|
Nhận tài sản bảo đảm là hàng hóa luân chuyển: Coi chừng trách nhiệm hình sự!
Gần đây, có khá nhiều cán bộ tín dụng bị khởi tố về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng do sai phạm từ khâu thẩm định và quản lý loại tài sản bảo đảm là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Do khuôn khổ pháp lý còn khá yếu, việc nhận tài sản bảo đảm là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất kinh doanh vẫn tiềm ẩn khá nhiều rủi ro đối với ngân hàng. Trong ảnh: Vận chuyển lúa ở ĐBSCL. Ảnh: LÊ HOÀNG VŨ
|
Cách đây vài năm một số vụ tranh chấp về thứ tự ưu tiên thanh toán giữa các ngân hàng khi xử lý tài sản bảo đảm là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh (hàng tồn kho luân chuyển, kho hàng) đã làm “nóng” giới ngân hàng.
Cho tới thời điểm này, do khuôn khổ pháp lý còn khá yếu, việc nhận tài sản bảo đảm là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất kinh doanh vẫn tiềm ẩn khá nhiều rủi ro đối với ngân hàng.
Trách nhiệm kiểm tra kho hàng
Trên thực tế, khi có phát sinh tố cáo của bên thứ ba hoặc yêu cầu của cơ quan thanh tra Ngân hàng Nhà nước liên quan đến khoản nợ... ngân hàng luôn bị cơ quan điều tra “soi” đầu tiên. Cơ quan điều tra thường yêu cầu ngân hàng cung cấp quy định nội bộ về cho vay và nhận tài sản bảo đảm của ngân hàng, các tài liệu và giấy tờ liên quan đến hồ sơ vay, hồ sơ tài sản bảo đảm như tờ trình thẩm định khoản vay, thẩm định tài sản bảo đảm, hồ sơ định giá tài sản bảo đảm, hồ sơ phê duyệt tín dụng...Đồng thời, cơ quan điều tra thường xác định khi nhận tài sản là hàng tồn kho thì số lượng và giá trị tài sản có đầy đủ không và chất lượng ra sao. Trước đó, cơ quan điều tra đã lấy lời khai của bị can (khách hàng, bên bảo đảm) liên quan đến việc thẩm định và nhận tài sản bảo đảm của cán bộ tín dụng). Nếu xác định có sự chênh lệch thì cán bộ tín dụng rất dễ bị xem là đã vi phạm các quy định về cho vay theo điều 179, Bộ luật Hình sự.
Sẽ là rủi ro lớn cho cán bộ tín dụng khi cho vay nhận tài sản bảo đảm là hàng tồn kho luân chuyển mà không cẩn trọng hoặc không am hiểu về loại hàng tồn kho luân chuyển được nhận làm tài sản bảo đảm. Trên thực tế, khi các ngân hàng đã nhận hàng tồn kho luân chuyển, nhất là các loại nông sản như cà phê, gạo, sắn lát... thì khối lượng thường lớn, từ vài trăm đến vài ngàn tấn trở lên. Vì vậy, rất khó cân, đo đếm hết được số lượng hàng hóa trong kho. Việc đó, cùng với việc xác định chất lượng của lượng hàng khổng lồ là không hề đơn giản và không khả thi về mặt kinh tế do sẽ rất mất thời gian, chi phí và hàng hóa bị hư hỏng do không có kho chứa trung gian trong quá trình kiểm đếm. Việc xác định chất lượng hàng trong thời gian qua có thể chủ yếu là thẩm định chất lượng ngẫu nhiên của một số lô/bao hàng bất kỳ.
Chính vì điều này mà trên thực tế, khi một vụ án liên quan đến vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng bị khởi tố thì cán bộ tín dụng rất dễ bị khởi tố hoặc trở thành đồng phạm nếu cơ quan điều tra xác định được lượng hàng hóa tồn kho ngay từ đầu đã bị thiếu hụt, không đúng chất lượng và giá trị như được nêu trong hợp đồng thế chấp và hồ sơ tài sản bảo đảm. Đôi khi cán bộ tín dụng hoàn toàn không cố ý nhưng do áp lực chỉ tiêu cho vay, chưa am hiểu về loại hàng hóa nên đã không thực hiện cân đo hàng một cách đầy đủ.
... đọc tiếp tại đây
tbktsg
|
