tín của nhà cung cấp.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Chí Thanh - Giám đốc Hệ thống bán lẻ Viettel cho biết: "Viettel cam kết chỉ cung cấp điện thoại chính hãng với giá tốt nhất. Thêm vào đó, nếu khách hàng lựa chọn hình thức giao hàng tại nhà thay cho việc đến hệ thống 1000 siêu thị, cửa hàng Viettel để giao dịch, chúng tôi đã xây dựng một mạng lưới giao hàng miễn phí và nhanh chóng".
Nói về vấn đề thanh toán qua mạng, việc lựa chọn đa dạng giữa các hình thức thanh toán sao cho phù hợp với điều kiện của khách hàng Việt Nam là yếu tố cần tính đến đầu tiên của bất kỳ doanh nghiệp nào khi tham gia TMĐT.
Lấy ví dụ như khi mua hàng tại website www.vio.com.vn, người mua sẽ được lựa chọn các hình thức thanh toán như trả tiền khi nhận hàng, qua thẻ tín dụng, ATM hay thậm chí thanh toán trực tuyến qua hệ thống chuyển khoản online mà các ngân hàng đang bắt đầu đưa vào sử dụng. Người mua sẽ chỉ mất 30 giây để thực hiện 3 thao tác khai báo thông tin đơn giản bằng cách: Tìm hàng cần mua, chọn hình thức giao hàng, thanh toán và nhập thông tin địa chỉ nhận hàng. Và chỉ mất 3 phút để có sự phản hồi của bộ phận chăm sóc khách hàng, đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Mạng lưới hệ thống siêu thị, cửa hàng "phủ sóng" rộng trên 36 tỉnh thành cũng là thế mạnh của "đại gia" viễn thông này trong việc đáp ứng yêu cầu khách hàng ở mức tối đa.
Trước một bối cảnh hội nhập kinh tế, mở cửa thị trường, việc các doanh nghiệp lớn tham gia xây dựng thị trường, định hướng người tiêu dùng là một xu hướng rất đáng khuyến khích. Đó không chỉ là một sự đi trước đón đầu, tăng doanh thu, lợi nhuận, mà đó còn là thể hiện một nền kinh tế tri thức, nơi khách hàng và người bán là những đối tượng chính thúc đẩy sự phát triển của tăng trưởng kinh tế của cả một đất nước.
Lê Thu
VIETNAMNET
|