Thị trường chứng khoán: Sẽ là cuộc chơi của các "ông lớn"
TTCK đã trải qua thời gian điều chỉnh và trầm lắng đến nay hơn 5 tháng, với giá trị giao dịch giảm mạnh. Hiện nay, nếu xét về cung cầu và yếu tố tâm lý của toàn thị trường là rất xấu đối với NĐT hy vọng vào sự sôi động mạnh của TTCK vào dịp cuối năm nếu không có những động thái kích cầu và hỗ trợ cho tâm lý lạc quan của toàn thị trường.
Cầu trong nước chưa khơi
Thị trường hiện tại là không thích hợp cho việc phát hành thêm hay IPO và Chính phủ đã có động thái dãn cung, các Cty cũng không còn ồ ạt phát hành thêm, nhưng từ giờ đến cuối năm vẫn có một số Cty lớn của Nhà nước tiến hành IPO cộng với các công ty cổ phần phát hành thêm CP để huy động vốn.
Ngược lại, xét về nguồn cầu trong nước, mặc dù các quyết sách của cơ quan quản lý (CT03, tăng tỉ lệ dự trữ, động thái kiềm chế lạm phát tăng...) là cần thiết cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế nói chung và TTCK nói riêng, nhưng tác động ngay lập tức của việc này là giảm cầu làm cho TTCK giảm.
NĐT cá nhân và nhiều tổ chức trong nước luôn có tâm lý và xu hướng hành xử theo sự tác động trước tiên của các quyết sách này đối với thị trường. Hiện nay, tâm lý của nhà đầu tư trong nước (NĐTTN) là rất bi quan. Giữ tiền, chưa giải ngân nếu thị trường chưa chắc chắn xu hướng đi lên là câu nói quen thuộc, chưa kể đến việc bắt buộc phải bán ra để trả nợ NH.
Đánh giá nguồn cầu theo số tài khoản trên số dân là khả quan, nhưng khi thị trường chưa sôi động thì rất khó lôi kéo lượng vốn tiềm năng này. Chúng ta biết rằng khi thị trường sôi động vào cuối năm 2006 đầu năm 2007, số lượng TK mở trong thời gian nhiều gấp mấy lần các năm trước đó cộng lại. Cầu trong nước cũng bị ảnh hưởng rất lớn vào đánh giá của NĐTTN về cầu nước ngoài. Nếu NĐTTN phán đoán cầu nước ngoài đối với thị trường hay CP nào tăng, họ thường có xu hướng mua vào các CP đó.
Nhìn lại quá khứ chúng ta biết rằng, thời điểm Chính phủ "rục rịch" nâng room cho người nước ngoài từ 30% lên 49%, NĐTTN gia tăng mua trước nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN). Một điều nữa cần chú ý, đánh giá cầu trong nước lại không phụ thuộc nhiều vào các yếu tố cơ bản của DN.
Cầu nước ngoài bị cản
Nguồn cầu tiềm năng đến từ nước ngoài là lớn, đặc biệt đối với những CP của DN lớn. Tuy nhiên, CP của các Cty hàng đầu thị trường quyết định sự lên xuống của VN-Index đã không còn phần cho họ. Chính điều này có ảnh hưởng rất lớn đối với quyết định của NĐTTN khi quyết định mua vào các blue-chips, mặc dù NĐT có kiến thức luôn biết rằng giá của chúng đã ở mức rất hợp lý.
Chúng tôi không cho là giá của các CP này cao khi chỉ dựa vào chỉ số PE. Động thái của các NĐTNN cũng thể hiện quan điểm của họ về giá CP này cao hay không. Trong phiên giao dịch, có những lệnh đặt mua REE hay GMD... bị gạt ra do kín room. Gần đây nhất là STB, mặc dù PE của STB hiện nay khoảng 29, nhưng khi có sự nhầm lẫn về room thì họ đổ lệnh vào CP này lên đến gần 3 triệu đơn vị.
Đối với những CP OTC, NĐTNN luôn sợ rủi ro vì các DN này chưa có thói quen tự nguyện công bố thông tin như những DN niêm yết, làm ảnh hưởng đến việc phân tích, quyết định đầu tư. NĐTNN luôn đánh giá cao sự minh bạch và rõ ràng, ngoài ra là rủi ro trong vấn đề chuyển nhượng dưới nhiều hình thức như DN chưa cho chuyển nhượng, hay thủ tục phức tạp.
Mục tiêu thực sự của các tổ chức lớn đến từ nước ngoài là các Cty lớn của Nhà nước chưa CPH. Rõ ràng VN-Index giảm có lợi cho họ trong việc tham gia đấu giá hay trở thành NĐT chiến lược do thị trường niêm yết có tác động quyết định đến giá IPO thành công bình quân.
Cũng có quan điểm cho rằng nhìn thấy vấn đề này, Chính phủ sẽ dãn IPO đến thời điểm thích hợp và NĐTNN sẽ muốn VN-Index lên để tiến trình này được tiếp tục. Tuy nhiên, chung quy lại hạn chế về room vẫn là mấu chốt cho khả năng họ trực tiếp tác động vào VN-Index.
Hơn nữa đối với những tổ chức hoạt động toàn cầu, TTCK VN tuy có tiềm năng nhưng chỉ chiếm tỉ trọng rất nhỏ trong nền kinh tế toàn cầu và khi mà họ chưa thể đầu tư ở VN thì họ sẽ phân bổ nguồn vốn sang các thị trường khác.
Xét chung lại thì hiện nay cầu đang bị cản và yếu thế so với cung. Muốn nhận định TTCK VN tăng vào thời điểm cuối năm hay không cần phải xét rằng đó đã là thời gian cần phải kích cầu của các "market makers" (nhà tạo lập thị trường) chưa?
lđ
|