|
XNK qua cửa khẩu Cầu Treo Hà Tĩnh: Những con số ảm đạm
Theo số liệu thống kê, các hoạt động thương mại, dịch vụ ở đây có năm thu về cho Nhà nước từ 400 đến 500 tỷ đồng. Hàng hoá cũng đa dạng chủng loại: từ đồ điện tử, ti vi, máy lạnh, quạt điện đến hàng mỹ phẩm, rượu ,bánh kẹo, đường sữa, các mặt hàng nông sản như gạo nếp, mì bột … Thế nhưng, một vài năm gần đây lượng người xuất nhập cảnh, hàng hoá xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Cầu Treo giảm mạnh dễn đến các khoản thu hợp pháp khác cũng giảm đáng kể.
Số liệu từ Cục Hải quan Hà Tĩnh cho biết, tổng kim ngạch hàng hoá xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Cầu Treo năm 2008 ước đạt 56,315 triệu USD. Thu ngân sách nhà nước năm 2008 chỉ đạt 49,173 tỷ đồng. Thực trạng trên do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, trước hết phải kể đến đó là sự thay đổi của một số cơ chế, chính sách có liên quan. Theo quy định trước đây, các doanh nghệp được phép thực hiện trao đổi hàng hoá qua cửa khẩu quốc tế Cầu Treo bằng hình thức “hàng đổi hàng” nên nhiều doanh nghiệp đã tận dụng những lợi thế này để nhập khẩu các hàng hoá có giá rẻ hơn từ thị trường Lào, Thái Lan như hàng điện tử, gạo nếp… về Việt Nam tiêu thụ.
Giờ đây các quy định đó không còn hiệu lực. Hơn nữa, hàng hoá trong nước ngày càng phong phú và đa dạng hơn, giá cả hàng hoá thị trường trong nước so với Lào, Thái Lan chênh lệch nhau không nhiều như trước đây làm nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng trên có phần giảm xuống. Điều này cũng làm giảm kim ngạch xuất, nhập khẩu háng hoá qua cửa khẩu Cầu Treo. Mặt khác, nếu như theo quy định trước đây tất cả các hàng hoá khi qua cửa khẩu nào, bắt buộc phải mở tờ khai và nộp thuế ngay tại cửa khẩu đó. Nhưng từ khi Luật Hải quan và Quyết định 177 (sau này thay thế bằng Quyết định 53) của Chính phủ ra đời và có hiệu lực, hàng hoá qua cửa khẩu chỉ làm thủ tục thông quan, kẹp chì (chưa mở tờ khai) và chủ hàng tự quyết định lựa chọn bất kỳ một đơn vị hải quan nào trong nước để mở tờ khai. Đây là một quy định bất lợi cho Hà Tĩnh vì các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu chủ yếu vẫn ở các tỉnh khác trong cả nước, nên để thuận tiện cho việc đi lại và giao dịch các doanh nghiệp đó mở tờ khai ngay tại địa phương mình hoặc các địa phương khác có cơ chế thuận lợi hơn.
Thêm vào đó, hiện nay hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo tiêu chuẩn phục vụ hoạt động sản xuất nhập khẩu hàng hoá và phương tiện tại cửa khẩu quốc tế Cầu Treo còn thiếu đồng bộ, nhất là hệ thống kho, bến bãi đảm bảo an toàn cho hàng hoá, phương tiện các doanh nghiệp, hệ thống nhà chờ làm thủ tục, trung tâm mua bán hàng hoá khu giải trí, ăn uống… còn thiếu và yếu. Vào những ngày đông người xuất nhập cảnh và hàng hoá thông qua cửa khẩu thiếu chỗ để cho khách ngồi chờ; nơi đậu xe và cất giữ hàng hoá còn chật hẹp, nhiều khi dẫn đến tắc nghẽn, nhất là vào những ngày cao điểm làm ảnh hưởng đến sức khỏe và gây tâm lý khó chịu cho hành khách. Hơn nữa, Quốc lộ 8A, huyết mạch thông thương cửa khẩu, thường bị sạt lở vào mùa mưa lũ cũng gây nhiều khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
Một nguyên nhân nữa ảnh hưởng rất lớn đến lượng người và hàng hoá thông thường qua cửa khẩu Cầu Treo là các doanh nghiệp phải chịu kiểm tra, kiểm soát của trạm kiểm tra, kiểm soát từ phía tỉnh Boliknăm Xay nước bạn Lào. Trên tuyến đường từ cửa khẩu đến thị trấn Lạc Xao (tỉnh Bolikhăm Xay), trong quảng đường chưa đầy 32 km đã có gần 6 trạm kiểm tra, kiểm soát bố trí độc lập chưa kể các cơ quan làm việc tại cửa khẩu (bao gồm: Trạm kiểm soát lưu động của Quân đội Lào, kiểm lâm NaPê (km5), trạm cân Balance (km100 trạm liên ngành Lào (km17), hải quan Phong Phèng (thị trấn lạc xao) và cách thị trấn Lạc Xao chừng 10km về phía Bắc có trạm cân ngã ba Thông phèng. Như vậy, nếu thực hiện đầy đủ các thủ tục thì một doanh nghiệp khi xuất nhập khẩu qua của khẩu Cầu treo phải dùng lại để làm các thủ tục cần thiết tại các trạm này cũng mất khá nhiều thời gian và chi phí, và có thể từ đây cũng làm nảy sinh một số tiêu cực. Ngoài ra, thời gian làm việc giữa 2 cửa khẩu Cầu Treo (Hà Tĩnh) - Nậm Phao (Lào) đôi khi còn thiếu sự phối hợp thống nhất, chẳng hạn cửa khẩu phía lào thường nghỉ làm việc vào các buổi trưa và ban đêm nên các doanh nghiệp khi có nhu cầu làm thủ tục buổi trưa hoặc buổi tối cũng gặp không ít bất tiện.
Để tạo điều kiện thúc đẩy tăng kim ngạch xuất, nhập khẩu, tăng thu ngân sách và thu hút đầu tư sản xuất kinh doanh tại khu kinh tế của khẩu quốc tế Cầu Treo trước hết, cần tích cực phối hợp với các ngành chức năng tuyên truyền, quảng bá về tiềm năng, lợi ích cũng như các chính sách ưu đãi, thực hiện linh hoạt việc quản lý hành chính, các hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh. Khảo sát lại cơ sở hạ tầng, kho ngoại quan, khu hàng miễn thuế, khu mua sắm, nghỉ ngơi cho khách cần đảm bảo vệ sinh, đủ tiêu chuẩn phục vụ. Bên cạnh đó cũng cần chú trọng đến công tác phối hợp với các ngành chức năng của nước bạn Lào, tổ chức các đoàn công tác với tỉnh giáp biên Bolikhamxay, ký kết, cam kết một cách nghiệm túc các điều khoản giao thương, thực hiện thống nhất thời gian kiểm tra, kiểm soát... tạo cơ chế thông thoáng, thuận lợi về thủ tục cũng như tiết kiệm được kinh phí và thời gian.
Về phía ngành chủ quản cũng cần tổ chức nhiều hơn nữa các cuộc hội thảo xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, gặp gỡ trao đổi, lấy ý kiến của của doanh nghiệp, tạo sự đồng thuận, đồng bộ với sự tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu nói riêng và sự phát triển chung của khu kinh t ế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo.
Quang Trung
Công Thương
|
