“Đô la hóa” tràn lan
Mặc dù Pháp lệnh Ngoại hối quy định trên lãnh thổ Việt Nam mọi giao dịch, thanh toán, niêm yết, quảng cáo không được thực hiện bằng ngoại tệ, thế nhưng tình trạng niêm yết, mua- bán hàng hóa, dịch vụ, quảng cáo... bằng USD diễn ra tràn lan.
Giao dịch hai loại tiền
Tại cửa hàng của Công ty Máy tính Truyền thông Công Nghệ Xanh, hàng trăm linh kiện máy tính niêm yết giá bán bằng USD song song với VNĐ. Cụ thể, máy tính hiệu Acer có giá bán 500 USD, đồng thời kèm theo giá niêm yết 11 triệu đồng. Nhân viên cửa hàng cho biết tỉ giá được tính theo thị trường ngoại tệ tự do tại thời điểm thanh toán. Giám đốc một công ty máy tính ở TPHCM cũng cho biết những đầu mối cung cấp hàng chào giá USD song song với VNĐ nhưng thực tế chỉ chấp nhận thanh toán bằng USD.
Tuy không niêm yết, thanh toán hàng hóa bằng USD nhưng cửa hàng của Công ty Phong Vũ trình diễn áp phích tặng 5 USD khi mua máy bộ và phần mềm bản quyền Microsoft. Các điểm bán tour của Saigontourist cũng niêm yết giá bằng USD và tiền đồng. Nhân viên Saigontourist cho biết tour cá nhân bán bằng ngoại tệ, còn tour tập thể được bán bằng VNĐ. Khi khách hàng thanh toán tiền đồng, nhân viên bán hàng sẽ quy đổi sang USD và ngược lại. Tại Trung tâm Thương mại Eden (TPHCM) những sản phẩm lưu niệm thuần túy Việt Nam vẫn niêm yết giá bằng USD, nguyên nhân khách mua chủ yếu là người nước ngoài.
Thay thế VNĐ
Trên thị trường nhà đất, tình trạng niêm yết USD cũng khá phổ biến. Tại các sàn giao dịch bất động sản, có đến 30% căn hộ chào bán bằng USD. Website giao dịch bất động sản ACB luôn thể hiện thông tin “căn hộ Phú Hoàng Anh 1.250 USD/m2, Hoàng Anh River View 1.350 USD/m2. Hàng loạt văn phòng cho thuê cũng chào giá bằng ngoại tệ. Thậm chí chủ một căn hộ trên đường Phan Xích Long, quận Phú Nhuận- TPHCM chỉ đồng ý cho thuê 26 m2 khi người thuê nhà chấp nhận thanh toán bằng USD. Điều đáng nói, các yếu tố để hình thành bất động sản như đền bù mặt bằng, mua đất, vật liệu xây dựng... đều thanh toán bằng VNĐ, song đầu ra của nó lại được tính bằng ngoại tệ. Đó là điều nghịch lý.
Nếu một số hàng hóa giao dịch USD lẫn VNĐ thì thị trường ô tô niêm yết hoàn toàn bằng USD. Bảng giá của Công ty An Dân cho thấy 4 loại ô tô đều chào bán bằng USD. Mục tin tức của Công ty Ô tô Trường Hải cũng thể hiện xe New Carens có giá 28.800 USD. Công ty Suzuki Việt Nam chào bán ô tô APV BTLimited với giá 23.490 USD...
Thực tế cho thấy người mua - thuê nhà hay mua ô tô giá trị từ chục ngàn đến hàng trăm ngàn USD, thời gian thanh toán thường kéo dài. Nhiều người e ngại tỉ giá tăng, tích trữ USD, góp phần tăng cầu ngoại tệ. Khi đó, giới kinh doanh ngoại tệ sẽ tranh thủ tăng tỉ giá, kéo theo tâm lý tích trữ của nhiều người làm thị trường ngoại tệ thêm căng thẳng. Mặt khác, một số hàng hóa niêm yết bằng USD đều là hàng nhập khẩu. Các đầu mối cung cấp hàng chỉ giao dịch bằng ngoại tệ để tránh rủi ro khi tỉ giá biến động nhưng chứng từ thanh toán lại bằng VNĐ, cơ quan chức năng bó tay.
Cần mạnh tay
Nhiều quốc gia khu vực châu Á không có tình trạng niêm yết hay thanh toán hàng hóa bằng USD. Giá trị cốt lõi của một thị trường tiền tệ là pháp luật rõ ràng, quản lý thị trường vừa rõ vừa nghiêm. Sự thành công của thị trường tiền tệ nằm ở sự cân đối những giá trị cốt lõi đó. Mới đây, Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý những đơn vị quảng cáo, niêm yết, mua - bán ngoại tệ. Thế nhưng, các cơ quan chức năng vào cuộc chưa quyết liệt, có chăng chỉ là thu hồi giấy phép một số đại lý thu đổi ngoại tệ, xử phạt một vài tiệm vàng mua – bán ngoại tệ trái phép.
Thy Thơ
Người lao động
|