Theo đó, thực hiện chủ trương bán doanh nghiệp của Thủ tướng Chính phủ ngày 13/05/2015, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã lập Ban Đổi mới và phát triển Công ty Agrexport Hà Nội. Sau 996 lần phát giá, trả giá, kết quả ông Nguyễn Quý Thịnh (Hà Nội) trúng đấu giá với giá 245 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo Thanh tra Chính phủ, quá trình tiến hành các thủ tục bán Agrexport Hà Nội đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Công ty Agrexport vẫn còn một số tồn tại, khuyết điểm vi phạm.

Về giá trị quyền sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ cho biết, Công ty Agrexport Hà Nội chưa hoàn tất thủ tục chuyển diện tích gần 24,700 m2 đất được Nhà nước giao sang hình thức thuê đất trả tiền hàng năm và chưa hoàn tất thủ tục đất đai với diện tích đất công ty mua, nhận chuyển nhượng là 348 m2.

Trước khi xác định giá trị doanh nghiệp và tới thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 30/5/2015, Công ty Agrexport Hà Nội không hoàn tất thủ tục chuyển sang thuê đất, thủ tục về nhà, đất đã mua, nhận chuyển nhượng theo quy định... để báo cáo Bộ Nông nghiệp và cơ quan quản lý nhà đất thành phố Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM và Bắc Giang. Với diện tích đất trên, Công ty cũng chưa xác định giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp, từ đó xác định giá khởi điểm bán doanh nghiệp không chính xác. Trách nhiệm chính những sai sót này thuộc về Công ty Agrexport Hà Nội.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo xác định giá trị doanh nghiệp để bán được phê duyệt trong bối cảnh phương án sắp xếp, xử lý nhà, đất của Công ty Agrexport Hà Nội chưa được UBND các địa phương thống nhất và Bộ Tài chính chấp thuận. Do đó, việc xây dựng, phê duyệt phương án sử dụng đất của Agrexport trong hồ sơ bán doanh nghiệp là thiếu cơ sở. Bộ Nông nghiệp chịu trách nhiệm chính tồn tại này. Ngoài ra, cũng có trách nhiệm của các địa phương khi chưa nghiêm túc thực hiện quyết định 09/2007 của Thủ tướng, nên phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của Agrexport đến nay chưa hoàn thành.

Cơ quan thanh tra cũng phát hiện một nửa hạng mục tài sản là nhà cửa, vật kiến trúc của Agrexport Hà Nội tại các chi nhánh ở Hải Phòng, Bắc Giang... chưa được công ty tư vấn xác định nguyên giá tài sản cố định chưa phù hợp, làm giảm nguyên giá tài sản cố định gần 7.6 tỷ đồng, dẫn tới giá trị doanh nghiệp giảm gần 2.4 tỷ, từ đó xác định sai giá khởi điểm bán doanh nghiệp.

Công ty tư vấn cũng tính trùng tài sản tại nhà máy Bắc Giang khi xác định 2 lần nhà sản xuất, nhà xưởng với diện tích 1,080 m2, làm tăng không đúng giá trị tài sản doanh nghiệp. Mặt khác, đơn vị tư vấn cũng áp dụng không đúng tỷ giá quy đổi khoản vốn góp liên doanh, tiền gửi là ngoại tệ... làm vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tăng không đúng trên 81 tỷ đồng, làm sai kết quả xác định giá trị doanh nghiệp, sai giá khởi điểm bán doanh nghiệp.

Quá trình thanh tra, cơ quan thanh tra cũng chỉ ra Agrexport Hà Nội có khoản công nợ trên 1,7 tỷ đồng không có biên bản đối chiếu, thiếu hợp đồng. Công ty cũng chưa xử lý các khoản công nợ trên theo quy định khi xác định giá trị doanh nghiệp, dẫn tới chưa phản ánh đúng giá trị doanh nghiệp tại thời điểm 30/5/2015. Việc xác định giá trị công ty, giá khởi điểm bán doanh nghiệp không chính xác, không đầy đủ, có một số vi phạm... dẫn tới nguy cơ thất thoát tài sản Nhà nước.

Sau 996 lần phát giá, trả giá, kết quả ông Nguyễn Quý Thịnh (Hà Nội) trúng đấu giá với giá 245 tỷ đồng. Việc Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn phê duyệt quy chế bán đấu giá Agrexport Hà Nội quy định người tham gia đấu giá phải ký quỹ hơn 69.5 tỷ đồng để trả nợ vay và nợ ngân sách, trong khi pháp luật không quy định, đã ảnh hưởng tới số người tham gia đấu giá mua doanh nghiệp.

Hiện quá trình thương thảo hợp đồng giữa Công ty Agrexport Hà Nội và người trúng đấu giá đã dừng lại; người trúng đấu giá đã nhận lại tiền cọc, ký quỹ.

Với những sai phạm sau thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát, kiến nghị giải pháp về cơ chế xác định lợi thế, quyền sử dụng đất... nhằm xác định đầy đủ, chính xác giá trị doanh nghiệp, tránh thất thoát vốn, tài sản Nhà nước.

Bộ Nông nghiệp có trách nhiệm giải quyết dứt điểm các vấn đề liên quan tới dừng bán đấu giá Agrexport Hà Nội theo quy định pháp luật. Chỉ đạo Agrexport hoàn tất thủ tục chuyển gần 24,700 m2 đất được Nhà nước giao sang hình thức thuê đất trả tiền hàng năm và hoàn tất thủ tục nhà, đất công ty đã mua, nhận chuyển nhượng 348 m2 theo quy định.

Các Bộ, ngành được yêu cầu thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, báo cáo kết quả cho Thủ tướng trong tháng 12 tới.

Thái Hương

Fili