|
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XII
Thận trọng bảo lãnh Chính phủ cho doanh nghiệp
Dự án Luật Quản lý nợ công vừa được Quốc hội thảo luận, đóng góp ý kiến. Đây là dự án luật liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan trong việc thực hiện chức năng quản lý về nợ công như: điều kiện để được vay, cho vay lại và được cấp bảo lãnh vay của Chính phủ.
Bảo lãnh Chính phủ cho doanh nghiệp: thận trọng
Bảo lãnh Chính phủ là cam kết của Chính phủ với người cho vay về việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ trong trường hợp đến hạn trả nợ mà người vay không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ trả nợ. Như vậy, bảo lãnh Chính phủ có thể gây thâm hụt ngân sách lũy kế. Nhằm hạn chế nguy cơ này, dự án Luật Quản lý nợ công đã bổ sung quy định chỉ áp dụng bảo lãnh Chính phủ cho một số hình thức đầu tư nhất định của doanh nghiệp như: dự án đầu tư trọng điểm của Nhà nước được Quốc hội hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư; dự án thuộc lĩnh vực, địa bàn khuyến khích đầu tư của Nhà nước theo danh mục kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài. Dự luật cũng quy định cụ thể người, cơ quan bảo lãnh có trách nhiệm truy thu nợ, giám sát và báo cáo các khoản bảo lãnh Chính phủ; thẩm định phương án tài chính và các điều kiện cấp bảo lãnh...
Tuy nhiên, trước các quy định như trong Dự thảo Luật Quản lý nợ công, đại biểu Nguyễn Thị Mỹ Hương- Đà Nẵng cho rằng, kinh nghiệm của các nước trên thế giới buộc chúng ta phải cẩn trọng khi áp dụng hình thức này, do Chính phủ là một chính thể an toàn và dễ được các nhà đầu tư lựa chọn khi xem xét hồ sơ vay vốn. Điều này cũng có thể tạo phản ứng “dây chuyền” với hàng loạt dự án được cho vay trong thời gian ngắn. Nếu phản ứng “dây chuyền” như vậy xảy ra thì tác động của việc sử dụng bảo lãnh Chính phủ sẽ không còn gói gọn trong phạm vi hẹp, mà sẽ tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế.
Bên cạnh đó, việc bổ sung một số điều kiện cho vay bảo lãnh Chính phủ của Dự án Luật cũng còn nhiều điểm khiến không ít đại biểu băn khoăn. Đó là các điều kiện đưa ra còn chung chung, mang tính nguyên tắc khi doanh nghiệp nhận bảo lãnh Chính phủ. Ví dụ: quy định “các loại hình sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ xuất khẩu phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội đất nước” thì được nhận bảo lãnh Chính phủ nhưng lại chưa nêu rõ dựa vào đâu để xác định đó là loại hình sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ xuất khẩu phù hợp với định hướng phát triển kinh tế- xã hội. Ngoài ra, do được soạn thảo trong bối cảnh nền kinh tế chưa phải đối mặt với khủng hoảng nên dự án Luật vẫn đi theo hướng khi nền kinh tế phát triển dựa nhiều vào yếu tố đầu tư nước ngoài, xuất khẩu mà chưa gắn với thị trường nội địa.
Cần có cơ quan quản lý nợ công độc lập
Theo không ít đại biểu, cho dù dự án Luật này đã cố gắng xây dựng theo hướng tập trung chức năng quản lý Nhà nước về nợ công cho Bộ Tài chính nhưng cách quy định như dự thảo hiện nay vẫn làm cho hoạt động quản lý nợ công còn phân tán cho 3 cơ quan: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước. Chính sự phân tán này sẽ làm cho công tác quản lý nợ công không giải quyết được quản lý nợ nước ngoài và nợ trong nước; chưa tách bạch được chức năng quản lý nợ với chức năng điều hành chính sách tài khóa tiền tệ… Do đó, các đại biểu đề nghị thành lập cơ quan quản lý nợ công độc lập trực thuộc Bộ Tài chính, chuyển chức năng chủ trì xây dựng và điều hành hạn mức vay thương mại nước ngoài về cho Bộ Tài chính.
Cụ thể hơn, đại biểu Nguyễn Thị Mỹ Hương cho rằng: Theo quy định, Ngân hàng Nhà nước giữ vai trò đại diện cho Nhà nước ký kết các hiệp định vay nợ đối với một số tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF)...; Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì đàm phán và ký kết các Điều ước quốc tế khung về ODA. Nhưng trên thực tế chưa có cơ quan chuyên trách làm nhiệm vụ quản lý các khoản nợ công. Nếu xảy ra trường hợp các doanh nghiệp gặp rủi ro, nợ tiền ngân sách Nhà nước không thể trả hết được thì khó xác định cơ quan nào sẽ đứng ra chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý các khoản nợ. Vì vậy, trong dự thảo lần này cần xác định rõ cơ quan giữ vai trò đầu mối thực hiện chức năng trực tiếp quản lý nợ công.
Đồng ý với quan điểm của đại biểu Nguyễn Thị Mỹ Hương, đại biểu Trần Đình Long – Đắc Lắc nêu ý kiến: để bảo đảm nguyên tắc tập trung, thống nhất, chặt chẽ, tránh tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan trong quản lý nợ, việc xác định rõ một cơ quan giữ vai trò đầu mối thực hiện chức năng trực tiếp quản lý nợ công là cần thiết.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, nhiệm vụ quyền hạn của các Bộ, các cơ quan ngang Bộ trong quản lý nên giao cho Chính phủ có Nghị định quy định. Ngoài ra, một số điểm chưa rõ, chẳng hạn như nhiệm vụ quyền hạn của ngân hàng Nhà nước, như khoản 2, 3 Điều 12 không liên quan đến quản lý nợ công, cần xem xét lại.
Nhật Quang
Công Thương
|
