|
iPhone và chứng khoán
Thế là gần nửa năm sau khi lần đầu tiên được giới thiệu, chiếc iPhone của Apple sắp được bán ra thị trường, ngày ấn định là 29-6 sắp tới. Tờ BusinessWeek nhân đó nhận xét: “Few stocks trade on emotion the way Apple Inc. does”. Mua bán chứng khoán mà dựa vào yếu tố tâm lý gọi là trade on emotion.
Sở dĩ tờ báo này nhận xét như vậy vì “Now, with the launch of the hugely hyped iPhone in a few weeks, momentum investors are driving Apple shares to unexplored territory”. Được quảng cáo rùm beng, được mọi người bán tán sôi nổi gọi là “hugely hyped”. Ăn theo trào lưu thời thượng iPhone này, nhà đầu tư đang đẩy giá cổ phiếu của Apple lên cao, ở mức tác giả gọi là “unexplored territory”, tức là mức giá trước đây chưa từng có. Chú ý từ momentum investors, là những nhà đầu tư theo trường phái mua cổ phiếu nào 3-12 tháng gần nhất đem lại lợi nhuận cao và bán ra loại thua lỗ trong cùng thời gian đó. Hiện nay, giá cổ phiếu Apple ở mức 122 đô la, tăng gấp đôi trong vòng một năm qua. “Apple’s market cap recently topped $100 billion for the first time”. Từ market capitalization thường được viết gọn, nói gọi thành market cap - tổng giá trị vốn hóa.
Tuy vậy, tờ BusinessWeek lại nhận định: “If Apple can expand so-called smartphones from a luxury carried by corporate road warriors into an everyday tool for the masses - combining the functions of a BlackBerry and an iPod - Apple could soon see a new growth tear”. Trong câu này, tác giả đã dùng hai hình ảnh rất ấn tượng “corporate road warriors” - những doanh nhân phải di chuyển nhiều và “growth tear” - tăng trưởng mạnh đến nỗi chiếc áo cũ quá chật, rách tung. Nếu Apple làm được điều đó, dự báo giá cổ phiếu của nó sẽ lên mức trên 160 đô la.
Nhận định này không phải là cảm tính vì ngay sau đó, bài báo trích lời các chuyên gia tính toán cụ thể: “JMP Securities... used conservative price-earnings ratio projections for 2008 to calculate that the Mac business, with revenues of $11.7 billion and net margins of 11%, would be worth $42.70 on its own”. Phân tích này cũng dùng hệ số P/E nhưng có thêm từ conservative, ý nói hệ số P/E mà áp dụng cho các công ty công nghệ thông tin thì dè dặt quá. Ở đây, người ta dùng từ net margin với nghĩa biên lợi nhuận thuần, tức là lấy lợi nhuận thuần chia cho doanh thu thuần (còn gọi là net profit margin hay net profit ratio). Apple có nhiều mảng kinh doanh, tính riêng mảng máy Mac, giá cổ phiếu ở mức 42,7 đô la. Cộng hết các mảng, gồm iPod, nhạc số... kể cả tiền mặt có sẵn, giá cổ phiếu Apple đâu chừng 114,78 đô la, chưa tính iPhone.
Nhận định khả năng người tiêu dùng bình thường chịu mua iPhone, bài báo viết: “Apple is trying to use its design and software expertise to win consumers who mostly buy Plain Jane phone models from entrenched players”. Câu này có một cụm từ khá lạ “Plain Jane phone models” - những kiểu máy điện thoại đơn giản; còn entrenched players chính là các hãng sản xuất điện thoại cựu trào, đã ổn định.
Tờ BusinessWeek chuyên về kinh tế nên phân tích theo hướng giá cổ phiếu, còn rất nhiều bài báo khác nhắc đến sự hăm hở của dân mê máy móc, chờ ngày sử dụng thử iPhone. Thật ra, mọi chuyện nằm trong chiến dịch tiếp thị rất tinh vi của Apple như vụ này: “Last week, during an appearance at a technology industry conference in Southern California, Mr. Jobs teased the audience by briefly pulling an iPhone out of his jeans pocket and immediately slipping it back out of sight”. Steve Jobs là Tổng giám đốc Apple, trêu ngươi bằng cách lấp ló chiếc iPhone cho báo chí đưa tin.
Một hãng đối thủ nhận xét: “It’s very media-centric. It will hit one sweet spot, but not necessarily all of the sweet spots - we hope”. Media-centric ở đây không dính dáng gì đến báo chí mà là đặc điểm của iPhone, theo nhận xét của hãng này, quá chú trọng đến chuyện xem hình, video, nghe nhạc... Cho nên sweet spot (nghĩa nguyên thủy là điểm đánh hiệu quả nhất trên chiếc vợt) là thu hút người tiêu dùng nhờ một đặc tính nào đó, chứ không phải tất cả.
Vì thế, một nhà bình luận thị trường của hãng Dow Jones mới phán: “Time to short Apple?” - diễn nghĩa dài dòng là “Liệu đã đến lúc bán khống cổ phiếu Apple?” (tức ông này đặt câu hỏi có nên vay cổ phiếu Apple bán ra, đợi đến lúc nó giảm giá vì iPhone không thành công như mong đợi thì mua vào để hưởng chênh lệch). Ông này tiên đoán: “The phone is hugely successful for a couple of quarters until the fashion goes stale. By then, the functionality will be duplicated by others and Apple will be treading water”. Goes stale là hết mốt, còn treading water là dẫm chân tại chỗ.
Giả thử chiếc iPhone ra đời mà có trục trặt kỹ thuật thì ông này khuyên: “If a production catastrophe does occur, call your broker”. Call your broker là cách nói khéo về chuyện phải bán ngay cổ phiếu Apple. Nói gì thì nói, một số nơi ở Việt Nam đã chào mời đặt mua iPhone với giá 1.000 đô la Mỹ!
Nguyễn Vạn Phú - TBKTSG
|
