Thuế Thu nhập cá nhân: Giải pháp gỡ vướng
Luật thuế TNCN mặc dù có hiệu lực từ 1/1/2009 nhưng phải đến thời điểm này, khi việc miễn giảm thuế TNCN đã hết hiệu lực những vướng mắc mới thực sự bộc lộ.
Vướng mắc từ thực tế
Trước hết là sự khuyết thiếu các hướng dẫn thực hiện quyết toán thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của người nước ngoài là đối tượng cư trú, vào làm việc tại VN từ sau 31/1/2008. Theo quy định của Pháp lệnh thuế đối với người có thu nhập cao trước đây và Luật Thuế TNCN mới, đối tượng này phải thực hiện quyết toán thuế TNCN năm thứ nhất cho thời gian 12 tháng liên tục kể từ ngày đến VN. Như vậy, trong năm tính thuế đầu tiên, các đối tượng này bị điều chỉnh bởi hai văn bản luật cho hai khoảng thời gian khác nhau (năm 2009 tính theo Pháp lệnh thuế thu nhập cao và năm 2009 theo Luật Thuế TNCN). Vì hai văn bản pháp luật này có phương pháp tính thuế và mức thuế huy động khác nhau nên khi quyết toán thuế phải tách quyết toán làm hai khoảng thời gian riêng cho từng năm. Trường hợp người nộp thuế có thu nhập ổn định cho cả 12 tháng thì không có vấn đề gì, nhưng nếu thu nhập khác nhau, sẽ nảy sinh vấn đề mới là xác định thu nhập bình quân tháng để tính thuế thu nhập cho từng năm.
Thứ hai, việc trừ tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với thu nhập nhận tại nước ngoài của người nước ngoài thuộc đối tượng cư trú theo Luật BHXH và bảo hiểm y tế của nước ngoài. Nếu các mức này khác với quy định của VN thì xử lý như thế nào cũng cần quy định rõ.
Thứ ba, việc miễn thuế đối với chuyển nhượng nhà đất, trong trường hợp đối tượng chuyển nhượng có một nhà đất duy nhất. Thực tế xác định được điều này là rất khó khăn.
Thứ tư, vướng mắc xung quanh quy định yêu cầu cá nhân khi thực hiện chuyển nhượng cổ tức bằng cổ phiếu phải có trách nhiệm kê khai lại với cơ quan thuế nơi cư trú để được tính thuế. Quy định này rất khó thực hiện vì cổ phiếu do cá nhân quản lý và thực hiện giao dịch, họ bán vào thời gian nào, cơ quan thuế không thể theo dõi và kiểm soát được.
Thứ năm, một số mẫu tờ khai các chỉ tiêu kê khai còn thiếu hoặc chưa phù hợp, do đó cơ quan thuế khó có thể phân tích, đánh giá việc chấp hành chính sách thuế của tổ chức chi trả thu nhập và cá nhân thuộc đối tượng chịu thuế.
Xử lý cách nào ?
Về vấn đề quyết toán thuế năm thứ nhất đối với cá nhân cư trú là người nước ngoài đến công tác tại VN sau ngày 31/1/2008 và kéo dài đến năm 2009, đề nghị tách thời gian quyết toán làm hai thời kỳ là 2008 và 2009.
Về số tiền trích bảo hiểm xã hội, y tế đối với khoản thu nhập nhận tại nước ngoài của người nước ngoài, đề nghị cho trừ theo mức trích thực tế theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế của nước mà cá nhân nhận thu nhập, kèm theo điều kiện có chứng từ chứng minh để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người lao động.
Về việc miễn thuế TNCN đối với trường hợp chuyển nhượng một nhà, đất duy nhất nên chuyển đối tượng này từ được miễn thuế sang được giảm 50% số thuế phải nộp là phù hợp.
Đối với quy định trường hợp cá nhân có thu nhập từ cổ tức, đề nghị thu ngay khi cá nhân nhận cổ phiếu tính theo số thu nhập cổ tức thực nhận, trên cơ sở yêu cầu cơ quan chi trả thu nhập kê khai với cơ quan thuế trực tiếp quản lý tổ chức, cá nhân trả cổ tức. Thực hiện quy định sửa đổi này, cơ quan thuế sẽ quản lý sát tổ chức, cá nhân nhận cổ phiếu, nắm chắc được số lượng cá nhân và số tiền thu nhập mỗi cá nhân nhận được để thu thuế kịp thời, khắc phục triệt để việc rủi ro thất thu thuế.
Với tờ khai quyết toán thuế TNCN, mẫu số 05/KK-TNCN, phần A thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân có ký hợp đồng lao động cần thiết phải sửa chỉ tiêu 6 thành “Tổng số thuế thu nhập phải khấu trừ”, bổ sung thêm các chỉ tiêu: Chỉ tiêu 7: số thuế nộp thuế hoặc thừa năm trước chuyển sang; Chỉ tiêu 8: số thuế đã nộp ngân sách trong năm; Chỉ tiêu 9: số thuế nộp thiếu hoặc thừa chuyển năm sau...
Giang Oanh
Diễn đàn Doanh nghiệp
|