Kẽ hở để... lách thuế
Bộ Tài chính vừa ban hành thông tư 161, hướng dẫn về thuế thu nhập cá nhân đối với một số trường hợp chuyển nhượng bất động sản. Theo phân tích của ông Phạm Đắc (một bạn đọc tại Hà Nội), việc quy định như thông tư 161 sẽ tạo những khe hở dẫn đến những tiêu cực khi áp dụng thuế suất 25% hay 2%. Nhà nước sẽ thất thu một khoản thuế rất lớn.
Điều 5 thông tư 161 có quy định: Giá chuyển nhượng BĐS làm căn cứ tính thuế TNCN là giá theo hợp đồng chuyển nhượng. Quy định thì như vậy, nhưng hầu hết trong thực tế, nhất là đối với các trường hợp mua nhà chung cư thì hầu hết là mua đi bán lại, kể cả việc bán suất trên giấy tờ, vì vậy hai bên mua bán thường chỉ là giấy viết tay nên việc xác định giá chuyển nhượng là rất khó đối với cơ quan thực thi.
Hai bên mua bán sẽ có thể viết lại giấy mua bán với giá thấp hơn nhiều so với giá thực mua. Mặc dù theo quy định của Luật Thuế TNCN thì bên bán sẽ phải chịu thuế, nhưng thực tế thì người mua phải nộp phần thuế TNCN thay cho người bán, vì thế họ sẽ thoả thuận để có một mức giá thấp hơn nhiều.
Điều 6 quy định áp dụng thuế suất sẽ tính một trong hai trường hợp sau: - Áp dụng thuế suất là 25% tính trên thu nhập chịu thuế.- Trong trường hợp không xác định được giá vốn và các chi phí liên quan làm cơ sở xác định thu nhập tính thuế thì áp dụng thuế suất là 2% tính trên giá chuyển nhượng.
Việc áp dụng thuế suất 25% trên thu nhập chịu thuế chỉ áp dụng đối với các trường hợp cá nhân chuyển nhượng BĐS có đầy đủ hồ sơ, chứng từ hợp lệ làm căn cứ xác định được giá chuyển nhượng, giá vốn và các chi phí có liên quan đến hoạt động chuyển nhượng.
Trường hợp không xác định được giá chuyển nhượng và các chi phí liên quan hoặc giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng thấp hơn giá đất do UBND tỉnh quy định thì áp dụng thuế suất 2% tính trên giá chuyển nhượng. Quy định tưởng là rõ, nhưng người dân không biết là 2% thu trên giá ghi trên hợp đồng hay 2% theo bảng giá của UBND tỉnh quy định.
Quy định như vậy, lẽ tất yếu người chịu thuế sẽ lựa chọn mức thuế 2% để nộp. Để được hưởng mức thuế 2% này thì người chịu thuế sẽ phải "làm việc" với cán bộ của cơ quan tính thuế "lách" để được hưởng mức 2%. Nhà nước thất thu, tạo kẽ hở tiêu cực rất lớn.
Quan điểm của Bộ Tài chính là khi ban hành Luật Thuế TNCN và chỉ thu 2% thuế chuyển nhượng thay vì người dân phải đóng 4% thuế chuyển quyền sử dụng đất. Vì vậy, để tránh thất thu thuế cho Nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và tránh hiện tượng chính văn bản pháp quy nhà nước tạo kẽ hở cho tiêu cực xảy ra, đề nghị Bộ Tài chính nên thống nhất một mức thuế suất. Nếu đặt hai tình huống để áp dụng thì người dân "lách" được càng nhiều càng tốt.
Phạm Đắc
Lao Động
|