|
Cần Thơ: Đề xuất nhiều giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2024
Trong những năm gần đây, Cần Thơ luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, góp phần đưa nhanh nguồn vốn đầu tư công vào nền kinh tế, đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế địa phương, đảm bảo an sinh xã hội.
Năm 2023 là năm có ý nghĩa rất quan trọng, đánh dấu chặng đường 20 năm thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương, là năm giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020-2025. Do đó, việc giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là quản lý vốn tạm ứng, thu hồi tạm ứng luôn được Cần Thơ quan tâm, chỉ đạo sát sao, đặc biệt là quản lý chặt chẽ và đôn đốc kịp thời vốn tạm ứng của các chủ đầu tư.
Đến hết niên độ ngân sách năm 2023, giá trị giải ngân vốn đầu tư công thuộc ngân sách địa phương trên địa bàn thành phố Cần Thơ là 7.732 tỷ đồng, đạt 90,6% so với kế hoạch vốn được Hội đồng nhân dân thành phố giao là 8.537 tỷ đồng và 98,18% so với kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao là 7.875 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, kế hoạch vốn tăng 887 tỷ đồng, giá trị giải ngân tăng 1.527 tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân tăng 9,6 %. Trong đó, số tạm ứng năm 2023 là 1.599 tỷ đồng, chiếm 20,7% giá trị giải ngân.
Để đạt được kết quả này, ngay từ đầu năm 2023, thực hiện Quyết định số 4213/QĐ-UBND ngày 13/12/2022 của UBND thành phố đối với công tác đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đã được bố trí trong năm 2023, các cấp, các ngành của Cần Thơ đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tích cực để công tác kiểm soát chi vốn đầu tư công ngày càng thuận lợi, cụ thể như sau:
Một là, kịp thời triển khai, cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương nhằm thực hiện hiệu quả các biện pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch vốn được cấp có thẩm quyền giao.
Hai là, tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, báo cáo, tham mưu đề xuất các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; tăng cường rà soát, ban hành các văn bản đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án về tình hình giải ngân các dự án được giao quản lý để triển khai thực hiện.
Ba là, chủ động phối hợp với các cơ quan tham mưu tổng hợp tại địa phương trong công tác điều hành giải ngân và công tác quản lý, giải ngân, thu hồi tạm ứng vốn đầu tư công.
Bốn là, tăng cường phối hợp với chủ đầu tư, ban quản lý dự án thông qua các giải pháp trọng tâm như: (i) Bám sát, đôn đốc chủ đầu tư lập, gửi hồ sơ, chứng từ thanh toán khi có khối lượng hoàn thành ngay từ những tháng đầu năm không để dồn vào những tháng cuối năm. (ii) Thường xuyên rà soát thủ tục, quy trình kiểm soát thanh toán, rút ngắn tối đa thời gian kiểm soát chi; nâng cao chất lượng giao dịch qua chương trình Dịch vụ công trực tuyến, hồ sơ chứng từ gửi đến Kho bạc nhà nước nếu bảo đảm đúng pháp lý được tiếp nhận và giải quyết ngay từ lần đầu tiếp nhận; 100% hồ sơ, chứng từ được giải quyết đúng hẹn và trước hẹn; không để tồn đọng bất kỳ hồ sơ nào mà không rõ lý do. Đối với những hồ sơ thời gian kiểm soát, thanh toán theo quy định là 03 ngày làm việc thì rút ngắn thời gian thanh toán xuống còn từ 1-2 ngày làm việc.
Năm là, nghiêm túc thực hiện trách nhiệm trong công tác quyết toán vốn đầu tư công theo niên độ và quyết toán dự án hoàn thành theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư số 96/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Sáu là, thực hiện kịp thời điện báo số liệu giải ngân hàng ngày, tổng hợp các loại báo cáo định kỳ hàng tháng, đột xuất phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương.
Bên cạnh công tác giải ngân vốn đầu tư công thì công tác quản lý và kịp thời thu hồi vốn tạm ứng là một trong những nhân tố quan trọng, tác động trực tiếp đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn đầu tư công. Trong thời gian qua, chính quyền thành phố Cần Thơ luôn quan tâm và chỉ đạo sát sao công tác quản lý, thu hồi vốn tạm ứng trên địa bàn, chủ động nắm bắt tình hình, đề ra các giải pháp nhằm kịp thời thu hồi số vốn đã tạm ứng, đặc biệt là các khoản tạm ứng quá hạn, kéo dài nhiều năm, bước đầu đã đạt được một số kết quả.
Cụ thể như, số dư tạm ứng năm 2022 chuyển sang năm 2023 là 3.298 tỷ đồng (chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng là 1.241 tỷ đồng, chiếm 37,63% số dư tạm ứng), số dư tạm ứng quá hạn 432.911 tỷ đồng. Trong đó số dư tạm ứng quá hạn chủ yếu là chi phí giải phóng mặt bằng thuộc 05 dự án (Dự án Trung tâm Văn hóa - Thể thao Ninh Kiều; Dự án Khu Tái định cư phường Long Hòa (Khu 2); Dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Khu đô thị mới Võ Văn Kiệt; Dự án nâng cấp đô thị vùng ĐBSCL - tiểu dự án thành phố Cần Thơ; Dự án Phát triển thành phố Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị) và 01 dự án Do Hiệp định vay đã hết thời gian giải ngân (Dự án Bệnh viện Ung Bướu). Theo Công văn số 3203/BTC-ĐT ngày 06/4/2023 của Bộ Tài chính về việc đôn đốc kiểm tra, đánh giá thực hiện, thu hồi tạm ứng vốn đầu tư quá hạn chưa thu hồi nguồn vốn ngân sách nhà nước, thành phố Cần Thơ là 01 trong 10 đơn vị có số dư tạm ứng quá hạn cao nhất cả nước.
Trước tình hình số dư tạm ứng lớn, đặc biệt là số dư tạm ứng quá hạn khá cao cho thấy một số chủ đầu tư chưa chấp hành tốt các quy định về quản lý vốn tạm ứng, thu hồi tạm ứng, tiềm ẩn rủi ro nguồn vốn đầu tư công sử dụng sai mục đích, quản lý nguồn kinh phí giải phóng mặt bằng dễ bị chiếm dụng vào mục đích khác...
Thực hiện các quy định về quản lý vốn tạm ứng, thu hồi tạm ứng vốn đầu tư công tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công; chỉ đạo của Kho bạc Nhà nước tại Công văn số 1729/KBNN-KSC ngày 24/3/2023 và Công văn số 2289/KBNN-KSC ngày 21/4/2023 về việc tăng cường kiểm soát, quản lý vốn tạm ứng và thu hồi tạm ứng và chỉ đạo của UBND thành phố Cần Thơ tại Công văn số 3452/UBND-XDĐT ngày 30/8/2023 về việc thu hồi các khoản tạm ứng quá hạn chưa thu hồi nguồn NSNN thành phố quản lý 06 tháng năm 2023, trong năm 2023, Kho bạc Nhà nước Cần Thơ đã ban hành 105 văn bản đôn đốc các chủ đầu tư chủ động trong công tác quản lý vốn tạm ứng, thu hồi, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đối với các khoản sắp hết hạn để kịp thời thu hồi vốn tạm ứng hoặc đề nghị nhà thầu yêu cầu tổ chức tín dụng gia hạn bảo lãnh tạm ứng; chủ động phối hợp với Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố thực hiện đúng các quy định về quản lý vốn tạm ứng, thu hồi tạm ứng và 04 báo cáo gửi cấp thẩm quyền về tình hình tạm ứng liên quan đến vốn đầu tư công.
Đến nay công tác thu hồi tạm ứng bước đầu ghi nhận nhiều kết quả tích cực, số dư tạm ứng từng bước giảm dần. Trong năm 2023, tạm ứng phát sinh là 4.213 tỷ đồng, đã thu hồi được 4.559 tỷ đồng (trong đó, thu hồi tạm ứng các năm trước chuyển sang là 2.335 tỷ đồng). Số dư tạm ứng còn lại đến 31/01/2024 là 2.943 tỷ đồng (bồi hoàn là 467 tỷ đồng, chiếm 15,89% tổng số dư tạm ứng). So với cùng kỳ năm trước, tỷ lệ số dư tạm ứng bồi hoàn so với tổng số dư tạm ứng đã giảm đáng kể. Đối với số dư tạm ứng quá hạn năm 2022 chuyển sang đã thu hồi được 215,532 tỷ đồng, đạt trên 49,79% tổng dư ứng quá hạn năm trước chuyển sang, trong đó số vốn giải phóng mặt bằng quá hạn 03 tháng đều được chuyển về tài khoản tiền gửi của chủ đầu tư mở tại Kho bạc Nhà nước Cần Thơ.
Mặc dù vậy, tình hình tạm ứng vốn trên địa bàn vẫn còn cao, công tác quản lý, thu hồi vốn tạm ứng quá hạn chưa đạt được kết quả như kỳ vọng, nguyên nhân là do một số dự án có số vốn tạm ứng lớn và quá hạn kéo dài phải tạm dừng (ví dụ như Dự án Bệnh viện Ung Bướu), hoãn thực hiện hoặc một số nhà thầu gặp khó khăn, không đủ năng lực để tiếp tục thực hiện… nhưng chưa có biện pháp để xử lý triệt để.
Việc hợp đồng được ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu quy định mức thu hồi tạm ứng còn chưa phù hợp với tiến độ thực hiện hợp đồng trong từng năm; tỷ lệ thu hồi tạm ứng qua các lần thanh toán còn thấp, thời điểm thu hồi tạm ứng chưa cụ thể, không xác định thời gian nhà thầu phải hoàn thành khối lượng để hoàn ứng... cũng gây ra nhiều khó khăn trong công tác quản lý, thu hồi vốn tạm ứng dẫn đến nhiều khoản tạm ứng quá hạn, kéo dài nhiều năm chưa thể thu hồi được.
Các giải pháp trọng tâm
Để khắc phục những hạn chế trong năm 2023 nhằm thực hiện có hiệu quả công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2024, cũng như công tác quản lý tạm ứng trong thời gian tới, thành phố Cần Thơ xác định một số giải pháp trọng tâm như sau:
Một là, tăng cường công tác kiểm tra giám sát, nắm bắt kịp thời các khó khăn vướng mắc trong quá trình thi công các dự án lớn của thành phố. Theo đó, các Sở, ban ngành có liên quan cần phối hợp chặt chẽ nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Hai là, trên địa bàn thành phố hiện nay, hầu hết các dự án lớn đều gặp khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Để giải quyết vấn đề này, thành phố yêu cầu các địa phương cần tích cực thông tin, tuyên truyền vận động người dân bàn giao mặt bằng để sớm triển khai các dự án. Các chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với UBND các quận, huyện, Trung tâm phát triển quỹ đất để sớm hoàn thành việc đo đạc, kiểm kê, bồi thường, áp giá, đảm bảo minh bạch, công khai và công bằng nhằm tạo sự đồng thuận cao của người dân khi bị thu hồi đất để thực hiện dự án. Đồng thời, chủ đầu tư, tổ chức chi trả bồi thường cần có trách nhiệm kịp thời hoàn thiện hồ sơ làm thủ tục thanh toán và thu hồi tạm ứng trong thời hạn chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày chi trả cho người thụ hưởng, không chờ đến khi hoàn thành toàn bộ phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư mới làm thủ tục thu hồi vốn tạm ứng theo đúng quy định tại điểm b, khoản 5, Điều 10 Nghị định số 99/2021/NĐ- CP.
Ba là, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án tăng cường công tác quản lý tạm ứng và thu hồi tạm ứng theo chế độ quy định; thực hiện dứt điểm các nội dung kiến nghị của cơ quan Thanh tra và Kiểm toán nhà nước; xem xét xử lý trách nhiệm các chủ đầu tư còn để nợ tạm ứng quá thời hạn kéo dài qua nhiều năm. Bên cạnh đó, các chủ đầu tư và các sở, ngành có liên quan cần có sự phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện các thủ tục xây dựng cơ bản, tránh đùn đẩy trách nhiệm, chậm xử lý hồ sơ, làm ảnh hưởng tiến độ triển khai dự án; xử lý dứt điểm các khoản tạm ứng kéo dài nhiều năm, các khoản tạm ứng quá thời gian quy định, báo cáo cấp có thẩm quyền có biện pháp quyết liệt để xử lý dứt điểm các khoản tạm ứng này, bao gồm cả biện pháp khởi kiện ra tòa theo quy định của pháp luật; khi thương thảo hợp đồng chủ đầu tư cần quy định đầy đủ các điều khoản quy định về tạm ứng, thu hồi tạm ứng theo đúng quy định.
Bốn là, Kho bạc Nhà nước Cần Thơ tiếp tục triển khai và quán triệt đến công chức trong hệ thống thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm soát chi ngân sách qua Kho bạc Nhà nước theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, UBND thành phố Cần Thơ, hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan; cố gắng giải quyết hồ sơ chứng từ nhanh nhất, không bỏ sót hoặc để lại bất cứ chứng từ nào mà không có lý do chính đáng; nghiêm cấm công chức lợi dụng vị trí công việc được giao để vụ lợi cá nhân, làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Đinh Tấn Phong - Viện Kinh tế - Xã hội thành phố Cần Thơ
FILI
|
