|
VEPR: Huy động vàng là đi ngược lại với nguyên tắc kinh tế
Báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho rằng, ý tưởng huy động vàng trong nền kinh tế đang góp phần tạo thêm bất ổn về tâm lý trên thị trường, và nếu thực hiện sẽ thu hẹp không gian chính sách khi bất ổn vĩ mô xảy ra. Về dài hạn, ý tưởng này đi ngược lại tiến trình chống vàng hóa, đô la hóa nền kinh tế đang bắt đầu có hiệu lực trong nhiệm kỳ Chính phủ vừa qua.
Chiều ngày 14/07/2016, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách đã tổ chức buổi Tọa đàm Công bố Báo cáo Kinh tế Vĩ mô quý 2/2016. Bên cạnh những nội dung quan trọng về diễn biến kinh tế thế giới và Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2016, triển vọng 6 tháng cuối năm, VEPR đã đưa ra những ý kiến liên quan đến vấn đề huy động vàng trong dân.
Trong quý 2/2016, vấn đề huy động vàng trong dân lại một lần nữa được đề cập, khi Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thành lập Sở Giao dịch Vàng Quốc gia với mục đích huy động vàng trong dân. Theo tổ chức này, hiện người dân Việt Nam đang giữ khoảng 800 tấn vàng. Trong cuộc họp báo thường kỳ tháng 6, Thủ tướng Chính phủ đã giao NHNN chủ trì nghiên cứu, xem xét vấn đề huy động nguồn lực trong dân cư (bao gồm cả vàng và tiền), tạo nguồn vốn phục vụ tăng trưởng kinh tế.
VEPR cho rằng, bản chất của huy động vàng là đi ngược lại với nguyên tắc kinh tế. Vàng hiện được cất giữ trong dân, mang bản chất như mọi tài sản khác và chỉ ưu việt hơn về việc cất giữ, bảo quản. Nếu thực hiện huy động vàng sẽ mang thêm chức năng là phương tiện lưu thông tương tự như tiền. Khi có thêm chức năng này, nhu cầu về vàng sẽ tăng lên thay vì giảm xuống.
Cộng với những kích hoạt khác từ phía cầu (như trường hợp Brexit khiến giá vàng thế giới tăng hiện nay) sẽ tạo ra những cú sốc tích trữ, đầu cơ, khiến thị trường bất ổn và dễ tổn thương hơn. Theo đánh giá của VEPR, đây là nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng vàng hóa trở lại. Điều này cũng đúng với đô la hóa, khi các ngân hàng thương mại đặt mức lãi suất huy động dương với đồng USD.
“Ý tưởng huy động vàng trong nền kinh tế đang góp phần tạo thêm bất ổn về tâm lý trên thị trường, và nếu thực hiện sẽ thu hẹp không gian chính sách khi bất ổn vĩ mô xảy ra. Về dài hạn, ý tưởng này đi ngược lại tiến trình chống vàng hóa, đô la hóa nền kinh tế đang bắt đầu có hiệu lực trong nhiệm kỳ Chính phủ vừa qua” – nhóm nghiên cứu của VEPR đánh giá.
Do vậy, theo ý kiến của VEPR, NHNN cần kiên định con đường tách vàng và ngoại tệ (USD) ra khỏi lưu thông và đưa vào vận hành theo các nguyên tắc của thị trường tài sản.
TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách cho rằng, nhờ các biện pháp cứng rắn trước đây đã đã tách vàng ra khỏi lưu thông, chuyển từ chức năng phương tiện thanh toán sang tài sản thông thường, mang bản chất tài sản tương tự như bất động sản để giữ giá trị và hưởng chênh lệch giá theo giá cả thị trường. Thay vì sử dụng biện pháp huy động vàng, vốn sẽ đưa vàng trở lại bản chất phương tiện thanh toán trước đây, nên tìm các biện pháp để vàng không còn là tài sản hấp dẫn để giữ giá trị và khi đó, người dân sẽ tự chuyển đổi vàng sang các tài sản có giá trị sinh lời cao hơn.
Đối với một số ý kiến khác như đánh thuế vàng, theo TS Nguyễn Đức Thành, đây là việc can thiệp không phù hợp. Không nên giao cho vàng chức năng lưu thông nhưng cũng không được đánh thuế, bởi vàng cũng giống như các tài sản khác.
TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Phát triển cũng thể hiện quan điểm không đồng ý phương án huy động vàng, dân gửi vàng vào ngân hàng lấy giấy chứng nhận. Theo TS Lưu Bích Hồ, việc thực hiện phương án huy động vàng sẽ đi ngược lại với cách thức làm việc trước đây, đánh mất thành quả ổn định thị trường vàng, tách vàng ra khỏi lưu thông.
Lưu ý về cách thức khác để huy động vàng, vị chuyên gia này cho rằng chúng ta nên tạo môi trường kinh doanh thuận lợi để dân tự đổi vàng thành tiền thực hiện đầu tư, mà không phải thông qua Nhà nước. “Chẳng ai đi góp vàng vào cho Nhà nước đầu tư khi chưa tin vào thị trường, tin vào cách làm, về nguyên lý kinh tế không hợp và trong thực tế cũng không hợp”./.
|
