|
Quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG, bắt đầu từ đâu?
Tại Hội thảo "Quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG - Làm gì, từ đâu?" được tổ chức sáng ngày 29/08/2024, các chuyên gia chia sẻ về cách thức triển khai ESG cũng như bài học cho doanh nghiệp Việt Nam từ quốc tế.
Các diễn giả chia sẻ tại hội thảo sáng ngày 29/08/2024
|
ESG là công cụ để quản lý hiệu quả hơn, tạo ra tiền, không phải chỉ quản lý chi phí
Trước nay, quản trị doanh nghiệp (DN) thường được coi là khoản gây phát sinh chi phí cho DN, và nếu không thực hiện đúng cách có thể dẫn đến tình trạng "lợi bất cập hại". Quan điểm này cho rằng việc áp dụng quản trị DN có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng quản trị DN theo định hướng ESG có thể là yếu tố tạo ra lợi nhuận, vì nếu quản trị tốt DN không chỉ vừa tiết giảm được chi phí mà còn có thể xây dựng tạo lợi nhuận bền vững.
TS. Bùi Thanh Minh - Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV)
|
TS. Bùi Thanh Minh - Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) chia sẻ phần lớn DN quan tâm mặt quản trị vì 2 lý do. Về vĩ mô, nền kinh tế Việt Nam dựa trên thâm hụt lao động, môi trường, tài nguyên... Tỷ lệ DN lỗ thường trên dưới 50%. DN lỗ ở khối FDI thì có, trong khi với DN tư nhân ở Việt Nam bị lỗ thì lý giải theo cách nào cũng từ vấn đề quản trị.
Nếu DN bị lỗ thật là do kết quả kinh doanh kém. Nếu DN cứ báo cáo lỗ nhưng thực tế có lãi, sẽ rất khó để DN tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.
Thực hành ESG toàn cầu có áp lực đối với DN Việt, làm cho chi phí tăng lên nhiều, do đó DN buộc phải chuyển đổi. Khi thực hành ESG sẽ khắc phục những yếu điểm về quản trị. ESG là xu hướng của thế giới, chúng ta có thể tối ưu chi phí, tối ưu hóa tài nguyên.
Khi chuyển động theo ESG có thể giúp DN tiếp cận vốn xanh - dù không rẻ nhưng là vốn trung và dài hạn dựa trên tính chất để có cơ hội tiếp cận vốn, khắc phục vấn đề trong cấu trúc vốn trong bối cảnh chỉ dựa vào tín dụng.
Chuyển động ESG mở ra những cơ hội kinh doanh mới, DN có thể kết hợp, tối đa hóa và giảm thiểu rủi ro. Với những vấn đề nội tại trong quản trị DN và xu hướng ESG trên toàn cầu thì việc quản trị vừa là thuốc bổ, vừa là thuốc chữa bệnh. Cơ bản là phải sử dụng thuốc ra sao, liều lượng thế nào để có một cơ thể khỏe mạnh.
Đại diện cho khối DN sản xuất, ông Nguyễn Đức Minh - Phó Chủ tịch Hội Sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực TP Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ DN triển khai ESG là phải xác định đâu là ưu tiên. Bản chất triển khai ESG phải có lộ trình. Các đơn vị thẩm định ESG đánh giá theo lộ trình. Họ không yêu cầu DN phải có triển khai ngay mà có lộ trình 5 năm, 10 năm.
Trong lộ trình 5 năm đó, sẽ có những ưu tiên theo từng giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên, DN có thể triển khai ESG ở mức độ nhận thức của lãnh đạo cấp cao, cấp trung. Lộ trình ESG tiếp theo có thể triển khai là các vấn đề về tài chính hay nhà máy.
Các đơn vị thẩm định ESG đánh giá dựa trên lộ trình thực hiện nên việc triển khai với DN không phải quá khó. DN cũng không cần quá lo lắng về triển khai ESG với DN theo các xu hướng hiện nay.
Tuy nhiên, việc quản trị DN theo định hướng ESG lại không hề đơn giản. Nhiều DN thậm chí còn loay hoay trong quá trình này, nhất là khi các DN Việt Nam hiện nay phần lớn là DN vừa và nhỏ (SME).
Bà Phạm Thị Quỳnh Vi - Giám đốc Chất lượng, Tập đoàn FPT cho rằng việc triển khai ESG rất quan trọng. Tại FPT, văn hóa học rất được chú trọng, lãnh đạo FPT đã xây dựng văn hóa học tập và tiêu chí một năm tất cả nhân viên phải có 120 giờ học.
Vậy học ai? Đầu tiên phải học chính các khách hàng, khi sang kiểm tra hệ thống quản trị, chúng tôi học từ các khách hàng lớn như Canon, Hitachi, Airbus, Boeing… Thứ 2, DN học định vị tập đoàn FPT so với tập đoàn Ấn Độ.
"Chi phí học về ESG 'không đáng bao nhiêu'. Chúng ta không cần chi quá nhiều tiền cho ESG", bà Vi khẳng định.
PGS.TS. Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Đại học Ngân hàng TPHCM bổ sung thêm để làm ESG, tiền là một trong những vấn đề quan trọng. Quan trọng hơn nữa là bao nhiêu tiền và dòng tiền đến đúng đích không. Quản lý chi phí là điều chủ DN cần lưu ý. Ví dụ, tại Đại học Ngân hàng, ban giám hiệu nghĩ đến năng lượng sạch và lắp điều hòa, sử dụng tấm pin năng lượng mặt trời giúp tiết kiệm chi phí. Nhờ điện mặt trời có thể mở điều hòa thoải mái, tiết kiệm chi phí.
Câu chuyện ESG là công cụ để quản lý hiệu quả hơn, tạo ra tiền, chứ không chỉ là quản lý chi phí. Muốn tăng lượng sinh viên, phải thu hút nhân tài, giáo sư. Công cụ tạo ra quản lý hiệu quả hơn. Quan trọng nhất phải truyền cảm hứng cho các đơn vị còn lại.
Bắt đầu từ đâu?
Để thực thi quản trị DN theo định hướng ESG, các DN cần làm gì, bắt đầu thế nào, từ đâu, chuẩn bị những gì và nên làm gì trước tiên? Làm thế nào để lựa chọn được mô hình quản trị phù hợp với đặc thù của từng DN?
Ông Nguyễn Đức Trung cho biết khi làm kinh doanh giáo dục, mục tiêu là lợi nhuận mức A, mức B thì cũng cần có những xuất phát điểm khác nhau, cần xác định rõ mục tiêu lợi nhuận là gì. Mục tiêu vốn đề ra phải thế nào cho hợp lý. Ví dụ như DN làm ESG thì cần xác định phải có tiền. Khi ít tiền mà muốn triển khai hệ thống công nghệ thông tin, ESG phải tự thực hiện.
Trước đây, Trường phải chi 2 tỷ đồng để thuê giáo viên làm đề thi. Giờ đây, khi sử dụng AI, với chi phí khoảng 1.4 tỷ đồng cũng có thể làm được, thậm chí AI còn tạo bài giảng cho giảng viên và nhiều hơn thế.
Việc đầu tư vào một sản phẩm cốt lõi chiếm khoảng 70% chi phí, thiết kế sản phẩm tối ưu hóa dòng tiền về. Vấn đề vẫn là tiền bao nhiêu, dòng tiền về đúng hay không.
DN quan trọng là thiết kế đầu ra thế nào, thu hút được vốn đầu tư ra sao. ESG giúp DN tăng sức mạnh. Đầu tiên, triển khai ESG là phải xác định chi phí, sau đó là thiết kế sản phẩm. DN nào càng nhiều tiền, DN đó càng lớn mạnh.
Để DN quản trị theo định hướng ESG, TS. Bùi Thanh Minh cho biết khi thực hành ESG có rất nhiều luồng ý kiến khác nhau về ESG. Trước tiên, phải phân tích mô hình kinh doanh, tác động và mục đích của việc thực hành ESG.
Nếu thực hành ESG để mở rộng thị trường, có thể học hỏi từ các DN tiên phong, nghiên cứu trước xem DN tiên phong làm như thế nào. Trong bản báo cáo phải thể hiện thế nào cho nhà đầu tư, nhà mua, khách hàng, cổ động… thuyết phục về số liệu
Tuy nhiên, DN Việt Nam thường sử dụng phương pháp "AC" hay còn gọi là áng chừng, nên khi xảy ra vấn đề không biết nó ở chỗ nào.
Thực hành ESG phải là "data kể chuyện". DN muốn chứng minh DN quan tâm đến người lao động thì phải xây dựng dữ liệu để thống kê.
"DN Việt vẫn còn nhiều khó khăn nên khi chi ra 1 đồng thì phải tính toán. Trước tiên, DN phải tuân thủ pháp luật, sau đó phải tính đến tích hợp. Khi nhìn thấy bài toán lớn, mọi người có thể chia sẻ nguồn lực, chung tay truyền thông. Chúng ta liệu cơm gắp mắm, có nguồn lực ở mức độ nào thì thực hành ở mức độ đó miễn là chúng ta không nói quá phần mình làm được", ông Minh chia sẻ thêm.
Về vấn đề thuê công ty tư vấn ESG cho DN, TS. Lê Thái Hà - Giám đốc Điều hành Quỹ VinFuture, Giám đốc Điều hành Quỹ Vì tương lai xanh cho biết không có công thức cụ thể nào áp dụng được cho tất cả DN, mỗi DN có đặc thù riêng về ngành nghề, quy mô, tính chất hoạt động, nên việc thuê tư vấn giai đoạn đầu rất cần thiết, nếu DN chưa có kiến thức ngay để có thể triển khai ESG.
Việc quan trọng là DN cần làm việc sát sao với công ty tư vấn, đảm bảo công ty tư vấn hiểu biết tính chất hoạt động, bản chất của riêng DN. Công ty tư vấn sẽ có vai trò cung cấp thông tin thị trường, xu thế thế giới cho DN đang cần tư vấn, dựa trên đó, chủ DN lựa chọn mô hình nào phù hợp cho mình.
Vai trò công ty tư vấn không thể thay DN điều hành DN mà chỉ mang ý đồng hành, tư vấn, từ đó DN tự chọn đâu mới phù hợp và tự chịu trách nhiệm.
Cát Lam
FILI
|
