|
Hình dung về sàn OTC
Việc triển khai thị trường đăng ký giao dịch hay gọi đơn giản là sàn giao dịch OTC tại TTGDCK Hà Nội (HASTC) sẽ đem lại nhiều lợi ích cho NĐT. Nhiều CTCK đang tích cực chuẩn bị để trở thành một đầu mối lớn trong hệ thống mạng lưới giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết, khi thị trường đăng ký giao dịch được HASTC chính thức đưa vào vận hành trong thời gian tới.
Chợ OTC đã được nâng cấp
Chị Thu là NĐT tại TP. HCM, muốn mua cổ phiếu của CTCP Thép Đình Vũ, trong khi người muốn bán là anh Dũng đang ở Hải Phòng. Theo phương thức giao dịch trên thị trường tự do lâu nay, hai người sẽ hẹn nhau tại Công ty Thép Đình Vũ hoặc CTCK được ủy quyền quản lý sổ cổ đông để làm thủ tục chuyển quyền sở hữu và nhận tiền. Nhưng khó khăn là hai người ở cách nhau quá xa. Nếu giao dịch thông qua một môi giới tự do thì chưa chắc người mua đã dám chuyển tiền, người bán cũng không dám nhờ làm thủ tục chuyển quyền sở hữu, bởi rủi ro có thể xảy ra.
Tuy nhiên, hiện nay, người bán và người mua có thể sử dụng dịch vụ mua bán chứng khoán chưa niêm yết với CTCK ACBS. Theo đó, chị Thu chuyển tiền vào tài khoản giao dịch, đặt lệnh mua chứng khoán tại ACBS TP. HCM. Người bán đặt lệnh bán, làm thủ tục chuyển nhượng và nhận tiền ngay sau đó tại ACBS Hải Phòng.
Để cung cấp dịch vụ này, ACBS đã nghiên cứu một quy trình thủ tục giao dịch đáp ứng các quy định pháp lý hiện nay. Cụ thể, mọi giao dịch mua và bán đều thông qua tài khoản tự doanh của ACBS. Người mua là chị Thu sẽ ký hợp đồng mua cổ phiếu Thép Đình Vũ với ACBS. Còn ACBS sẽ ký với anh Dũng một hợp đồng mua cổ phiếu Thép Đình Vũ (để bán lại cho chị Thu). Mức giá mua bán là do chị Thu và anh Dũng tự thỏa thuận.
Theo ông Nguyễn Việt Hải, Tổng giám đốc ACBS, quy trình này áp dụng khi chưa có thị trường đăng ký giao dịch của HASTC. Khi "sàn" chính thức đi vào hoạt động và Thép Đình Vũ là một công ty đăng ký giao dịch trên thị trường thì giao dịch nói trên được gọi là hình thức giao dịch thỏa thuận thông thường. Các CTCK chỉ thu phí giao dịch theo quy định.
Theo dự thảo Quy chế tổ chức và quản lý giao dịch chứng khoán công ty đại chúng chưa niêm yết, giao dịch thỏa thuận thông thường là hình thức giao dịch trong đó các bên tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch và được đại diện giao dịch nhập thông tin vào hệ thống đăng ký giao dịch để xác nhận giao dịch.
Từ mỗi nhà một chợ đến liên kết các chợ
Hiện nhiều CTCK đang tích cực triển khai dịch vụ môi giới, mua bán chứng khoán chưa niêm yết, thay thế vai trò của các môi giới tự do (còn gọi là "cò") trên thị trường. Trên trang web www.sanotc.com có tới 14 CTCK thường xuyên đăng lệnh mua, bán và các giao dịch khớp lệnh thành công để NĐT tham khảo. Trong đó, đáng chý ý nhất là CTCK EuroCapital, Hòa Bình, An Phát…
CTCK Hòa Bình đã thiết lập được sàn giao dịch OTC với hệ thống phần mềm nhận lệnh, hiển thị lệnh trên bảng điện tử tại sàn giao dịch OTC của Công ty. Khi có lệnh tương ứng, Công ty sẽ liên hệ với khách hàng để tiến hành các thủ tục thực hiện giao dịch. Hiện Công ty đang tuyển thêm 30 - 40 người làm cộng tác viên để xây dựng mạng lưới giao dịch OTC.
EuroCapital tuy chưa hiển thị lệnh trên bảng điện tử, nhưng các lệnh mua bán được ghi nhận và được "khớp" qua hệ thống 20 nhân viên phòng OTC của Công ty. Ông Nguyễn Phồn Hậu, Trưởng phòng OTC của EuroCapital cho biết, thị trường OTC đang khởi sắc, mỗi ngày Công ty thực hiện giao dịch hơn 1 tỷ đồng mệnh giá cổ phiếu OTC các loại.
Chỉ có một số ít CTCK yêu cầu NĐT giao dịch qua tài khoản chứng khoán niêm yết hoặc mở tài khoản OTC để giao dịch cổ phiếu OTC. Tuy nhiên, ở các mức độ khác nhau và qua các nhân viên môi giới, mỗi công ty đều thiết lập một "chợ" giao dịch cổ phiếu OTC nho nhỏ, mà ở đó, người mua và người bán có thể đưa nhau đến giao dịch hoặc nhờ CTCK tìm đối tác giao dịch, nhờ thực hiện các thủ tục chuyển nhượng.
Khi thị trường đăng ký giao dịch tại HASTC ra đời, các "chợ OTC" ở mỗi CTCK sẽ kết nối với sàn OTC lớn này để đưa lên thông tin về các giao dịch cổ phiếu đã được thực hiện, với mức giá, khối lượng cụ thể. NĐT căn cứ vào đó để xác định giá bán và giá mua. Giá cổ phiếu của công ty đăng ký giao dịch ít có khả năng bị thao túng bởi các "cò" như hiện nay.
Trong trường hợp người mua và người bán không thỏa thuận trước với nhau hoặc CTCK không khớp được lệnh cho khách hàng trong hệ thống của mình thì lệnh sẽ được đưa lên sàn tại HASTC để tìm lệnh mua hoặc lệnh bán từ các CTCK khác. Hình thức khớp lệnh này gọi là giao dịch thỏa thuận điện tử, trong đó đại diện giao dịch nhập lệnh với các điều kiện giao dịch đã được xác định và lựa chọn lệnh đối ứng phù hợp để thực hiện giao dịch. Như vậy, thị trường OTC trên cả nước sẽ được kết nối chính thức, làm tăng tính thanh khoản và tính an toàn.
Sự khác biệt giữa sàn giao dịch chứng khoán niêm yết và đăng ký giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết là lệnh mua bán chứng khoán niêm yết được hệ thống máy tính so khớp, còn ở thị trường đăng ký giao dịch, các đại diện giao dịch chọn lệnh để khớp.
Vai trò tạo lập thị trường của CTCK
Để phát triển thị trường OTC, cần có các CTCK với vai trò là nhà tạo lập thị trường. Vì thế, hoạt động tự doanh của CTCK đóng vai trò quan trọng. Để tạo tính thanh khoản cho cổ phiếu, CTCK có thể mua vào hoặc bán ra cổ phiếu. Trên thực tế, nhiều CTCK đã tham gia vào thị trường OTC qua hình thức tự doanh, mua vào cổ phiếu khi giá thấp và bán ra khi giá lên.
ACBS đang dự kiến dành một khoản ngân sách nhất định để tự doanh cổ phiếu OTC, tạo tính thanh khoản, thu hút NĐT trên chợ OTC của mình, chứ không đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu như mục tiêu của bộ phận đầu tư.
Bước đầu, ACBS sẽ đưa vào danh mục giao dịch cổ phiếu của những doanh nghiệp ACBS đang quản lý sổ cổ đông và một số cổ phiếu có tính thanh khoản cao như Eximbank, DongA Bank, Tập đoàn Bảo Việt… Ông Hải cho biết, đây chỉ là những bước đi đầu tiên để góp phần tạo lập thị trường giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết hoạt động chuyên nghiệp.
Trong tương lai, mỗi CTCK sẽ là nhà tạo lập thị trường cho một số loại cổ phiếu nhất định như thông lệ TTCK OTC ở các nước phát triển. CTCK sẽ đưa ra mức giá chào mua và chào bán với từng loại chứng khoán và thực hiện tất cả các lệnh của khách hàng.
đtck
|
