|
Điều gì đã "giết chết" đàm phán thương mại Mỹ-Trung?
Cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đổ vỡ vì Bắc Kinh xóa bỏ những thông tin chi tiết về các nghĩa vụ của họ trong văn bản thỏa thuận thương mại, theo một chuyên gia từng là quan chức cấp cao của Mỹ.
Susan Thornton, từng là quyền Trợ lý Bộ trưởng ngoại giao phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho biết cả hai bên đã nhất trí về khung thời gian để từ từ thực hiện thay đổi khi họ cùng hướng về một thỏa thuận cuối cùng. Tuy nhiên, bên Mỹ lại muốn thiết lập một quy chuẩn về một số vấn đề cụ thể, vì vậy họ có thể chắc chắn về tiến triển trong việc tiến tới thỏa thuận cuối cùng.
“Tôi nghe nói là có một văn bản thỏa thuận mà Mỹ đã đưa ra cho Trung Quốc và trong đó, có đề cập tới nghĩa vụ trong một số lĩnh vực nhất định… Nhưng trong văn bản mà Trung Quốc gửi lại Mỹ, tất cả thông tin chi tiết đó đã bị xóa bỏ”, bà nói với tờ South China Morning Post (SCMP).
Bà Thornton cho biết điều tương tự từng diễn ra trước đây trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc, khi Bắc Kinh cực kỳ nhạy cảm với các thông tin chi tiết được công khai với công chúng – một điều có thể ảnh hưởng tới nhận thức về thỏa thuận của người dân.
Susan Thornton, từng là quyền Trợ lý Bộ trưởng ngoại giao phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương
|
“Nhiều lần, vấn đề xuất phát từ mức độ nhạy cảm của các tài liệu được công khai cho công chúng. Họ không muốn tài liệu đó trông có vẻ như một ai đó đang chi phối các điều khoản với Trung Quốc”, bà cho hay.
Thế nhưng, Mỹ lại “muốn công chúng biết được họ đã có những gì trong tay. Đó là toàn bộ vấn đề”.
Theo bà Thornton, một vấn đề khó nhằn khác giữa hai bên có liên quan tới hàng rào thuế quan trong tương lai, trong đó Mỹ muốn giữ lại quyền áp thuế trong tương lai như là một “động lực” để đảm bảo thỏa thuận được triển khai.
Bà cho biết: “Trung Quốc cho biết họ không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào cho phép Mỹ áp hàng rào thuế quan và sử dụng chúng như một cơ chế triển khai thỏa thuận”.
Theo Thornton, bà cảm thấy bất ngờ khi các cuộc đàm phán đổ vỡ ngay lập tức sau khi cả hai bên đang nuôi hy vọng tiến tới một thỏa thuận, đồng thời nói thêm căng thẳng thương mại Mỹ-Trung khó có thể giải quyết trong tương lai gần.
Đà đàm phán đã được gầy dựng từ đầu tháng 5/2019 và cả hai đang muốn chấm dứt cuộc chiến thương mại – vốn đã bắt đầu từ ngày 06/07/2018.
Thế nhưng, mọi kỳ vọng đều đột ngột tan biến khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nâng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ vào ngày 10/05/2019, ngay khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc vừa đặt chân tới Washington để tiếp tục đàm phán. Ông Trump cáo buộc Trung Quốc đã rút lại các cam kết trước đó.
Nguồn tin thân cận cho biết văn bản thỏa thuận thương mại – vốn lúc đầu được giữ trong nội bộ của một nhóm rất nhỏ ở Trung Quốc – được tiết lộ tới nhóm quan chức lớn hơn để trao đổi khoảng 2 tuần trước khi ông Trump cáo buộc Trung Quốc rút lại cam kết.
Nguồn tin này cho biết Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer từ chối giảm bớt các yêu cầu của Mỹ, có lẽ vì kỳ vọng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ nhượng bộ, nhưng cả hai sẽ cần phải tìm cách để tạo ra một văn bản được cả hai bên đồng tình. Hai nhóm đàm phán vẫn chưa tiến gần tới một thỏa thuận trong suốt chuyến viếng thăm của ông Lưu tới Mỹ. Thay vào đó, ông đưa ra những khác biệt chính giữa hai bên, bao gồm việc gỡ bỏ hàng rào thuế quan, lượng hàng hóa Mỹ mà Trung Quốc phải mua thêm và thỏa thuận thương mại phải cho thấy sự bình đẳng và giữ lại phẩm giá cho nhau.
Các quan chức Trung Quốc và viện nghiên cứu khác cho biết Trung Quốc không hề rút lại các cam kết và thay vào đó, đối với họ, một số yêu cầu của Mỹ thật khó để chấp nhận. Chẳng hạn, họ đề cập tới sự khó khăn trong việc mua thêm hàng hóa Mỹ khi Washington hạn chế xuất khẩu hàng công nghệ cao tới Trung Quốc.
Mỹ cũng đòi hỏi có một cơ chế xác minh về các lời hứa hẹn của Trung Quốc trong việc chấm dứt chuyển giao công nghệ bắt buộc – một điều mà Trung Quốc xem là xâm phạm chủ quyền của họ.
Một bài nhận định trên tờ People’s Daily cho biết, Trung Quốc muốn giải quyết căng thẳng thương mại với Mỹ, nhưng không cúi đầu trước áp lực từ Mỹ.
Trung Quốc đã yêu cầu văn bản thỏa thuận thương mại phải được người dân chấp nhận và sẽ không gây thiệt hại tới toàn vẹn quốc gia – một tín hiệu cho thấy họ lo ngại người dân sẽ phản ứng dữ dội khi Trung Quốc nhượng bộ Mỹ.
Vũ Hạo (Theo SCMP)
FiLi
|
