|
Bầu cử Tổng thống đang giết chết kinh tế Mỹ?
“Cuộc chạy đua” giữa Hillary Clinton và Donald Trump là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ kỳ dị nhất từ trước đến nay. Nó chẳng giúp được gì cho nền kinh tế Mỹ, CNNMoney đưa tin.
Tăng trưởng kinh tế đã chứng kiến khởi đầu khá tệ hại trong năm 2016. Mặc dù các chuyên gia dự báo sẽ có một đợt hồi phục vào mùa hè, nhưng cho đến nay mối lo ngại về cuộc bầu cử vẫn trên đà gia tăng và các chỉ báo kinh tế vẫn đang trì trệ.
“Rốt cuộc, điều sẽ quyết định liệu chúng ta có rơi vào suy thoái trong năm tới hay không chính là mức độ hài lòng mà người Mỹ dành cho người chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng trong năm 2017”, Bernard Baumohl, chuyên gia kinh tế trưởng toàn cầu tại Economic Outlook Group, cho biết.
Ngay thời điểm này, mức độ hài lòng đang khá thấp. Theo các cuộc thăm dò, hầu hết các cử tri đều không thích bà Clinton hay ông Trump. Trong giới doanh nghiệp Mỹ, hiện đang có sự báo động về cuộc đua sít sao này. Nhiều người tin bà Clinton sẽ tốt hơn cho nền kinh tế so với ông Trump. Tuy vậy, ngay cả với bà Clinton, các CEO cũng đang lo lắng về mức độ thân thiện mà bà sẽ dành cho giới doanh nghiệp.
CEO của các công ty hàng đầu tại Mỹ đã nói gì trong thời gian gần đây?
Các doanh nghiệp Mỹ lo ngại
Gần 20% công ty thành viên S&P 500 đã xem cuộc bầu cử Tổng thống là điều đáng báo động trong buổi họp về lợi nhuận hàng quý gần nhất.
“Dường như mỗi khi mọi chuyện bắt đầu ổn định thì một điều gì đó khác lại xảy ra, như sự kiện Brexit hay những tác động của cuộc bầu cử sắp tới, để cho thấy rằng không có điều gì bình thường về cái bình thường mới”, Denise Morrison, CEO của Campbell Soup, cho biết hôm 20/07.
“Tôi nghĩ bầu cử Tổng thống có một số điểm đặc trưng rất riêng có thể ảnh hưởng đến lối suy nghĩ của người tiêu dùng trung lưu Mỹ”, Mark Light, CEO của Signet Jewelers, cho biết hôm 25/08.
“Tôi nghĩ cuộc bầu cử ở Mỹ là một trong những bất ổn khiến người tiêu dùng không an tâm trong thời điểm hiện tại”, Arthur Peck, CEO của Gap, nhận định hôm 7/09.
Ẩn số Trump
Một công thức đơn giản có thể thúc đẩy nền kinh tế Mỹ là: Người dân và doanh nghiệp phải mua sắm hàng hóa. Khi họ làm thế, nước Mỹ sẽ thịnh vượng. Khi họ không làm thế, nước Mỹ sẽ “lãnh hậu quả”. Nỗi lo sợ lớn ở thời điểm hiện tại là sự hỗn loạn của cuộc bầu cử sẽ khiến cho người Mỹ đóng chặt hầu bao. Và điều đó đã xảy ra trong giới CEO. Thật vậy, các doanh nghiệp vẫn đang tuyển dụng (với số lượng việc làm của Mỹ đang ở mức cao kỷ lục), nhưng hiện các công ty lại không chi nhiều cho việc mua sắm thiết bị mới và nghiên cứu.
Đây không phải là một hiện tượng hoàn toàn mới. Nghiên cứu cho thấy sự sụt giảm của cái gọi là “chi phí vốn” là điều thường thấy trong các năm có bầu cử. Tuy nhiên, ông Trump là một ẩn số được cho là sẽ khiến các doanh nghiệp thận trọng hơn.
“Một ứng viên như Donald Trump là nguyên nhân của tất cả những bất ổn”, Baumohl nói. Các doanh nghiệp không thích đầu tư lớn trong những thời điểm không ổn định.
Tăng trưởng đã chậm lại trong năm 2016
Kinh tế Mỹ chỉ tăng trưởng 1% trong nửa đầu năm nay, thấp hơn nhiều so với mức trung bình hơn 3% trong lịch sử (và thậm chí còn thấp hơn mức 2.4% trong 2 năm qua). Nnguyên nhân dẫn đến đà tăng trưởng ì ạch này là do các công ty không chịu mua sắm nhiều vì giá năng lượng sụt giảm mạnh và do sự kiện Brexit. Giờ đây, cuộc bầu cử Mỹ đã chiếm trọn mối quan tâm của mọi người.
“Cuộc bầu cử – hay gánh xiếc – đang diễn ra chắc chắn là không thể giúp gì cho nền kinh tế”, chuyên gia kinh tế Ed Yardeni, Chủ tịch của công ty Yardeni Research, cho biết ý kiến.
Hồi tháng 8, bà Clinton đã dẫn trước khá xa. Nhưng ông Trump là “ẩn số của các ẩn số”. Các mô hình bình thường dường như không phản ánh được đầy đủ ảnh hưởng của ông Trump. Cuộc đua hiện đang rất sít sao ở các bang trung lập.
Liệu người Mỹ sẽ tiếp tục chi tiêu?
Câu hỏi đặt ra là phải chăng người tiêu dùng Mỹ cũng đang lo sợ? Được biết, chi tiêu từ phía doanh nghiệp là quan trọng nhưng chi tiêu cá nhân hiện đang chiếm phần lớn (gần 70%) nền kinh tế Mỹ.
Đến thời điểm này, người tiêu dùng vẫn là điểm sáng duy nhất. Người Mỹ không chi tiêu nhiều như thời điểm trước cuộc suy thoái, nhưng họ vẫn mua sắm qua mạng và trực tiếp ở các cửa hiệu. Niềm tin của người tiêu dùng đã trở lại các mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, trong tháng 8, doanh số bán lẻ đã thấp hơn nhiều so với mong đợi. Đó có thể chỉ là “chuyện nhỏ” hay là sự khởi đầu của mối lo ngại sâu sắc hơn đang chuyển từ doanh nghiệp sang Phố Wall?
“Từ đây đến cuộc bầu cử, các CEO và người tiêu dùng sẽ cắt giảm chi tiêu, đặc biệt là nếu các kết quả bỏ phiếu cho thấy cuộc đua rất sít sao”, Baumohl dự báo.
Vấn đề cơ bản là kinh tế Mỹ và kinh tế toàn cầu vẫn đang trong tình trạng bấp bênh. Cuộc đua giữa ông Trump và bà Clinton chỉ đang làm tăng thêm danh sách các lo ngại. Trước đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng được cho là sẽ hoãn tăng lãi suất do sự bất ổn này (dù rằng Fed không thích thừa nhận họ có xét đến tình hình chính trị ở Mỹ).
“Đó chỉ là một nguyên liệu thêm vào, nhưng rủi thay, đó là một nguyên liệu trong một món hầm rất dở”, chuyên gia kinh tế Diane Swonk của DS Economics cho biết./.
|
