Sửa luật để "cởi trói" cho các dự án bất động sản

Những mâu thuẫn giữa các luật khi áp dụng vào làm các dự án bất động sản sẽ được sửa đổi để “cởi trói” cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, thẩm quyền do Quốc hội quyết định.

Các bước mà nhà đầu tư phải thực hiện khi làm một dự án bất động sản - Nguồn : VCCI

Một dự án bất động sản bị 9 luật, 20 thủ tục hành chính chi phối

Theo thống kê của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), có đến 9 luật và 20 thủ tục hành chính bị chi phối khi làm dự án bất động sản. Nếu làm hết quy trình này thì rất nhiều thời gian và chi phí.

Tại hội nghị lấy ý kiến tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản diễn ra ngày 25-9 tại TPHCM, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nói: “khi tìm hiểu quy trình làm các dự án bất động sản càng đọc thì tôi thấy càng phức tạp, càng rối rắm. Các quy định, nghị định, thông tư… mới có quá nhiều sự khác biệt. Câu chuyện giống như con gà và quả trứng, thậm chí là đàn gà và quả trứng".

Theo ông Tuấn, mâu thuẫn giữa các luật đã tác động ngày càng rõ rét khi chủ đầu tư không làm được dự án, còn người dân không có nhà để mua và giá nhà tăng do khan nguồn cung.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho biết, thị trường bất động sản TPHCM đang gặp nhiều khó khăn, không phải do doanh nghiệp, không phải người tiêu dùng, mà là do cơ chế, chính sách. Đã có những dự án bị dừng vì chồng chéo luật. Tại TPHCM có 170 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa thể triển khai do vướng mắc về quy định pháp luật (trong đó có 120 dự án vướng do liên quan đến đất hỗn hợp).

“Để làm một dự án, doanh nghiệp mất 5 năm giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư 3 năm, thi công 2 năm tổng cộng tất cả là 10 năm. Chưa có doanh thu, áp lực tài chính lớn” ông Châu nói.

Chờ Quốc hội họp các mâu thuẫn mới được tháo gỡ

Trước những mâu thuẫn mà doanh nghiệp phản ánh, ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường đề xuất giải pháp trước mắt cần làm ngay là rà soát các xung đột pháp luật để xác định quy định nào có hiệu lực thực hiện và quy định nào cần bỏ qua. Từ đó, có thể xây dựng một văn bản dưới dạng sổ tay để thống nhất hướng dẫn giải quyết các xung đột pháp luật đang tồn tại.

Chính phủ cần xây dựng gấp một nghị định quy định bổ sung và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép ban hành Nghị định này. Nghị định này cần tập trung vào quy định thống nhất về trình tự, thủ tục thực hiện một dự án đầu tư.

Còn ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, cần cơ chế 1 luật sửa nhiều luật. Theo đó, một cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tập hợp những văn bản đã có theo 1 trình tự nhất định, loại bỏ những quy phạm lỗi thời, mâu thuẫn. Cùng với đó là chế định thêm những quy phạm mới nhằm thay thế cho những quy định bị loại bỏ và khắc phục những chỗ trống được thực hiện trong quá trình tập hợp văn bản, sửa đổi các quy phạm hiện hành, nâng cao hiệu lực pháp lý của các điều luật như Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Bảo vệ môi trường hay Luật Phòng cháy chữa cháy.

Tại hội thảo, giải đáp những vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm, bà Hoàng Thị Vân Anh, Vụ trưởng Vụ Chính sách và Pháp chế, Tổng cục quản lý đất đai, Bộ Tài Nguyên và Môi trường cho biết, Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Luật Đất đai vào kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá 14 dự kiến khai mạc vào 21-10 tới.

Lần sửa đổi bổ sung Luật Đất đai lần này, một trong những mục tiêu mà Bộ Tài nguyên Môi trường đề cập trong Luật là giải quyết những nội dung chưa đồng bộ thống nhất giữa Luật Đất đai với các bộ luật khác liên quan.

Theo bà Vân Anh có những dự án không phải vướng mắc ở luật mà nằm ở khâu thực thi. Ví dụ một dự án bất động sản có kênh rạch xen kẽ thì hoàn toàn thẩm quyền của địa phương có thể giải quyết được.

Các địa phương còn lo ngại đất công phải đấu giá nên lại đẩy văn bản Bộ Tài nguyên và Môi trường. Những trường hợp dự án vướng đất công thì phải phù hợp theo từng địa phương. Đơn cử như đất công xen kẽ 1 chút kênh rạch thì hoàn toàn có thể thu hồi giao cho nhà đầu tư được. Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có sửa đổi liên quan về đất công sẽ chi tiết hơn để địa phương rộng đường, tự tin quyết định.

Đề cập đến việc sửa đổi Luật Xây dựng, ông Nguyễn Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Công tác phía Nam Bộ Xây dựng cho biết, việc sửa đổi Luật xây dựng lần này sẽ được cải cách theo 3 nhóm gồm cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính;  đơn giản hóa, bãi bỏ các điều kiện kinh doanh;  phản biện các hệ thống pháp luật, đồng bộ với các pháp luật khác.

Trong việc sửa đổi Luật Xây dựng, có thể sẽ tính tới tích hợp việc thẩm định thiết kế và cấp phép xây dựng, tiến tới có thể là có thể bỏ cấp phép xây dựng. Việc kiểm soát không có nghĩa là bỏ bước đấy, mà là thông qua các thủ tục khác, có nghĩa là đơn giản hóa các thủ tục cấp phép.

Một số điều kiện kinh doanh, ví dụ như cấp chứng chỉ hành nghề, thiết kế, giám sát các dự án… đang được xem xét để tạo điều kiện tốt hơn cho doanh nghiệp.

Lê Anh

TBKTSG