Hệ thống tín dụng ngân hàng vẫn vận hành hiệu quả
Thị trường chứng khoán tăng nóng và giá cả thị trường có chiều hướng tăng không khỏi khiến nhiều người lo ngại về những rủi ro bất ổn đang chờ đợi phía trước, đặc biệt là tái lạm phát. Trước vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Hữu Nghĩa khẳng định: Không có luồng tiền lớn nào từ gói kích cầu đổ vào thị trường chứng khoán trong thời gian qua, hệ thống tín dụng ngân hàng vẫn nằm trong tầm kiểm soát.
Theo ông Nghĩa, trong 5 tháng đầu năm 2009, toàn ngành ngân hàng đã tập trung toàn lực nhằm bảo đảm ổn định các cân đối tiền tệ quan trọng, duy trì an toàn hệ thống ngân hàng và tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân phát triển sản xuất kinh doanh và đời sống. Cho đến nay, có thể khẳng định chống suy giảm kinh tế, kích thích tăng trưởng kinh tế qua hỗ trợ lãi suất cho vay là chủ trương đúng đắn của Chính phủ và giải pháp phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam. Mặc dù vậy, phải thừa nhận rằng vẫn còn một số ít băn khoăn về hiệu quả đích thực của chính sách hỗ trợ lãi suất và tăng trưởng tín dụng trong thời gian qua.
Dư nợ cho vay vẫn trong tầm kiểm soát an toàn
Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo của các tổ chức tín dụng (TCTD), đến ngày 28/5/2009, dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất đạt 319.075 tỷ đồng tương đương 22% tổng dư nợ tín dụng. Kể từ khi triển khai chương trình cho vay hỗ trợ lãi suất, tổng dư nợ tín dụng của các TCTD tăng lên nhanh chóng qua từng tháng. Đến cuối tháng 5/2009, tổng vốn huy động của hệ thống ngân hàng ước tăng khoảng 13% (cùng kỳ năm ngoái tăng 6,1%) và tổng dư nợ tín dụng cho nền kinh tế ước tăng khoảng 15% (cùng kỳ năm ngoái tăng 17,7%) so với cuối năm 2008. Doanh số cho vay, thu nợ 5 tháng đầu năm 2009 ước tương đương khoảng 82-83% doanh số cho vay, thu nợ 5 tháng đầu năm 2008.
Ông Nghĩa cho rằng, kết quả tăng trưởng tín dụng 5 tháng đầu năm đạt được như trên tuy có thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng trong bối cảnh nền kinh tế suy giảm, thì đây là thành tích có ý nghĩa quan trọng.
Theo ông Nghĩa, mặc dù nền kinh tế gặp nhiều khó khăn nhưng hoạt động tín dụng 5 tháng đầu năm 2009 diễn ra theo chiều hướng tích cực, đúng định hướng. Tỷ lệ nợ xấu trong tổng dư nợ tín dụng khoảng 2,6%. Nợ xấu có xu hướng tăng nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các TCTD. Nợ xấu tăng khá nhanh cũng có nguyên nhân là các TCTD đang thực hiện nghiêm túc việc phân loại nợ, đánh giá chất lượng tín dụng theo quy định của pháp luật. Quan trọng hơn, điều này chứng tỏ không phải có một bộ phận lớn các khoản cho vay trong khuôn khổ hỗ trợ lãi suất đã được các TCTD đảo nợ để che đậy bản chất rủi ro tín dụng.
Về cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán, bất động sản, theo số liệu báo cáo của các TCTD đến cuối tháng 4/2009 dư nợ cho vay chứng khoán là 7.157 tỷ đồng, tăng 4% so với cuối năm 2008, chiếm 0,5% tổng dư nợ và tương đương 4,4% tổng vốn điều lệ của hệ thống các TCTD (giới hạn được phép là 20% vốn điều lệ). Đến cuối tháng 4/2009, dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh bất động sản là 148.451 tỷ đồng, giảm gần 12% so với cuối năm 2008, chiếm 10,5% tổng dư nợ.
Như vậy, tính chung, tổng dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán và bất động sản đến cuối tháng 4/2009 là 155.608 tỷ đồng, chiếm 11% tổng dư nợ (tỷ lệ này ở thời điểm cuối năm 2008 là 13,7%). So với cuối năm 2008, tổng dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán đến cuối tháng 4/2009 giảm 19.318 tỷ đồng, trong đó dư nợ cho vay chứng khoán tăng 276 tỷ đồng và dư nợ cho vay bất động sản giảm 19.594 tỷ đồng.
Các con số nói trên cho thấy, việc cho rằng thời gian qua các TCTD đẩy mạnh cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán và bất động sản là không đúng. Dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán, bất động sản vẫn trong tầm kiểm soát an toàn của hệ thống ngân hàng. Từ cuối tháng 3/2009, thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản khởi sắc khá mạnh là do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có yếu tố rất quan trọng là kinh tế trong nước đạt được kết quả khả quan trong quý I, liên tục được củng cố ở các tháng 4, 5/2009 và niềm tin của nhà đầu tư đã trở lại.
Thủ tục vay vốn: Chặt chẽ chứ không phải khó khăn
Có nhiều ý kiến từ phía công chúng hoan nghênh tiến bộ đạt được về cải cách thủ tục vay vốn ngân hàng trong thời gian qua. Tuy nhiên, cũng có những ý kiến cho rằng hiện nay về thủ tục vay vốn ngân hàng còn quá phức tạp gây khó khăn cho việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp và người dân. Ông Nghĩa cho rằng, cần phải phân tích chi tiết để hiểu rõ hơn bản chất của vấn đề. Trước hết, các doanh nghiệp cần phải phân biệt thủ tục vay vốn ngân hàng với thủ tục hành chính. Trong đó, thủ tục vay vốn, thủ tục về giao dịch kinh tế dân sự giữa các bên theo nguyên tắc thoả thuận và cùng có lợi.
Ông Nghĩa cho biết, hiện nay, toàn ngành ngân hàng đang nỗ lực, chung sức cùng với các Bộ, ngành, địa phương dưới sự chỉ đạo của Chính phủ triển khai thực hiện chủ trương ngăn ngừa suy giảm kinh tế, nhưng không phải vì thế mà các ngân hàng buông lỏng nguyên tắc thương mại các điều kiện vay vốn, đơn giản hoá các thủ tục vay vốn tới mức không thể hoặc khó có thể giám sát được điều kiện vay vốn để rồi gánh chịu rủi ro, tổn thất tín dụng.
Ngoài ra, chính trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn như hiện nay hay nói cách khác là môi trường kinh doanh ngân hàng rủi ro hơn, các ngân hàng càng cần phải thận trọng trong các quyết định cho vay trên cơ sở nhận dạng, phân tích, đánh giá đúng rủi ro trong các giao dịch tín dụng. Vốn tín dụng cần phải được ưu tiên đem đến những đối tượng khách hàng lành mạnh hoặc có khả năng đem lại giá trị gia tăng về kinh tế lớn hơn. Đây là nguyên tắc nền tảng trong phân bổ nguồn lực khan hiếm của nền kinh tế, từ đó tạo cơ sở giải quyết hài hoà lợi ích của ngân hàng, người vay vốn và xã hội.
Giang Oanh
Chính phủ
|