|
Thu phí xe máy – ngụy biện kiểu ba phải
Hội đồng Nhân dân Thành phố (HĐNDTP) Hồ Chí Minh đã thành công trong chuyện “thuyết phục” các đại biểu ủng hộ việc thực hiện nghị định 18 của Chính phủ về việc thu phí xe máy, dù trong các buổi thảo luận, nhiều đại biểu đã nói lên tiếng nói người dân, không đồng tình với chủ trương thu phí.
* Thu phí xe máy: 2 thuận lợi, 3 khó khăn
* TPHCM vẫn thu phí xe máy dù cử tri nói không nên
Điều đáng nói, trước đó, ngày 18.6, trên diễn đàn quốc hội, chủ tịch HĐNDTP đã chất vấn Bộ trưởng Giao thông Vận tải về những bất cập của chủ trương này. Dư luận phấn khởi vì những nguyện vọng của dân đã được các đại biểu nói thay. 42 ngày sau, chủ tịch HĐNDTP lại chủ trì kỳ họp, thuyết phục các đại biểu chấp hành việc trước đó mình từng đề nghị ngược lại?
Lý lẽ của việc đề nghị không thu phí xuất phát từ việc lắng nghe dư luận xã hội và tâm tư của người dân. Lý lẽ ngược lại vin vào việc chấp hành chủ trương của nhà nước, thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật. Nghe có vẻ hợp lý. Thật ra chỉ là cách ngụy biện ba phải kiểu nói xuôi cũng được, nói ngược cũng thông. World Bank (Ngân hàng thế giới) xếp loại Việt Nam là nhóm quốc gia ban hành nhiều văn bản luật định nhất nhưng lại được thực hiện ít nhất thế giới vì thiếu tính khả thi. Người dân khổ vì rừng luật và cả luật rừng. Càng khổ vì gánh nặng thuế má do bộ máy hành chánh cồng kềnh, kém hiệu quả. Khổ hơn là cả rừng phí bủa vây. Thay vì “khoan sức dân” như lời dạy của tổ tiên thì nhiều chủ trương, không hiểu vô tình hay cố ý, đang làm ngược lại.
Mục đích của việc thu phí xe máy là nhằm bảo trì đường giao thông và hạn chế việc sử dụng xe máy. Xin thưa, đường xuống cấp không phải do xe máy mà do làm ăn gian dối, chia chác, phết phẩy và xe quá tải cứ nhơn nhơ lộng hành. Xin thưa, để giảm xe máy thì phải tăng cường và cải tiến các dịch vụ giao thông công cộng. Lý do đầu có thể thực hiện được dù hiện nay bệnh đã di căn. Lý do sau càng khó vì cần cả tiền lẫn cơ chế và con người cụ thể. Như vậy, mục đích tốt đẹp của việc thu phí xe máy đã tự phá sản. Ước tính, chỉ riêng việc in biên lai của thành phố đã tốn bạc tỉ. Rồi bộ máy thu, phải chiết khấu hoa hồng. Rồi bộ phận kiểm tra, giám sát. Nhiều nơi còn giao cho tổ dân phố nhiệm vụ mới là thu phí xe máy, dở khóc dở cười. Còn oái ăm hơn việc giáo viên chủ nhiệm thu và nộp học phí.
Có đến gần 1/2 lượng xe máy lưu hành ở thành phố mang bảng số tỉnh khác. Làm sao quản lý? Lại giao thêm cho cảnh sát giao thông chặn xe kiểm tra biên lai thu phí? Toàn chuyện như đùa. Điều dư luận băn khoăn và bức xúc nhất là nghi ngờ hiệu quả việc sử dụng tiền thu phí khi chuyện tham ô, lãng phí có mặt mọi lúc, mọi nơi. Chưa kể, coi chừng tiền thu không đủ chi và lợi bất cập hại. Nếu quản lý chặt chẽ và tiết kiệm thì ngân sách thành phố thừa sức bù mấy lần thu phí xe máy. Các nước thường đánh mạnh vào thuế trước bạ và mua bán xe, chứ không ai thu cào bằng đủ thứ phí lên đầu dân đen như vậy.
Không thể vin vào cớ chấp hành nghị định 18 của chính phủ. Các văn bản pháp luật đều do con người làm ra. Có thể sai sót, chưa hợp lòng dân là điều bình thường. Điều khó hiểu là biết sai mà cứ cố tình thực hiện theo chủ quan của mình, quên mất trách nhiệm đại biểu cho nhân dân, những người đã bầu cho mình. Trong khi nhiều tỉnh đã tạm dừng thu phí thì thành phố cứ “quyết tâm” thực hiện. Ngay cả cơ quan chủ quản là Quỹ Bảo trì Đường bộ và Bộ Giao thông Vận tải cũng đã có văn bản kiến nghị dừng thu phí, thì thành phố cứ khăng khăng làm theo ý mình. Thật ra là ý của một số lãnh đạo.
Con số mấy chục ngàn mỗi xe máy với người đi xe hơi thì chỉ bằng ly nước trong khách sạn 5 sao nhưng sẽ oằn vai thêm những người đang mưu sinh chật vật. Sao không tăng thuế các mặt hàng xa xỉ, các dịch vụ cao cấp mà cứ đẩy khó khăn về phía số đông người dân? Bao nhiêu thứ phí đang bủa vây họ. Có cách gì làm nhẹ bớt gánh nặng cho người nghèo, khoan sức cho dân. Tôi bỗng nhớ khẩu hiệu của quốc gia Thụy Điển “Không một lá cỏ nào có thể vượt cao hơn những lá cỏ khác, vì lá cỏ ấy sẽ bị cắt trước tiên”. Làm sao cho giàu nghèo bớt chênh lệch? Không hiểu, rồi đây, khi tiếp xúc cử tri, các đại biểu trả lời thế nào khi biểu quyết đồng thuận thu phí xe máy, trong khi các tỉnh đã tạm dừng?
Nguyễn Vũ Mộc Thiêng
thế giới tiếp thị
|
