Ảnh minh họa

Theo đánh giá của Cục Thuế xuất nhập khẩu (XNK), mặc dù nền kinh tế đang trên đà phục hồi, hoạt động XNK có dấu hiệu khởi sắc hơn so với những tháng đầu năm 2020, tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 dẫn tới giao thương hạn chế, nhu cầu hàng hóa sụt giảm, hoạt động thông quan hàng hóa khó khăn, nguồn lao động và “sức khỏe” của doanh nghiệp (DN) bị giảm sút, giá hàng hóa giảm mạnh.

Ngoài ra, tại thời điểm xây dựng dự toán, giá dầu thô được dự báo đạt 60 USD/1 thùng. Tuy nhiên, tính đến nay, giá dầu thô giảm xuống còn 40 USD/1 thùng đã trực tiếp làm trị giá của các mặt hàng XNK, gián tiếp giảm thu NSNN.

Bên cạnh đó, việc tham gia hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và các Hiệp định thương mại tự do nói riêng, cơ hội và thách thức sẽ chia đều cho tất cả các bên, sẽ có những tác động hai chiều đối với kinh tế của nước ta.

Cụ thể, theo chiều hướng tích cực, kim ngạch XNK trong 10 tháng đầu năm đạt 439,81 tỷ USD, tăng 2,65% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó tổng trị giá XK đạt 229,65 tỷ USD, tăng 4,9% và tổng trị giá NK đạt 210,16 tỷ USD, tăng 0,3% so với cùng kỳ năm 2019. Ở chiều ngược lại, tính đến nay, giảm thu NSNN do ảnh hưởng từ các hiệp định tự do thương mại là 8.200 tỷ đồng.

Với tình hình trên đã tác động và một số đơn vị hải quan đóng góp số thu lớn của toàn Ngành bị ảnh hưởng trực tiếp như: Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh mới thu đạt 82.957 tỷ đồng, đạt 72,14% dự toán (115.000 tỷ đồng) giảm 16,56% so với cùng kỳ; Cục Hải quan Hải Phòng thu đạt 43.879 tỷ đồng, đạt 65,49% dự toán (67.000 tỷ đồng) giảm 24,34%; Cục Hải quan Đồng Nai thu đạt 11.819 tỷ đồng, đạt 61,24% dự toán (19.300 tỷ đồng) giảm 23,3%; Cục Hải quan Bà Rịa Vũng Tàu thu đạt 13.665 tỷ đồng, đạt 68,33% dự toán (20.000 tỷ đồng) giảm 16,46% so với cùng kỳ năm trước; Cục Hải quan Hà Nội thu đạt 18.122 tỷ đồng, đạt 77,78% dự toán (23.000 tỷ đồng), giảm 9,67% so với cùng kỳ; Cục Hải quan Bình Dương thu đạt 12.106 tỷ đồng, đạt 70,80% dự toán (17.100 tỷ đồng), giảm 8,59%; Cục Hải quan Bắc Ninh thu đạt 8.229 tỷ đồng, đạt 74,14% dự toán (11.100 tỷ đồng), giảm 3,58%; Cục Hải quan Hà Nam Ninh thu đạt 4.368 tỷ đồng, đạt 58,24% dự toán (7.500 tỷ đồng) giảm tới 28,95% so với cùng kỳ.

Trước tình hình thu NSNN tại 8 đơn vị có đóng góp số thu lớn nhất toàn Ngành giảm mạnh đã khiến cho tổng thu của 8 đơn vị này giảm tới 17,72% so với cùng kỳ. Nếu như tổng dự toán của 8 đơn vị này chiếm đến 83% tổng dự toán toàn Ngành thì đến hết ngày 31/10, tổng số thu tại các đơn vị này mới chỉ đạt 195.147 tỷ đồng, đạt 69,62% trên tổng dự toán của 8 đơn vị cộng lại 280.300 tỷ đồng.

Một số đơn vị có số thu giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước như Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, Cục Hải quan Hải Phòng, Cục Hải quan Đồng Nai, Cục Hải quan Quảng Nam, Cục Hải quan Đà Nẵng... Nguyên nhân dẫn đến giảm thu mạnh ở các đơn vị này đều do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 dẫn đến giảm kim ngạch NK của một số mặt hàng chính như máy móc thiết bị, ô tô, xăng dầu, linh kiện phụ tùng ô tô… của các DN gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, phải tạm ngừng hoặc chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Mặc dù vậy, trong 10 tháng đầu năm một số cục hải quan tỉnh, thành phố lại có kết quả thu tốt. Trong đó, phải kể đến như Cục Hải quan Cần Thơ đạt 2.885 tỷ đồng, bằng 122,72% so với dự toán, số thu đạt cao là do tăng thu từ NK máy móc, thiết bị phục vụ dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2; Cục Hải quan Khánh Hòa đạt 3.163 tỷ đồng, bằng 210,93% so với dự toán, tăng thu là do lượng xăng dầu NK tại Kho ngoại quan xăng dầu Vân Phong tăng so với cùng kỳ năm trước, ngoài ra, tại địa phương phát sinh các dự án điện gió, điện mặt trời; Cục Hải quan Quảng Ngãi đạt 4.319 tỷ đồng, bằng 157% dự toán, tăng thu là do Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất tiếp tục NK nguyên vật liệu, máy móc, trang thiết bị để phục vụ sản xuất; Cục Hải quan Bình Phước đạt 1.276 tỷ đồng, bằng 159,58% so với dự toán, tăng thu so với cùng kỳ năm trước là do phát sinh dự án đầu tư NK máy móc thiết bị có giá trị lớn.

Trong 2 tháng còn lại của năm 2020, để phấn đấu thu đạt dự toán, toàn ngành tiếp tục thực hiện các chính sách, giải pháp về thủ tục hải quan nhằm tạo thuận lợi cho DN. Tập trung chống thất thu, kiểm tra sau thông quan, không để nợ thuế XNK phát sinh. Đặc biệt, toàn ngành thực hiện nghiêm, quyết liệt công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ.