ODA không hoàn lại chưa hẳn là “ngon, bổ, rẻ”
ODA hay còn gọi là “hỗ trợ phát triển chính thức” là một hình thức đầu tư nước ngoài nhằm mục tiêu phát triển kinh tế và nâng cao phúc lợi tại nước được đầu tư. Viện trợ không hoàn lại là một trong ba hình thức của ODA bên cạnh cho vay ưu đãi (không lãi suất hoặc lãi suất thấp với thời gian vay dài hạn) và cho vay hỗn hợp giữa cho vay ưu đãi và viện trợ không hoàn lại.
Đến nay, Việt Nam mới quan tâm đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo. Giai đoạn 2000-2016, một loạt công trình thủy điện nhỏ và vừa được rất nhiều nhà tài trợ cấp vốn xây dựng, trong khi tại thời điểm đó các nước phát triển đang nghiên cứu và lắp đặt công nghệ năng lượng tái tạo như năng lượng sức gió hay năng lượng mặt trời và tránh xa thủy điện bởi nó gây rất nhiều tác hại tới môi trường, sinh thái.Ảnh: THÀNH HOA
|
Tại Việt Nam, nguồn vốn ODA được thực hiện theo cả ba hình thức nêu trên với tỷ lệ tương ứng như sau: ODA viện trợ không hoàn lại (10-12%), ODA vay ưu đãi (80%) và ODA hỗn hợp (8-10%). Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, từ năm 1993-2014, tổng giá trị vốn ODA cam kết cho Việt Nam đã lên đến 89,5 tỉ đô la Mỹ; tổng vốn đã ký kết đạt 73,68 tỉ đô la Mỹ, bình quân 3,5 tỉ đô la Mỹ/năm(1).
Lượng vốn ODA cam kết cũng như giải ngân tại Việt Nam được đánh giá là tương đối cao so với các nước có cùng mức thu nhập trung bình thấp. Sự hiện diện của các dự án ODA trên khắp các tỉnh, thành, đặc biệt là viện trợ không hoàn lại, khiến nhiều người nghĩ tới một nguồn vốn “ngon, bổ, rẻ” có thể sử dụng thoải mái mà không phải lo nghĩ tới việc trả nợ và lãi như những nguồn vốn khác như trái phiếu chính phủ, vay thương mại…
Lợi ích
Lợi ích đầu tiên, rõ nét nhất và không thể phủ nhận thể hiện rất rõ trong chính tên gọi của nguồn vốn này đó chính là không hoàn lại. Nhà đầu tư sẵn lòng bỏ ra một khoản tiền lớn từ vài trăm ngàn tới hàng triệu đô la Mỹ cấp cho các cơ quan chính phủ, đơn vị nhà nước, các cơ quan phi chính phủ… để sử dụng cho các hoạt động phát triển. Đơn vị sử dụng dường như chỉ có trách nhiệm sử dụng nguồn vốn hiệu quả mà không cần phải lo lắng tới áp lực trả nợ bao gồm thời gian trả nợ, lãi suất vay, đồng tiền thanh toán, tỷ giá…
Thứ hai, các nguồn vốn ODA trong đó có viện trợ không hoàn lại thường khá dễ tiếp cận. Tính tới thời điểm hiện tại thì Việt Nam đã có trên 50 nhà tài trợ là các chính phủ nước ngoài, tổ chức quốc tế với số lượng vốn cam kết cho vay cao hơn rất nhiều so với số lượng vốn được ký kết. Đặc biệt trong những năm gần đây, trước sự ra đời của một loạt ngân hàng đa phương như AIIB, NDB… cạnh tranh với các nhà tài trợ truyền thống gồm nhóm sáu ngân hàng phát triển (WB, ADB, AFD, KfW, JBIC và Kexim) thì thị trường cung vốn ODA cũng trở nên dồi dào và cạnh tranh hơn rất nhiều...
http://www.thesaigontimes.vn/155671/ODA-khong-hoan-lai-chua-han-la-ngon-bo-re.html
|