|
"Bội thực" cổ phiếu mới tăng vốn
Giờ đây hàng loạt ngân hàng thương mại cổ phần, công ty chứng khoán cổ phần, công ty cổ phần khác mới được UBCK Nhà nước cấp phép chào bán cổ phiếu ra công chúng. Các DN “vắt chân lên cổ” để thực hiện nghị quyết được đại hội đồng cổ đông thông qua từ đầu năm về kế hoạch tăng vốn của năm 2007, trong khi còn chưa đầy 1 tháng nữa là kết thúc năm 2007.
Các cổ đông cũng phải "chạy đôn chạy đáo" trong một thời gian ngắn để lo đủ tiền nộp mua cổ phiếu tăng vốn và trái phiếu chuyển đổi. Hệ quả tất yếu là vốn tiền đồng Việt Nam trên thị trường đã nóng rồi càng nóng hơn, TTCK đang ở thế “giằng co” thì nay lại càng có xu hướng “bội thực“ cổ phiếu.
Bên cạnh đó thì một số DNNN cổ phần hoá thực hiện IPO, trong đó lớn nhất là Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam càng làm cho cung tăng mạnh. Đặc biệt là 4 NHTM cổ phần: Bảo Việt, Tài chính Dầu khí, Liên Việt, FPT được chấp thuận về mặt nguyên tắc cho thành lập mới, có tổng số vốn điều lệ lên tới 10.500 tỷ đồng, gần bằng số vốn điều lệ của 8 NHTM cổ phần hiện đang hoạt động trên địa bàn Hà Nội; trong số đó NHTM CP Tài chính Dầu khí có số vốn tới 5.000 tỷ đồng, đứng đầu khối NHTM CP hiện nay, NHTM CP Liên Việt có số vốn tới 3.000 tỷ đồng, chỉ đứng sau Sacombank.
Tới đây 2 NHTM CP khác là NHTM CP Công nghiệp Việt Nam, NHTM CP Ngoại thương châu Á cũng sẽ được xem xét chấp thuận về mặt nguyên tắc.
Chạy đua phát hành hơn 10.000 tỷ đồng trái phiếu và cổ phiếu
Đây là khối có số lượng phát hành cổ phiếu lớn nhất và vốn huy động từ cổ phiếu lớn nhất. Chỉ tính riêng trong tuần cuối tháng 11 và tháng 12/2007, hàng loạt NHTM cổ phần phát hành trái phiếu và cổ phiếu tăng vốn điều lệ.
NHTM CP Nhà Hà Nội phát hành 60 triệu cổ phiếu để chia cổ tức cho cổ đông, bán cho cổ đông hiện hữu, bán cho cổ đông chiến lược Deutsche Bank của Đức và bán cho cán bộ nhân viên, tương ứng tổng số vốn trên 1.000 tỷ đồng.
NHTM CP Sài Gòn phát hành 1.118.333 trái phiếu chuyển đổi, mệnh giá 1,0 triệu đồng/trái phiếu, với giá bán 1,2 triệu đồng/trái phiếu cho cổ đông hiện hữu, 1,5 triệu đồng/trái phiếu cho cán bộ nhân viên và 3,0 triệu đồng/trái phiếu cho khách hàng gửi tiền. Tổng số vốn huy động thông qua phát hành trái phiếu khoảng gần 1.300 tỷ đồng.
NHTM cổ phần quân đội (MB) cũng phát hành 45,28 triệu cổ phiếu, mệnh giá 10.000 đồng và giá bán là 15.000 đồng, tăng vốn điều lệ từ 1.547,2 tỷ đồng lên 2.000 đồng, cổ đông được mua với tỷ lệ 28%, thời hạn nộp tiền cuối cùng là 24/12/2007. Trước đó trong tháng 10/2007, MB vừa hoàn thành đợt phát hành trái phiếu chuyển đổi có thời hạn 2 năm, cổ đông được mua với tỷ lệ 100:4, trái phiếu có mệnh giá 1,0 triệu đồng, có giá bán gấp 1,5 lần mệnh giá, huy động hơn 600 tỷ đồng.
NHTM cổ phần quốc tế (VIB) phát hành 500 tỷ đồng tăng vốn từ 1.500 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng, cổ đông hiện hữu được mua với tỷ lệ 32,66%, thời hạn nộp tiền cuối cùng là 20/12/2007.
Tương tự, NHTM cổ phần các DN ngoài quốc doanh (VP Bank) cũng phát hành 500 tỷ đồng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ từ 1.500 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng, cổ đông hiện hữu được mua với tỷ lệ 31,67%, thời hạn đăng ký cuối cùng là 20/12/2007.
Cổ đông hiện hữu của NHTM CP Kỹ thương (Techcombank) cũng được mua cổ phiếu mới với tỷ lệ 43%, thời hạn cuối cùng nộp tiền là ngày 18/12/2007, thực hiện kế hoạch tăng thêm gần 1.000 tỷ đồng vốn điều lệ.
NHTM CP Đông Á (EAB) phát hành 200 tỷ đồng vốn điều lệ bán với giá gấp 6 lần mệnh giá để tăng vốn điều lệ từ 1.400 tỷ đồng lên 1.600 tỷ đồng, cổ đông phải nộp tiền cuối cùng là 31/11/2007. Tổng số vốn dự kiến cổ đông phải nộp trong đợt này là 1.200 tỷ đồng.
NHTM cổ phần Á châu (ACB) đấu giá 100 tỷ đồng vốn cổ phần, nếu với giá bán bình quân là 190.000 đồng/cổ phiếu, thì sẽ thu về số vốn 1.900 tỷ đồng. Hiện nay, Standard Chartered Bank của Anh trả giá tới 200.000 đồng/cổ phiếu để sở hữu 30 tỷ đồng vốn điều lệ của ACB, còn lại 70 tỷ đồng được bán cho các đối tác trong nước cũng theo hình thức đấu giá. Đồng thời ACB cũng có kế hoặch phát hành hơn 1.350 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi, với tỷ lệ cổ đông sở hữu 200 cổ phiếu được mua 1 trái phiếu mệnh giá 1,0 triệu đồng.
NHTM CP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) cũng phát hành cổ phiếu mới cho cổ đông với tỷ lệ được mua 1:1,4, ước tính cũng thu hút khoảng 1.000 tỷ đồng.
NHTM cổ phần Gia Định đưa ra bán đấu giá 3.638.200 cổ phiếu tại Trung tâm GDCK Hà Nội vào ngày 19/12/2007, để tăng vốn điều lệ từ 322,6 tỷ đồng hiện nay lên gần 700 tỷ đồng.
NHTM CP phát triển nhà TP.HCM phát hành thêm 50 triệu cổ phiếu, tương đương 500 tỷ đồng, tăng vốn điều lệ lên 1.000 tỷ đồng.
Tính sơ bộ chỉ riêng các NHTM cổ phần nói trên cũng thu hút khoảng 10.000 tỷ đồng vốn trên thị trường chỉ trong vòng có hơn 1 tháng từ nay đến hết năm 2007, tạo sức ép lớn trên thị trường vốn. Đó là chưa kể Vietcombank cũng IPO 1.000 tỷ đồng vốn điều lệ, nếu với giá đấu thầu bình quân là 70.000 đồng/cổ phiếu thì số vốn thu về đã là 7.000 tỷ đồng, còn nếu giá tương đương của ACB là 190.000 tỷ đồng thì thu hút khoảng 13.300 tỷ đồng.
Công ty chứng khoán cũng không chịu thua khối ngân hàng
Công ty chứng khoán Sài Gòn (SSI) công bố kế hoặch thực hiện 3 đợt phát hành cổ phiếu mới tăng vốn. Đợt 1 chia cổ phiếu thưởng cho cổ đông với tỷ lệ 2:1, thực hiện trong tháng 12/2007; đồng thời tiến hành chuyển đổi 1,66 triệu trái phiếu thành 16,6 triệu cổ phiếu phổ thông; tổng cộng sẽ có khoảng 56,4 triệu cổ phiếu SSI xuất hiện trên thị trường. Như vậy sau khi hoàn thành đợt 1, sẽ có 136 triệu cổ phiếu SSI được niêm yết trên Sở GDCK TP.HCM.
Công ty chứng khoán Bảo Việt bán 30 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, nếu bằng mệnh giá thì số tiền tương ứng là 300 tỷ đồng. Công ty cổ phần dịch vụ tổng hợp Sài Gòn bán 10 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu và cổ đông chiến lược. Công ty cổ phần công nghiệp và xuất nhập khẩu cao su chào bán 3 triệu cổ phiếu. Công ty cổ phần nhà Thủ Đức phát hành 6 triệu cổ phiếu cho các đối tượng khác nhau...
Nhiều Công ty chứng khoán khác cũng khẩn trương phát hành cổ phiếu, tăng vốn điều lệ trong đợt này.
Tăng tốc phát hành cổ phiếu mới
Đối với khối DN cũng có hàng loạt đơn vị phát hành thêm cổ phiếu mới để tăng vốn điều lệ bằng nhiều kênh khác nhau:
Tập đoàn Hoà Phát (HPG) chia cổ phiếu thưởng cho cổ đông với tỷ lệ 10:4. Hiện nay, tập đoàn này có 132 triệu cổ phiếu niêm yết, tương đương với số vốn điều lệ 1.320 tỷ đồng, sau khi chia cổ phiếu thưởng và hoàn thành thủ tục niêm yết, sẽ có thêm 52,8 triệu cổ phiếu sẵn sàng cho giao dịch trên TTCK.
Công ty cổ phần Hoá An (DHA) chia cổ phiếu thưởng cho cổ đông với tỷ lệ 10:3, với số cổ phiếu phát hành thêm là 3,4 triệu cổ phiếu, nâng tổng số cổ phiếu lưu hành trên thị trường lên khoảng 10 triệu. Bên cạnh đó DHA cũng bán cổ phiếu mới tăng vốn cho cổ đông theo tỷ lệ 10: 2, tương ứng với 2,0 triệu cổ phiếu, với giá bán 40.000 đồng/cổ phiếu, tương đương số tiền là 80 tỷ đồng.
Công ty cổ phần khoáng sản Bình Định (BMC) phát hành thêm cổ phiếu mới cho cổ đông với tỷ lệ được mua là 2:1, với giá 20.000 đồng/cổ phiếu.
Công ty cổ phần thương mại xuất nhập khẩu Thủ Đức phát hành 5,0 triệu cổ phiếu, tương ứng 50 tỷ đồng để tăng vốn lên 100 tỷ đồng và chia cổ tức năm 2007 bằng cổ phiếu với tỷ lệ 10%.
Công ty xi măng Bỉm Sơn (BCC) phát hành 10 triệu cổ phiếu, trong đó bán cho cổ đông với tỷ lệ 20:1, với giá bán 20.000 đồng/cổ phiếu; và chào bán rộng rãi ra công chúng theo phương thức đấu thầu với giá khởi điểm là 35.000 đồng/cổ phiếu.
Công ty cổ phần dược Hậu Giang phát hành 10 triệu cổ phiếu thưởng cho cổ đông, thời điểm thực hiện là 17/12/2007. Công ty cổ phần Sông Đà 3 phát hành 6 triệu cổ phiếu bằng chia cổ tức, cổ phiếu và đấu giá.
Hàng loạt DN có quy mô nhỏ hơn cũng phát hành cổ phiếu bằng nhiều kênh khác nhau trong đợt này. Đó là chưa kể một số DN bán đấu giá phần vốn nhà nước: Công ty cổ phần bến xe tàu phà Cần Thơ và Công ty cổ phần năng lượng kho ngoại quan Cawaco... Hàng loạt DN khác IPO và hàng loạt DN khác phát hành cổ phiếu mới tăng vốn điều lệ, như Công ty TNHH một thành viên chế tạo máy TKV... Tổng số vốn của 2 kênh này dự kiến thu hút cũng lên tới 7.000–10.000 tỷ đồng.
"Bội thực” cổ phiếu trên TTCK
Tình hình trên tác động lớn đến hoạt động của thị trường tiền tệ và TTCK cụ thể như sau:
Đối với thị trường tiền tệ đang nóng rồi lại càng nóng hơn. Lãi suất thị trường liên ngân hàng cách đây khoảng 10 ngày đã lên tới 12%/năm, cao hơn hoặc tương đương với lãi suất cho vay vốn khách hàng, buộc NHNN phải mua vào tín phiếu, cung ứng 10.000 tỷ đồng cho các NHTM để can thiệp lãi suất trên thị trường. Các NHTM đang thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, tăng cường khuyến mại, đẩy mạnh huy động vốn. Một số NHTM đã tăng lãi suất huy động vốn. Hiện nay để có tiền nộp mua cổ phiếu tăng vốn và mua trái phiếu chuyển đổi, cổ đông phải thực hiện theo bốn phương thức sau:
Một là, rút tiền gửi trên tài khoản tiền gửi tại các NHTM. Đặc biệt là cổ đông là các DN, các tổ chức phải rút số tiền gửi rất lớn.
Hai là, vay tiền ngân hàng dưới các hình thức khác nhau, nhưng chắc chắn là ẩn danh dưới hình thức đầu tư dự án, đầu tư kinh doanh dịch vụ, đầu tư bất động sản, vay tiêu dùng,…
Ba là, rút tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn tại các NHTM.
Bốn là tiền của cổ đông là người Việt Nam ở nước ngoài chuyển về; tiền của các cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài chuyển đến; tiền của người Việt Nam ở nước ngoài gửi về cho thân nhân trong nước. Các nguồn tiền nói trên đều là ngoại tệ phải chuyển đổi sang nội tệ, chủ yếu là qua kênh ngân hàng, tạo sức ép cung ngoại tệ trên thị trường, tác động đến tỷ giá và lạm phát vì tạo sức ép cho Ngân hàng Trung ương cung ứng đồng Việt Nam ra mua ngoại tệ.
Như vậy tất cả 4 kênh nói trên đều tạo áp lực lớn đến nguồn vốn của các NHTM. Tất nhiên nguồn vốn cổ phần nói trên sẽ được quay trở lại thành vốn chủ sở hữu, một phần quay trở lại thành vốn tiền gửi tại ngân hàng, nhưng có độ trễ ít nhất là 1 tháng, song không được quay lại đủ 100% số vốn rút ra hay vốn vay và không được sử dụng với tỷ lệ cao sau khi vốn quay trở lại.
Đối với TTCK, kể cả thị trường chính thức và thị trường OTC sẽ có khối lượng cung hàng hoá rất lớn. Bên cạnh đó để có tiền nộp, cổ đông hay nhà đầu tư phải “xả hàng” ra thị trường, càng đẩy cung tăng mạnh. Trong bối cảnh hiện nay, không ít người lo ngại thị trường sẽ bị "bội thực" cổ phiếu. Khi mà chỉ số trên Sở GDCK TP.HCM và Trung tâm Chứng khoán Hà Nội đang giảm thấp, thị trường OTC ảm đạm thì tình hình đó rõ ràng là khó có thể đem lại tương lai sáng sủa gì cho chỉ số trên thị trường.
Đặc biệt là cầu chứng khoán bị khống chế bởi nguồn vốn từ kênh tín dụng ngân hàng, nên rõ ràng là sự tác động như thế nào có thể nhìn thấy rõ. Từ đó rõ ràng là tác động đến tình hình IPO của các DNNN cổ phần hoá. Tuy nhiên, cũng có chuyên gia chứng khoán cho rằng, thời điểm cuối năm 2006, khi hàng loạt DN chạy đua niêm yết cổ phiếu để được hưởng chính sách miễn giảm thuế thu nhập DN, song tình trạng “bội thực" không diễn ra mà thị trường vẫn tiêu thụ hết.
Diễn biến nói trên đặt ra vấn đề lớn nhất là về quản lý nhà nước của UBCK Nhà nước. Bởi vì kế hoặch tăng vốn nói trên của các NHTM cũng như của các DN cổ phần hầu hết được đại hội cổ đông thông qua từ đầu năm. Song với nhiều thủ tục và quá trình xem xét, cấp phép, chấp thuận kéo dài tới vài tháng của UBCK Nhà nước, tạo sự dồn ép vào cuối năm, gây khó khăn cho các cổ đông và các đơn vị phát hành, tác động thiếu tích cực đến thị trường và kế hoạch cổ phần hoá. Đây là vấn đề cần được chỉnh sửa sớm.
VNN
|
