Tăng lãi suất qua khuyến mãi

Việc điều chỉnh tăng lãi suất (LS) của các NHTM thông qua nhiều hình thức. Hoặc là điều chỉnh trực tiếp trên mức LS thông báo (phổ biến từ 0,02%-0,2%/năm)/hoặc dưới hình thức các chương trình tiết kiệm khuyến mãi, tặng thêm LS theo số dư đến mức 0,36%/năm, áp dụng LS ưu đãi nếu khách hàng gia hạn gửi tiền...

Có lẽ để tránh tiếng đưa LS huy động tiền gửi lên quá cao nên ngày càng nhiều NHTM đưa ra các hình thức khuyến mãi như tặng bảo hiểm, tích luỹ điểm thưởng... Quy đổi giá trị các phần thưởng đó thành tiền thì rõ ràng là mức LS mà các  NHTM thực trả cho người gửi tiền cao hơn mức họ đã công bố.

Trần LS đang quá chật?

Dù không rầm rộ và gây ra những cơn "sốt" LS như quý II và III/2008, nhưng việc mặt bằng LS tiền gửi VND cả ngắn và dài hạn đều "cựa quậy" tăng dần, cho thấy trần của LS kinh doanh đang có vẻ quá chật hẹp.
 
Với mặt bằng LS như hiện nay, việc huy động vốn từ các NĐT và người gửi tiền đang là một khó khăn không chỉ riêng đối với kênh NH. Các đợt đấu thầu trái phiếu chính phủ (TPCP) gần đây liên tiếp thất bại do LS người cho vay (các NĐT) yêu cầu đều cao so với LS  trần.

Tình trạng này được cho là cơ chế LS trần và trần LS của đấu thầu TPCP không hấp dẫn và không phản ánh được yêu cầu của thực tế. Để đấu thầu trái phiếu thành công, tới đây chắc sẽ phải có sự điều chỉnh trần LS đấu thầu.

Như vậy, để huy động được vốn, các NHTM không thể không tham chiếu các mức LS  TPCP gọi thầu và mức các NĐT yêu cầu. Vì vậy, không có gì lạ nếu LS huy động tiền gửi VND của các NHTM ngày càng tăng dần tại tất cả các kỳ hạn.

Những hệ lụy của việc huy động LS cao

Việc nhiều NHTM, trong đó có cả Vietcombank đang bắt đầu điều chỉnh tăng LS huy động VND kỳ hạn ngắn sau khi đã tăng LS ở các kỳ hạn dài,  cho thấy mấy vấn đề cần lưu tâm. Đó là: Dự đoán lạm phát ở mức cao; nhu cầu vốn để cho vay tiêu dùng cao ở một số NHTMCP quy mô trung bình; tâm lý của các NHTM sợ rủi ro khi dòng vốn dịch chuyển sang kênh đầu tư khác...

Điều chắc chắn rằng, một khi LS (giá vốn đầu vào) tăng thì đầu ra của tín dụng là LS cho vay phải tăng lên. Xét về nguồn vốn của toàn xã hội khi mà việc huy động vốn qua phát hành TPCP liên tiếp bị thất bại, các DN gọi vốn trên TTCK gặp nhiều khó khăn thì trước mắt, nhu cầu vốn vẫn sẽ đặt nặng trên vai của hệ thống NHTM, cho nên việc gia tăng LS huy động vốn vừa qua, khởi phát từ một vài NHTM quy mô trung bình, nhưng đang có chiều hướng đồng loạt trên thị trường phải được xem xét một cách cẩn trọng nếu đứng trên lợi ích tổng thể của toàn xã hội.

Trong khi giá nguyên vật liệu đang có chiều hướng tăng dần, còn thị trường tiêu thụ chủ yếu hàng hóa xuất khẩu của VN vẫn chưa có dấu hiệu tăng rõ ràng, Chính phủ vẫn đang chủ trương thực hiện chính sách kích cầu, thì việc tiếp tục điều chỉnh tăng LS huy động trên tất cả các kỳ hạn gửi  xét cho cùng không phải là một tín hiệu tốt cho nền kinh tế tại thời điểm hiện nay.

Cẩm Vân - Đại An

Lao Động