|
Bài học về tranh chấp kinh tế: Khi tổng thầu là… Kẻ cả
Một vụ tranh chấp kinh tế qua ba cấp xét xử vẫn chưa ngã ngũ khi cái lý luôn thuộc về kẻ mạnh là phía tổng thầu, mãi đến khi Uỷ ban tư pháp Quốc hội có ý kiến, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Toà án nhân dân tối cao vào cuộc, chân lí mới được sáng tỏ…
Vụ án bắt đầu khi Công ty xây lắp Thừa Thiên- Huế ký hợp đồng số 22/HĐKT ngày 25/6/2002 xây dựng Nhà máy EVG 3D panel với Công ty cổ phần Thế Kỷ Mới ở Khu công nghiệp Phú Bài. Nhận được hợp đồng, Công ty xây lắp liền giao thầu lại một phần công trình nói trên là đường nội bộ, sân bãi cho ông Đặng Xuân Thủy - một đơn vị xây dựng bên ngoài công ty và để hợp thức hoá, Công ty xây lắp thông qua một thỏa thuận nội bộ, phiên hiệu đơn vị xây dựng của ông Thủy thành Đội xây dựng số 29 thuộc Công ty xây lắp. Trong quá trình xây dựng công trình, Đội xây dựng 29 luôn ứng vật tư, sắt thép, xi măng của Công ty xây lắp. Cũng trong thời gian này, ông Thủy tự đứng ra thành lập một Công ty xây dựng riêng của mình mang tên Công ty trách nhiệm hữu hạn Sơn Hải do ông làm giám đốc…
Ngày 5/11/2002 Công ty xây lắp đã kí một thỏa thuận liên danh với Công ty Sơn Hải. Nội dung liên danh qui định, Công ty xây lắp là đại diện của liên danh, trực tiếp với Công ty cổ phần Thế kỷ Mới (bên A) để thương thảo, kí kết hợp đồng, thanh quyết toán giá trị công trình kể cả nhận tiền và được hưởng chênh lệch 1% tổng giá trị công trình còn Công ty Sơn Hải tự chịu trách nhiệm về kỹ thuật, tiến độ, chất lượng, giá thành, kể cả thuế với nhà nước…
Công trình hoàn thành, ngày 22/3/2004 Công ty cổ phần Thế kỷ Mới và Công ty Xây lắp đã kí biên bản nghiệm thu công trình vầ thanh toán ghi rõ :“bên Công ty Thế Kỷ Mới chịu trách nhiệm thanh toán 768.000.000 đồng cho Công ty Xây lắp Thừa Thiên- Huế kể từ ngày 15/5/2003. Mọi khoản phát sinh chi phí về số tiền trên do Công ty Thế Kỷ Mới chịu trách nhiệm với Công ty xây lắp và pháp luật”. Sau khi thỏa thuận xong với Công ty Thế Kỷ Mới, Công ty xây lắp buộc công ty Sơn Hải phải đứng tên công trình (thay vì Đội 29) và nhận toàn bộ chi phí vật tư, thi công về mình thì Công ty xây lắp mới xác nhận khối lượng và giá trị công trình để thanh toán. Cụ thể, giá trị công trình là 768.320.000đồng, Công ty Sơn Hải được hưởng là 760.000.000đồng (2 hoá đơn số 000338 và 000339 xuất ngày 17/11/2004) và phải thanh toán thêm 81 triệu đồng tiền lãi cho Công ty xây lắp do Đội xây dựng 29 ứng vật tư trước đó.
Kiện tụng sẽ không xảy ra nếu chủ đầu tư là Công ty Thế Kỷ Mới thanh toán sòng phẳng, đằng này Công ty Thế Kỷ Mới khó khăn không thanh toán được. Ngày 7/6/2006, Công ty xây lắp kiện Công ty Thế Kỷ Mới ra Tòa và Tòa án Nhân dân Thành phố Huế đã tuyên Công ty Thế Kỷ Mới phải trả cho Công ty Xây lắp cả nợ gốc và lãi là 12.579.597.530 đồng (trong đó có cả 768 triệu của Công ty Sơn Hải thi công). Tòa buộc trả làm 3 đợt, đến 31/12/2006 thì hoàn thành nhưng đến nay Công ty Thế Kỷ Mới mới chỉ trả được hơn 300 triệu. Không đòi được Công ty Thế Kỷ Mới, tháng 9/2007 Công ty xây lắp quay ngược lại kiện Công ty Sơn Hải ra Tòa, buộc Công ty Sơn Hải phải trả nợ tiền vật tư và lãi tổng cộng là 1.439.762.105 đồng.
Điều vô lí ở chỗ, Công ty xây lắp là đơn vị tổng thầu, đứng tên pháp nhân kí hợp đồng với Công ty Thế Kỷ Mới, giao thầu lại một phần cho Công ty Sơn Hải. Như vậy, Công ty Sơn Hải không có gì ràng buộc với Công ty Thế Kỷ Mới mà chỉ có trách nhiệm thanh toán công nợ với Công ty xây lắp. Đằng này, Công ty xây lắp không thanh toán giá trị công trình cho Công ty Sơn Hải nhận thầu đã thi công hoàn thành mà còn đòi nợ ngược tiền ứng vật tư trước đó cho Đội xây dựng 29(?).
Kiểu đòi nợ “kẻ cả” đó của Tổng thầu - Công ty xây lắp đã bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao kháng nghị và Chánh án Toà án Nhân dân Tối cao bác bỏ. Ngày 29/9/2008, Hội đồng Giám đốc thẩm -Toà án Nhân dân Tối cao đã ra bản án số 303/2008/DS-GĐT kết luận: việc Công ty Sơn Hải đòi thanh toán để đối trừ nợ với Công ty xây lắp là hợp lí, vì theo hợp đồng liên danh chỉ có Công ty xây lắp mới có trách nhiệm quyết toán với Công ty Thế Kỷ Mới… Việc Toà án nhân dân cấp sơ thẩm và phúc thẩm tuyên buộc Công ty Sơn Hải phải thanh toán tiền ứng vật tư và tiền lãi cho Công ty xây lắp trong khi chưa xem xét đến đề nghị thanh toán giá trị công trình do Công ty Sơn Hải thi công để cho đối trừ là chưa đảm bảo quyền lợi cho Công ty Sơn Hải… và tuyên hủy cả 2 bản án đó.
Thấy được sự bất hợp lý trong tranh chấp kinh tế đó, ngày 26/8/2009, Toà án Nhân dân thành phố Huế đã đưa vụ án ra xét xử lại và qua phân tích, xem xét các chứng cứ tuyên buộc Công ty Xây lắp Thừa Thiên- Huế phải thanh toán cho Công ty Sơn Hải 841.320.000đồng, trừ đi công nợ mà Công ty Sơn Hải đã ứng vật tư, số tiền còn lại mà Công ty xây lắp phải thanh toán cho Công ty Sơn Hải là 59.191.827đồng.
Bản án đã nhận được sự đồng tình của nhiều doanh nghiệp đang quan tâm đến việc tranh chấp kinh tế này, họ cho rằng đây là bài học cho các tổng thầu không đủ năng lực thi công nhưng vẫn cứ nhận thầu sau đó bán lại để hưởng chênh lệch. Đồng thời cũng là bài học cho các doanh nghiệp nhỏ trong việc chọn… bạn mà chơi, nếu không khéo chẳng những tiền mất mà còn bị phiền phức phải hầu Toà.
Trần Minh
Công Thương
|
