|
Chứng khoán và golf
Đem một ngành kinh doanh so bì với một môn thể thao, phải có chút lý lẽ cho bà con đỡ hiểu lầm. Số là dân tình chơi chứng khoán ngày càng đông, đến mức không thể phân biệt thâm niên, đâu là quân xanh hay quân đỏ, đầu đen hay muối tiêu hoặc bạc trắng. Nhân lúc rỗi rãi tìm gặp lãnh đạo công ty niêm yết mới phát hiện ra một điều… tối mật.
Phân nửa điện thoại các sếp ở chế độ run bần bật mà chẳng hồi âm, phân nửa còn lại thành thật khai báo đang lặn không sủi tăm vì mải “cuốc đất” ở sân golf. Có lẽ ở lỗ golf thứ 18, họ tìm được ý nghĩa của nghiệp chứng khoán.
Nghệ thuật
Xét về mức độ “nghiện ngập”, người ta có thể vắng mặt ở sàn chứng khoán vài ngày không sao, nhưng một tuần không ra sân golf ba bận quả là khó chịu. Hỏi chuyện các golfer (người chơi gôn), tôi lại phát hiện một chuyện động trời hơn: chỉ một số nhỏ dân chứng khoán đã chơi golf nhưng hầu hết golfer đều chơi chứng khoán và rất thành công.
Một cú Swing (động tác vung gậy đánh bóng) chuẩn là một động tác vung gậy mềm mượt như một nghệ sĩ kéo đàn vĩ cầm. Trái banh golf sẽ chỉ đi xa và chuẩn xác với một động tác swing tốc độ dưỡng sinh, toàn thân người hoàn toàn thả lỏng nhưng không dao động lệch khỏi trục quay là cột sống và đầu. Nếu chỉ đánh bóng bằng tay, bạn không thể trở thành một golfer, vì nghệ thuật chơi với trái banh đòi hỏi sự kết hợp của toàn bộ cơ thể và các giác quan. Nếu bạn cũng tin rằng chơi chứng khoán là một nghệ thuật thì chắc các golfer hoàn toàn đồng ý. Bạn đạt được phong độ tốt nhất trên sân khi tinh thần hoàn toàn sảng khoái. Bạn có cơ hội đầu tư chứng khoán thành công rất cao nếu cảm thấy bình yên mặc chuyện thắng thua.
Đam mê và sự nhẫn nại
Nắng mưa là chuyện của trời, golfer (người chơi gôn) có thể ví như một dạng thầy tu khổ hạnh với tình yêu sân cỏ của mình. Họ sẵn sàng bôi trét lên mình… hàng tấn kem chống lột da và cứ thế phơi từ 12 giờ trưa đến 5 rưỡi chiều, trời mưa thì cứ thế đội mưa hoặc chờ đợi đến khi có thể đi tiếp. Bạn có tin rằng hầu hết các golfer đều sẵn sàng vác gậy ra khỏi nhà từ 5 giờ sáng hay bỏ bữa trưa để chạy ra sân? Cũng thật khó tưởng tượng được rằng, một nhà đầu tư chứng chuyên nghiệp và thành công lại làm biếng đọc báo tìm thông tin, hay tìm hiểu xem các lý thuyết kinh doanh áp dụng thế nào trên TTCK.
Thiếu niềm đam mê, một golfer thậm chí không bao giờ vượt qua 3 - 6 tháng hành xác chỉ để tập 10.000 quả bóng, gấp ba lần số đó với những cú swing không bóng. Nếu chơi golf 20 năm, bạn phải dành cho môn thể thao này tinh thần học hỏi nhẫn nại như một kẻ ngoại đạo học cú swing đầu tiên, 20 năm vẫn chỉ là một cú swing lặp đi lặp lại. Nhiều nhà đầu tư kiểu cưỡi ngựa xem hoa, họ trở thành những người thất bại, không có lập trường vững vàng nào, luôn chạy bầy đàn và nói một câu cửa miệng:giá như…. Khi gặp thua lỗ, họ đổ lỗi cho chứng khoán là cờ bạc và không dành cho mình cơ hội khác để trở thành một nhà đầu tư thành công.
Một golfer đã viết thế này: Cú đánh đầu tiên của tôi đập xuống nền đất, cách xa bóng cả quãng khiến tay tôi như bị điện giật. Cú đánh tiếp theo cũng khiến tay tôi đau khủng khiếp và trái bóng golf bay trượt sang bên, làm mọi người giật mình quay lại nhìn tôi chằm chằm tỏ vẻ khó chịu. Tôi nghĩ: “Trò chơi này quá khó”. Nhưng rồi sau 10, 15 hay 20 cú tiếp theo, tôi đánh trúng bóng - và với âm thanh êm hơn cả tiếng máy xe Ferrari F430, trái bóng trắng nhỏ hình cầu bay vút lên. Trên không, nó lơ lửng giữa trời thu và bay xa 160 yards rồi đáp xuống mặt đất, nẩy nhẹ trên cỏ.
Muốn chiến thắng, bạn ít nhất phải về đích
Một người mới tập golf hoàn toàn có thể đánh bóng bay xa quá 170 yards với gậy số 7, các golfer chuyên nghiệp chỉ đạt 145 - 150 yards. Thông thường, một người chơi golf sau 1 năm sẽ có cú đánh đến khoảng cách ngắn hơn họ đã từng đạt được khi mới tập, nhưng đổi lại là độ chính xác và ổn định cao hơn.
Trong một phút xuất thần, một golfer nghiệp dư có thể kết thúc một lỗ golf với điểm gậy chuẩn (PAR), thậm chí là một gậy đánh vào lỗ (hole in one - điều mà Tiger Wood chưa làm được) nhưng lại hỏng be bét ở nhiều lỗ khác. Tuy nhiên, golf là môn nghệ thuật marathon, bạn có thể xuất sắc trong 1/3 chặng đường để rồi lại để banh lặn xuống nước, sa lầy trong hố cát hay quanh quẩn trong bụi rậm. Không một golfer chuyên nghiệp nào lại không nháp đôi ba lần trước 1 cú swing thực và không có sự thiếu tập trung cho một động tác nào. Mỗi cú đánh đều được ước lượng kỹ lưỡng về chiến thuật, hướng banh, loại gậy, chiều gió, vị trí bóng rơi…
Nếu bạn không thể kiểm soát được danh mục đầu tư và ra hoạt động quá mức, nguy cơ phá sản ở rất gần
Kết quả cuối cùng người ta không tính bạn có bao nhiêu phút xuất thần, nhưng chính sự cẩn trọng sẽ quyết định kết quả chung cuộc tốt nhất. Cũng dễ hiểu rằng, nếu bạn kiếm được nhiều tiền rồi nhanh chóng phá sản trước khi TTCK kịp trả công, bạn tìm ra ở đâu cơ hội làm lại lần nữa. Trên sân golf, bạn không có cùng lúc 2 trái banh để chọn, nên hãy cẩn trọng. Nhiều người chơi chứng khoán ảo rồi tưởng mình giỏi, nhưng thực tế rất ít giáo sư kinh tế có thể kiếm nhiều tiền trên TTCK.
Chọn gậy phù hợp
Người có thành tích tốt nhất là người kiểm soát trái banh bay chính xác nhất. Thực tế, bộ gậy golf hơn 10 cây (tối đa 14 cây) được thiết kế sẵn để đạt khoảng cách khác nhau với cùng một lực đánh. Vấn đề là bạn luôn phải chọn gậy phù hợp nhất, vì khoảng cách càng xa thì độ chính xác càng giảm, rủi ro càng tăng. Với chứng khoán, sử dụng đòn bẩy nợ (vốn vay) là cách thêm nhiên liệu phản lực để thành công nhanh, nhưng cũng là chiếc bẫy mỗi khi thị trường đổ dốc.
Nếu trước mắt bạn là một rừng cây, hồ nước hay trùng điệp hố cát, bạn có thể chọn phương án mạo hiểm là cố gắng đánh thẳng lên green (khu vực cỏ mềm quanh lỗ golf) hay là mất thêm 1 gậy để đưa bóng ra nơi thoáng đãng thuận lợi trước khi kết thúc một cách an toàn. Các golfer có kinh nghiệm thường chọn giải pháp thứ 2, bởi bạn có thể sẽ sa lầy đến mức không còn tinh thần chiến đấu, nếu giải pháp mạo hiểm không thành công.
Hãy dán mắt vào mục tiêu
Bất cứ ai chơi golf cũng sẽ nói với bạn rằng, cú đánh golf là “cú đánh khó nhất trong thể thao”. Để đưa trái bóng đi chính xác vào lỗ, bạn phải tập trung hướng tới mục tiêu, dù không thấy được mục tiêu thật sự; bạn phải giữ bàn tay và cánh tay thoải mái, xoay thân như dải băng cao su giãn căng và bạn phải quất gậy sao cho trái bóng đạt vận tốc chính xác không quá 90 dặm một giờ, trong khi vừa phải tự ngăn mình không được đánh quá mạnh. Lời lẽ trên không hẳn là cảm nhận của người viết, chính Gary Hamel - một golfer và tác giả nhiều quyển sách về chiến lược kinh doanh đã chia sẻ như thế.
Khi thực hiện một cú swing, golfer phải dán mắt (theo đúng nghĩa đen) vào trái banh trên mặt cỏ trong suốt quá trình thực hiện; từ động tác kéo gậy về phía sau chuẩn bị đánh, đưa gậy xuống tiếp xúc banh và sau đó là vung gậy hướng về mục tiêu. Ngay cả khi banh đã bắt đầu rời mặt đất bắn vào khoảng không, kỹ thuật chơi golf đòi hỏi người chơi tiếp tục dán mắt vào nơi quả banh từng nằm trên mặt đất (mục tiêu cũ) và chỉ nhìn theo trái bánh bay vun vút (mục tiêu mới) khi toàn bộ cơ thể đã ngừng chuyển động sau cú đánh. Không làm được như vậy, bạn không những không đạt được mục tiêu tốt đẹp gì ở phía trước mà còn đánh trật mục tiêu nằm bất động trên mặt đất trước mặt.
Với TTCK, hãy xác định rõ một mục tiêu lợi nhuận cùng kế hoạch và kỷ luật để thực hiện đúng kế hoạch đã đề ra. Nếu bạn liên tục thay đổi mục tiêu, điều mà nhiều người lầm tưởng về hiệu quả mang lại của việc lướt sóng liên tục, bạn hãy hỏi kinh nghiệm của những nhà đầu tư sống sót sau 9 năm vùi dập của thị trường thì rõ. Tỷ phú Warren Buffett một khi đã nhắm được một cổ phiếu ưng ý thì mua và nắm giữ đến vài chục năm không buồn bán. Bạn lang thang làm chi cho đời mỏi mệt? Bạn có thấy những người được cho là giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam suốt ngày mua mua, bán bán hay không.
Đừng để một con muỗi làm hỏng cú swing
Một cuộc điện thoại có thể làm hỏng sự tập trung và vì thế golfer thường ở tình trạng mất tích khi đang cuốc đất ở trên sân. Một vấn đề làm bạn bực mình, lo lắng, khẩn trương… đều có thể khiến bạn hỏng be bét ở những golf còn lại. Đừng để một con muỗi làm hỏng cú swing của bạn, chỉ có bạn - 1 quả bóng và mục tiêu phía xa. Golf là một môn thể thao kỳ cục, khi tất cả những người trên sân đều tôn trọng người khác bằng cách tuyệt đối im lặng và tránh tầm mắt của đối thủ khi họ đang chuẩn bị đánh bóng.
Vậy ai sẽ cho bạn biết bạn phải đánh trái bóng thế nào? Xin thưa, bạn chỉ nên hỏi chính mình. TTCK cũng thế, lời ong tiếng ve và những tin vịt thường chỉ làm bạn lạc khỏi mục tiêu, mua bán liên tục và sa lầy vào những chứng khoán mà bạn chẳng hiểu rõ. Nếu bạn không thể kiểm soát được danh mục đầu tư và ra hoạt động quá mức, nguy cơ phá sản ở rất gần.
Chiến thắng chính mình
Người ta ví những tổ chức đầu tư trên sàn chứng khoán như những loài thú ăn thịt (cá mập, chó sói..) và cảm thấy không công bằng khi chơi chung sân với họ. Golfer thường không có lý do để nghĩ như vậy. Một người mới chơi golf 3 tháng có thể cùng chơi chung, thậm chí thi đấu với một golfer có 20 năm cày cuốc. Lý do đơn giản rằng trong một lần chơi (không tính những giải thi đấu), người ta công nhận sự thắng thua của 2 đầu thủ dựa trên thành tích của từng người so với thành tính trung bình của họ (điểm handicap). Handicap thể hiện trình độ golfer, handicap càng nhỏ càng thể hiện trình độ cao, với các golfer chuyên nghiệp thì handicap thường nhỏ hơn 10 và có thể bằng 0).
Ví dụ, một người có điểm handicap là + 30 (dương 30 gậy so với điểm gậy chuẩn) sẽ thắng nếu hôm đó họ về với thành tích + 28. Trong khi người về đích với + 11 gậy sẽ thua nếu handicap của họ là + 10. Vì thế, rất hiếm môn thể thao nào mà người ta có thể chơi với nhiều người hoặc chơi một mình như golf - trò chơi chiến thắng bản thân. Có lẽ nghệ thuật chơi golf và nghệ thuật đầu tư chứng khoán gặp nhau ở đây.
Người ta chẳng vẫn nói lòng tham và nỗi sợ hãi là kẻ thù số một của dân chứng khoán đó sao. Muốn trở thành một nhà đầu tư nghiêm túc và thành đạt, bạn luôn phải chiến thắng chính mình. Muốn học nghệ thuật kiếm tiền nhờ chứng khoán, sao bạn không thử vác gậy ra sân và bắt đầu cuốc đất.
Tâm Thiện
ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN
|
