|
Luật đã có, nhưng áp dụng sẽ khó
Sau hàng loạt các sự kiện vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán, song mức độ xử phạt mới chỉ dừng lại ở các biện pháp hành chính khiến các nhà quản lý khá bối rối. Cần một chế tài đủ mạnh, đủ răn đe như các tội hình sự cần phải được áp dụng trong lĩnh vực chứng khoán. Những tưởng Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó có 3 điều liên quan trực tiếp trong lĩnh vực chứng khoán, sẽ khắc phục được tình trạng này. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn “hình như còn điểm nào đó chưa rõ ràng”.
Ba điều luật hình sự mới trong lĩnh vực chứng khoán sẽ có hiệu lực bắt đầu từ năm 2010 là các tội: cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán; sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; thao túng giá chứng khoán.
Cả 3 tội danh trên đều có chung một điểm là hành vi của người phạm tội tập trung vào sử dụng thông tin vì một lợi ích có lợi cho cá nhân hoặc một nhóm người cụ thể. Trong khi đó, còn hàng loạt các hành vi khác chưa được quan tâm, chẳng hạn như người giúp đỡ, hỗ trợ, để lộ thông tin... cũng rất cần được đề cập. Bởi đây có thể là kẽ hở để người vi phạm lách luật khi bị phát hiện. Trước khi các điều luật trên chính thức đi vào “cuộc sống thương trường”, hàng loạt các công ty, đơn vị, doanh nghiệp đã bị xử phạt hành chính với mức tiền lên đến hàng chục triệu đồng. Thậm chí một số cá nhân là đối tượng đứng đầu các tổ chức, doanh nghiệp vi phạm cũng bị phạt tiền. Tuy nhiên, mức phạt hành chính đó không đáng bao nhiêu so với lợi nhuận khổng lồ mà những hành vi sai trái mang lại. Bởi vậy, tính răn đe gần như bằng con số 0 tròn trĩnh.
Khi các điều luật trên chính thức được thông qua, nhiều nhà đầu tư cũng như các chuyên gia chứng khoán khấp khởi vui mừng vì cho rằng chế tài bằng các biện pháp hình sự xem ra có vẻ hiệu quả. Thậm chí, một đại diện của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước còn cho rằng, ba điều luật trên sẽ có tác dụng ngăn chặn những hành vi vi phạm trong thị trường chứng khoán. Trên lý thuyết đúng là như vậy. Nhưng còn thực tế, để chính thức quy kết tội danh lại không hề đơn giản chút nào.
Một số chuyên gia cho rằng, việc Bộ luật Hình sự có các tội danh trên là bước tiến quan trọng trong lĩnh vực quản lý thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, các điều luật còn quy định khá chung chung, chưa rõ ràng, dẫn tới khả năng người vi phạm có thể lách luật (như đã nói ở trên) hoặc bỏ lọt người, lọt tội. Một số hành vi rất khó chứng minh tuyệt đối để kết tội như: thế nào là hành vi làm giá, thao túng thị trường? Chúng ta đều biết, một số đối tượng bị xử phạt trước đây liên quan tới hành vi này đều do cơ quan quản lý nghi ngờ, theo dõi để có được những thông tin cần thiết chứng minh hành vi vi phạm. Thậm chí, có trường hợp nghi ngờ rất rõ ràng, theo dõi 4 tháng liên tục mới đủ cơ sở để chứng minh hành vi làm giá, vậy thì làm sao cơ quan quản lý có thể thực hiện được nhiệm vụ một cách triệt để? Với cách làm như hiện tại, rõ ràng mới chỉ là triệt phần ngọn. Nếu các điều luật không có tác dụng hữu hiệu để triệt tận gốc những hành vi vi phạm thì việc ngọn này bị chặt, sẽ có nhiều ngọn khác vươn lên.
Hay như tội danh cố ý công bố thông tin sai lệch cũng không thật sự rõ ràng. Bởi nhiều chuyên gia cho rằng, đối tượng có thể công bố hoặc phát tán thông tin một cách không chính thức dựa trên ảnh hưởng của mình, tạo niềm tin của người khác trong khi thông tin đó hoàn toàn sai lệch. Nếu xét theo luật, điều đó hoàn toàn chỉ mang tính cá nhân và hậu quả dù có xảy ra cũng không thể xử lý hình sự được.
Mặc dù tất cả đều thừa nhận việc đưa các điều luật trên vào Bộ Luật Hình sự là hoàn toàn cần thiết và đúng đắn, nhưng để thực sự hiệu quả và đủ sức răn đe, góp phần làm trong sáng thị trường, thu hút nhà đầu tư và tạo niềm tin đối với các đối tác nước ngoài, chúng ta rất cần những chỉnh sửa thật chi tiết.
Đức Thành
Kinh tế nông thôn
|
