|
Bắt lỗi đại hội cổ đông
Theo nhiều tổ chức đầu tư nước ngoài, vấn đề quản trị doanh nghiệp ở các công ty cổ phần, đặc biệt là công ty nhà nước cổ phần hoá còn nhiều điểm yếu kém. Những yếu kém đó bộc lộ rõ trong mùa đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ) năm nay.
Bên lề ĐHCĐ một công ty có giá trị vốn hoá thuộc tốp doanh nghiệp lớn nhất sàn TP. HCM, phóng viên ĐTCK được biết, chỉ 10 ngày trước khi ĐHCĐ, công ty này mới biết về quy định phải nộp báo cáo thường niên cho Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM. Ông Chủ tịch HĐQT lúc này mới cuống lên hỏi các phòng, ban chức năng xem báo cáo thường niên có phải đọc trước ĐHCĐ hay không? May mà đội ngũ cán bộ của công ty này có trình độ cao nên bản báo cáo thường niên năm 2007 được cấp tốc hoàn thành trong một tuần (cả lập báo cáo và in ấn), đáp ứng yêu cầu cơ bản bằng cả hai thứ tiếng Việt và Anh, để kịp phát cho cổ đông đúng vào đại hội.
Chuyện giơ phiếu biểu quyết như thế nào cũng là cả một vấn đề. Thông thường, tại ĐHCĐ, khi biểu quyết một vấn đề có ba tình huống là đồng ý, không đồng ý và ý kiến khác. Để thống kê tỷ lệ bỏ phiếu, ban thư ký và ban kiểm phiếu chỉ cần lấy tổng số phiếu tham dự trừ đi số phiếu không đồng ý hoặc có ý kiến khác mà ban thư ký ghi lại ngay tại đại hội. Nhưng tại ĐHCĐ của công ty lớn nói trên, chủ tọa chỉ hỏi mỗi một câu “ai đồng ý thông qua?”, mà quên không hỏi “ai không đồng ý?” và “ai có ý kiến khác?”.
Còn tại ĐHCĐ của Tổng công ty cổ phần Bảo Minh, chủ tọa chỉ hỏi “ai đồng ý” và “ai không đồng ý”, khiến cho một cổ đông định phát biểu ý kiến khác đành phải giơ phiếu biểu quyết “không đồng ý”, mà không có cơ hội đề xuất ý kiến của mình.
Tại ĐHCĐ của Bảo Minh, ngay cả chỗ ngồi trên bàn chủ tọa cũng khiến cho các cổ đông nhỏ xôn xao, vì nó không đúng thông lệ khi Chủ tịch HĐQT không ngồi chính giữa để điều hành đại hội. Trên bàn chủ tọạ của Bảo Minh có 3 người, nhưng ông Lê Song Lai (chỉ là thành viên HĐQT) lại ngồi chính giữa, còn ông Chủ tịch HĐQT ngồi bên cạnh. Bàn chủ tọa lại không đề tên và chức danh của mỗi người nên các cổ đông mới, cổ đông đến muộn không phân biệt được đâu là Chủ tịch HĐQT. Trong khi đó, tại nhiều ĐHCĐ khác, chỉ cần nhìn lên bàn chủ tọa là cổ đông biết ngay đâu là ông Chủ tịch đang điều hành đại hội.
Các cổ đông cho rằng, ông Lai tuy là uỷ viên HĐQT, đại diện phần vốn góp của Nhà nước tại Bảo Minh, nhưng lại là cấp trên của các vị lãnh đạo tại Bảo Minh nên được ngồi giữa.
Theo ông Phạm Văn Bích, Giám đốc điều hành Quỹ Đầu tư Prudential, cần giáo dục thêm về quản trị doanh nghiệp, đặc biệt ở các công ty nhà nước đã quen cách điều hành kiểu hành chính. Cần có một văn bản hướng dẫn rõ về cách thức họp ĐHCĐ, cách thức họp HĐQT và cả các việc làm rất chi tiết như cách lưu trữ văn bản, cách thức ra một quyết định của HĐQT.
Ông Bích cũng phàn nàn rằng, dường như ở các công ty nhà nước cổ phần hoá chỉ có một số ít nguời hiểu được tầm quan trọng của các chuyên gia nước ngoài ngồi trong HĐQT.
Hội Doanh nghiệp châu Âu ở Việt Nam đang chuẩn bị phát hành một cuốn sách hướng dẫn quản trị doanh nghiệp tốt bằng tiếng Việt, chỉ dẫn về khái niệm và cách thức thực hiện nhằm cải thiện thực trạng về quản trị doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay.
Một tín hiệu đáng mừng là ngay trong chính các doanh nghiệp Việt Nam, có một vài doanh nghiệp chủ động xây dựng quản trị doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế. Chẳng hạn như CTCP Khoan và Dịch vụ khoan dầu khí (PVD) đã thuê hẳn một công ty tư vấn nước ngoài để xây dựng Báo cáo thường niên; Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) đang thử nghiệm việc thuê cổ đông độc lập làm Chủ tịch và uỷ viên HĐQT.
Nhưng nhìn chung, khả năng quản trị doanh nghiệp ở nhiều công ty Việt Nam vẫn là rủi ro lớn đối với nhà đầu tư. Nhiều công ty chưa hiểu được vai trò của HĐQT và bảo vệ quyền lợi của cổ đông thiểu số.
Thực tế này không chỉ ảnh hưởng đến các cổ đông nhỏ trong nước, mà ngay cả vai trò của nhiều quỹ đầu tư lớn cũng bị suy giảm. Hầu hết quỹ đầu tư vẫn được coi là cổ đông chiến lược chỉ thực hiện tốt trách nhiệm giữ cổ phiếu theo thời hạn cam kết, chứ không phát huy được khả năng tư vấn về chiến lược, quản trị doanh nghiệp, những điều kiện cần thiết cho một doanh nghiệp phát triển bền vững.
đtck
|
