|
Những yếu tố quyết định tính vững chắc của đà tăng giá dầu
Theo các chuyên gia, triển vọng lạc quan của kinh tế thế giới là động lực chính giúp dầu tăng giá từ đầu năm nay. Tuy nhiên, một số nhà kinh tế phương Tây nghi ngờ khả năng kinh tế toàn cầu sẽ sớm thoát khỏi khủng hoảng và cho rằng thị trường dầu thô sẽ khó phục hồi mạnh mẽ, thậm chí có thể giảm trở lại do thiếu nền tảng vững chắc.
Sau khi rơi tự ro trong năm 2008 từ mức đỉnh hồi tháng 7, giá dầu thế giới đã phục hồi nhanh trong năm nay. Giá dầu của các nước OPEC đã bật lên mức 67,97 USD/thùng trong tuần cuối cùng của tháng 6/09 từ mức dưới 35 USD/thùng cuối năm ngoái và tăng 11,38 USD/thùng trong tháng bắt đầu từ ngày 9/5-9/6- mức tăng hàng tháng cao nhất trong vòng 10 năm.
Chủ tịch hãng tư vấn năng lượng Oil Analytics có trụ sở tại Chicago, Joel Fingerman, cho rằng giá dầu tăng liên tục trong thời gian qua không xuất phát từ những thay đổi trong quan hệ cung-cầu, mà là do các hoạt động trên thị trường tài chính. Ông nói: "Khi Cục Dự trữ Liên bang (FED) tiếp tục cắt giảm lãi suất, đồng USD yếu và thị trường tài chính bất ổn, các nhà đầu tư đã quay lưng lại với đồng tiền xanh để chuyển sang những hàng hóa kỳ hạn chủ yếu được thanh toán bằng đồng tiền này như dầu mỏ và ngũ cốc để tránh rủi ro".
Theo Trưởng ban hậu cần của Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Viên (Áo), Sebastian Kummer, giá dầu tăng cùng với thị trường chứng khoán khởi sắc là dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế có thể đã thoát khỏi đáy, song GDP của các nền kinh tế lớn vẫn chưa đạt mức của những năm trước. Đứng trước những món nợ khổng lồ sau khi bơm hàng tỷ USD để kích thích kinh tế, Mỹ và nhiều nước châu Âu đã in thêm tiền để đối phó với tình trạng này, khiến nguy cơ lạm phát là không thể tránh khỏi. Khi đồng tiền mất giá, chỉ có các loại hàng hóa là có giá trị thực sự- điều mà giới đầu tư nhận thức rõ.
Mặc dù các số liệu gần đây cho thấy kinh tế Mỹ và Đức 6 tháng đầu năm đã bước đầu được cải thiện, song nhìn chung, kinh tế toàn cầu vẫn ảm đạm, thương mại vẫn yếu và tiêu thụ năng lượng tiếp tục giảm.
Trong báo cáo tháng 6/09, OPEC hạ dự báo nhu cầu dầu thô thế giới năm nay 1,89% so với dự báo trước đó, khi cho rằng nhu cầu của các nước châu Âu sẽ giảm 2,72% và của Bắc Mỹ giảm 3,72%. Trong khi đó, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) mới đây dự báo nhu cầu năm 2013 sẽ ở mức 87,9 triệu thùng/ngày, giảm 3,3 triệu thùng/ngày (3,6%) so với dự báo đưa ra tháng 12/08.
Theo Quỹ tài trợ nghiên cứu chính sách năng lượng có trụ sở tại Niu Yoóc, sản lượng dầu của Iran, Vênêxuêla, Mêhicô, Nigiêria và Irắc giảm 5,3 triệu thùng/ngày trong năm ngoái. Mặc dù vậy, một số nhà phân tích nhận định, tính đến tháng 5/09, công suất dư thừa của OPEC vẫn có thể lên tới 6,2 triệu thùng/ngày, tương đương với 7,4% nhu cầu của thế giới.
Đáp ứng tới 40% nhu cầu dầu của thế giới nên các chính sách sản lượng của OPEC có tính quyết định đối với giá “vàng đen”. Mặc dù giá dầu từ đầu năm đến nay chưa đạt mức mong muốn, song OPEC vẫn quyết định duy trì hạn ngạch sản lượng trong tháng 5/09 như mức của tháng 3/09, nhằm tránh làm cho khủng hoảng kinh tế toàn cầu trở nên tồi tệ hơn.
Tuy nhiên, Tổng Thư ký OPEC, Abdalla Salem El-Badri, cuối tháng 6 vừa qua bày tỏ mong muốn một mức giá cao hơn, vì thậm chí ở mức 80 USD/thùng cũng không cản trở sự phục hồi kinh tế toàn cầu. Ông cho biết mức giá hiện tại không đủ để hỗ trợ tái đầu tư trong ngành này. Còn Chủ tịch luân phiên OPEC, đồng thời là Bộ trưởng Dầu mỏ Angôla, Jose Maria Botelho de Vasconcelos, nói giá dầu cần đạt mức 80 USD/thùng.
Những phát biểu trên có thể ám chỉ kế hoạch cắt giảm sản lượng tiếp theo của OPEC sau 3 lần cắt giảm trong 4 tháng cuối năm 2008, với tổng mức cắt giảm 4,2 triệu thùng/ngày. Hội nghị bộ trưởng OPEC diễn ra vào tháng 9/09 dự kiến sẽ tập trung họp bàn về vấn đề điều chỉnh hạn ngạch.
Nếu OPEC cắt giảm đáng kể nguồn cung trong thời gian tới, hoạt động đầu cơ có thể tăng mạnh vào thời điểm suy thoái kinh tế toàn cầu thoát khỏi đáy. Sức ép đầu cơ cùng với nhu cầu dầu tăng mạnh khi kinh tế toàn cầu đạt mức tăng trưởng 3% có thể thúc đẩy giá dầu leo thang.
Lê Minh
TTXVN
|
