|
Ngân hàng tìm vốn trung dài hạn
Tình trạng thiếu nguồn vốn trung dài hạn không phải chuyện mới mà đã tồn tại từ lâu trong hệ thống ngân hàng, và quyết định của Ngân hàng Nhà nước mới đây về giảm tỷ lệ lấy vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn là một yếu tố kích thích các ngân hàng tìm cách cải thiện cơ cấu huy động vốn.
Đảm bảo an toàn cho hệ thống
Quyết định của Ngân hàng Nhà nước, theo ý kiến của các ngân hàng thương mại, là hợp lý và cần thiết để đảm bảo tính an toàn cho cả hệ thống ngân hàng.
Theo ông Trần Hoài Nam, Phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (VIB), tính chung sáu tháng đầu năm nay thì tăng trưởng tín dụng 17%, không nóng như năm 2007; nhưng thực tế, tín dụng chỉ tăng mạnh trong quý hai. Và Ngân hàng Nhà nước e ngại tốc độ tăng tín dụng như vậy nếu tiếp tục diễn ra trong quý 3, quý 4 thì mức tăng tín dụng cả năm có thể sẽ cao hơn mục tiêu đặt ra là 25% - 27%.
Nếu cứ để các ngân hàng tiếp tục lấy vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn và với tốc dộ tăng trưởng tín dụng như hiện nay, đến một lúc nào đó sẽ tạo ra sự chênh lệch lớn về cung cầu, cụ thể là nguồn tiền để cấp tín dụng sẽ bị khan hiếm và kết quả là lãi suất sẽ được đẩy lên nhằm thu hút thêm vốn.
Lãi suất tăng sẽ làm gia tăng lạm phát, mà theo định hướng chung của Chính phủ thì lạm phát năm nay phải được kiềm chế ở mức một con số. Do vậy cần phải có công cụ để hạn chế mức tăng trưởng tín dụng này.
“Tuy nhiên, đó chỉ là một vấn đề nhỏ, vấn đề lớn hơn là nhằm ổn định tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng sau bài học thiếu thanh khoản của các ngân hàng trong năm 2008”, ông Nam nói.
Ông Nam nhận định rằng quyết định trên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng tín dụng và dĩ nhiên là đến lợi nhuận của các ngân hàng, đặc biệt là những ngân hàng có cơ cấu thu nhập chủ yếu từ hoạt động tín dụng.
Điều đó đặt ra vấn đề là các ngân hàng phải tìm cách đẩy nhanh việc thu hút vốn trung dài hạn; thứ nhất là để phục vụ các nhu cầu vay vốn, thứ hai là cải thiện cơ cấu nguồn vốn của mình mà bấy lâu nay chủ yếu là vốn ngắn hạn.
Chật vật tìm vốn
Không phải đến lúc Ngân hàng Nhà nước ra quy định trên các ngân hàng mới bắt đầu nghĩ đến việc tìm cách thu hút vốn trung dài hạn mà nhiều ngân hàng đã bắt đầu từ cách đây vài tháng. Cách được các ngân hàng ưa chuộng nhất là phát hành các loại giấy tờ có giá trung dài hạn như chứng chỉ tiền gửi trên 12 tháng hay phát hành trái phiếu, hoặc đơn giản là nâng lãi suất các kỳ hạn dài lên. Hiện lãi suất kỳ hạn 36 tháng cao nhất trên thị trường là 10,3%/năm, gần bằng mức trần lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh 10,5%/năm.
Cách đây một tháng, Ngân hàng An Bình đã giới thiệu sản phẩm tiết kiệm tích lũy, người gửi sẽ được tặng một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của Prevoir và hưởng lãi suất của ngân hàng hơn 9%/năm đối với số tiền tiết kiệm của mình. Nếu khách hàng gặp tai nạn dẫn đến thương tật hoặc tử vong thì sẽ được bảo hiểm theo đúng mệnh giá mà khách hàng gửi. Tuy nhiên, với sản phẩm này, khách hàng phải gửi tiền đều đặn vào ngân hàng trong vòng 10 năm.
“Sản phẩm khá mới, tuy còn ít người tham gia nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục thực hiện với hy vọng thời gian tới người dân sẽ thay đổi thói quen gửi tiết kiệm”, ông Đàm Thế Thái, Giám đốc khối khách hàng cá nhân của Ngân hàng An Bình, cho biết.
Vấn đề khó khăn cho các ngân hàng muốn thu hút vốn trung dài hạn từ dân cư là trong hai năm gần đây do tình hình thị trường bất ổn nên người dân đã không còn thói quen gửi tiền dài hạn vào ngân hàng mà thay bằng gửi các kỳ hạn dưới sáu tháng. Vì thế, thời gian tới các ngân hàng sẽ phải cạnh tranh mạnh hơn về lãi suất lẫn uy tín để thu hút các nguồn vốn này.
Bà Nguyễn Thị Kim Xuyến, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á, cho biết tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của Đông Á hiện đang thấp hơn mức 30% nhưng ngân hàng cũng đang có kế hoạch huy động nguồn vốn trung dài hạn từ dân cư để cải thiện hơn nữa cơ cấu vốn huy động của mình.
Theo bà Xuyến, việc phát hành các loại giấy tờ có giá dài hạn, mặc dù chi phí cao hơn tăng lãi suất huy động nhưng có nguồn vốn ổn định các ngân hàng sẽ yên tâm hơn khi cấp tín dụng trung dài hạn, đồng thời các chỉ số tài chính sẽ tốt hơn, và nâng cao uy tín của ngân hàng.
Nguồn vốn ủy thác của các tổ chức quốc tế cũng là một kênh cấp vốn trung dài hạn dành cho các ngân hàng, tuy nhiên người được vay từ nguồn này phải tuân theo một số quy định khá cao của các tổ chức quốc tế.
Trong thực tế, các ngân hàng đang vừa thực hiện các cách trên, vừa tăng cường huy động vốn ngắn hạn để có thêm vốn cho vay trung dài hạn.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, trong tuần qua, một số ngân hàng thương mại cổ phần như Việt Nam Thương Tín, Ngân hàng Sài Gòn (SCB), Phương Đông (OCB), Phát triển nhà TPHCM (HDB), và Sài Gòn-Hà Nội (SHB) đã tăng lãi suất huy động các kỳ hạn ngắn từ một tuần đến một tháng với mức tăng khoảng 0,2 đến 0,5%.
Lãi suất giao dịch bình quân tiền đồng trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng cũng có xu hướng tăng khá cao ở tất cả các kỳ hạn. Lãi suất bình quân các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần, 2 tuần và 12 tháng có mức tăng trên 1%/năm so với tuần trước đó. Lãi suất bình quân qua đêm tăng 1,39%/năm lên mức 7,20%/năm.
Tuy nhiên, mới đây, trong một lần trả lời phóng vấn đài VTC1, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét kỹ những ngân hàng tăng lãi suất huy động đột biến để có biện pháp xử lý thích hợp.
Thủy Triều
TBKTSG Online
|
