Giá dầu hạ làm mệt Trung Đông

1 tỷ USD mỗi ngày là số tiền mà Saudi Arabia thu về khi giá dầu còn ở mức cao. Hiện nay, khi giá dầu giảm về mức quanh 60 USD/thùng, mức doanh thu này chỉ còn có 700 triệu USD.

Tưởng chừng, sự giảm sút này chưa có gì nghiêm trọng, nhưng đối với những quốc gia xuất khẩu dầu ở Trung Đông, đây thực sự là một cú sốc!

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ dầu của thế giới suy giảm vì suy thoái kinh tế, so với mức đỉnh gần 150 USD/thùng của năm ngoái, giá dầu hiện đã giảm mất hơn một nửa. Đó là một tin tốt đối với người tiêu dùng, nhưng đối với các nước sản xuất dầu, đó thực sự là một cơn “ác mộng”.

Tuy nhiên, Trung Đông từ lâu đã quen với việc giá dầu cao kỷ lục và những khoản thu kỷ lục mà “vàng đen” đem lại, việc bị buộc phải cắt giảm chi tiêu công là một khái niệm xa lạ. Bởi thế, nhiều chính phủ ở khu vực này thời gian qua đã phải dùng tới nguồn dự trữ ngoại hối để đầu tư cho những dự án cơ sở hạ tầng lớn như đường xá, sân bay và hệ thống giao thông công cộng.

Mặc dù dự trữ ngoại hối sẽ tạo tấm nệm cho các quốc gia Trung Đông trước sự trượt giảm hiện nay của giá dầu, suy thoái kinh tế kéo dài đồng nghĩa với việc những kho dự trữ này đến lúc nào đó sẽ chẳng còn dư dả.

Chuyên gia này cho biết thêm: “Khó khăn thực sự sẽ xảy ra ở những nước như Oman và Bahrain. Những nước này có thể phải chịu nhiều tác động nhất vì họ có ít dự trữ ngoại hối hơn và có nguồn tài nguyên dầu lửa hạn hẹp hơn”.

Ở thời điểm hiện nay, nguồn dự trữ ngoại hối, dù lớn hay nhỏ, của các nước Trung Đông đã trở nên quan trọng hơn bao giờ hết đối với các quốc gia này. Mới chỉ 6 năm trước đây, các nước vùng Vịnh bán dầu ở mức giá 20 USD/thùng và ngân sách của họ vẫn ở trạng thái cân bằng. Nhưng hiện nay, với chi tiêu công gia tăng, những dự án xây dựng đầy tham vọng và hoạt động phát triển mạnh mẽ cơ sở hạ tầng, mức giá dầu mà vùng Vịnh cần ít nhất phải là 50 USD/thùng. Ở mức giá này, phần lớn các chính phủ trong khu vực cũng chỉ vừa đủ thu để cân bằng ngân sách.

Việc trì hoãn hoặc hủy những dự án lớn cũng sẽ có ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế. “Cần hiểu rằng, các hoạt động kinh tế của Trung Đông có liên quan trực tiếp tới chi tiêu chính phủ. Các chính phủ ở đây là những chủ sử dụng lao động lớn nhất và là đối tượng chi tiêu nhiều nhất trong nền kinh tế. Họ kiếm càng nhiều thì chi càng nhiều, và ngược lại”, ông Soussa cho biết.

Chuyên gia này nhận định thêm: “Hiện đã có sự gián đoạn nhất định trong mối quan hệ giữa giá dầu thô và tăng trưởng kinh tế ở Trung Đông do các quốc gia trong khu vực nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế. Nhưng xét cho cùng, nguồn thu từ dầu lửa vẫn là động lực tăng trưởng kinh tế chính ở đây”.

Vì vậy, thời gian này ở Trung Đông, giá dầu là thông tin được theo dõi chặt chẽ hơn bao giờ hết. Trong vòng một năm qua, giá dầu đã có lúc lên tới gần 150 USD/thùng và có lúc giảm còn có 40 USD/thùng, đánh dấu một thời kỳ biến động hiếm gặp.

Lo ngại sự “nắng mưa” của giá dầu, nhiều nước vùng Vịnh đã lên kế hoạch cho một tương lai “hậu dầu lửa” bằng cách đa dạng hóa nền kinh tế, dù tiến trình này tới này vẫn diễn ra khá chậm chạp. Các quốc gia trong khu vực đã nỗ lực thúc đẩy các lĩnh vực từ du lịch tới dịch vụ tài chính, từ bất động sản tới năng lượng tái sinh nhằm giảm sự phụ thuộc từ nguồn thu vào dầu lửa và tìm kiếm những nguồn thu thay thế.

Thế giới phụ thuộc vào dầu của Trung Đông, nhưng các chính phủ ở Trung Đông cũng phụ thuộc cả vào nguồn thu từ dầu. Người tiêu dùng đã dần hiểu ra là cần phải giảm bớt sự lệ thuộc vào dầu, và cũng đã đến lúc, các nước xuất khẩu dầu nhận thức ra được điều này.

Kiều Oanh

TBKTVN, BBC

>   Kinh tế TQ đi hết điểm ngoặt "chữ U" (14/07/2009)

>   "Các rào cản thương mại cản trở phục hồi kinh tế" (14/07/2009)

>   Sản lượng ngũ cốc năm 2009 của Angiêri tăng đột biến (14/07/2009)

>   Microsoft tìm đối tượng mua lại bộ phận quảng cáo số Razorfish (14/07/2009)

>   DST của Nga chào mua cổ phần Facebook (14/07/2009)

>   Chính phủ Mỹ bội chi 1.000 tỷ USD trong 9 tháng (14/07/2009)

>   Kinh tế Nga ước giảm 10,2% trong nửa đầu năm 2009 (14/07/2009)

>   Mỹ Latinh: Nguồn thu kiều hối giảm 6,9% (14/07/2009)

>   EU thúc đẩy ký kết hiệp định FTA với Hàn Quốc (14/07/2009)

>   Warren Buffett thoái lui khỏi đầu tư mạo hiểm (14/07/2009)