|
Cần làm rõ chuyện ‘sân trước, sân sau’
Để đánh giá toàn diện, đầy đủ thực trạng của các tập đoàn kinh tế (TĐKT) hiện nay, khi nghiên cứu nó cần xem xét có hay không trong đó có câu chuyện lợi ích nhóm, “sân sau”.
TS Đinh Quang Ty, Hội đồng Lý luận Trung ương, đã đặt ra vấn đề như thế tại Hội thảo Thực trạng và giải pháp phát triển bền vững TĐKT ở Việt Nam do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 10-2.
Về vấn đề này, trao đổi với chúng tôi, TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM, cho rằng ở đâu có đặc quyền, địa tô lớn và không kiểm soát được địa tô thì đều có vấn đề lợi ích nhóm, “sân trước, sân sau”. Hoặc ở đâu có quyền lực thì người ta có thể lẩn tránh để tạo ra lợi ích, “sân trước, sân sau”. Từ đó có thể tạo ra những giao dịch về hình thức là thị trường nhưng thực ra đó là những giao dịch để tuồn những lợi ích đáng lẽ là của nơi này nhưng lại chuyển sang nơi khác.
Theo ông Cung, không riêng gì TĐKT mà doanh nghiệp nhà nước (DNNN) nói chung có nhiều lợi thế. Trong khi đó việc giám sát để đảm bảo người quản lý, người đại diện chủ sở hữu tại các DNNN trung thành, trung thực vì lợi ích của chủ sở hữu - tức là lợi ích của Nhà nước mà xa hơn là lợi ích của người dân thì không đạt được. “Vì vậy một số người bằng những cách tinh vi người ta thành lập ra những công ty bạn bè, công ty gia đình, công ty thân hữu và họ chuyển những cơ hội kinh doanh đáng lẽ là của DN này sang cho những DN “sân sau, sân trước”… Bằng những thứ như thế họ chuyển được lợi ích, trước hết là giá trị gia tăng, sang phục vụ cho lợi ích riêng của mình và những người thân hữu” - ông Cung phân tích.
Để hạn chế tình trạng lợi ích nhóm, “sân trước, sân sau” trong các TĐKT, DNNN theo ông Cung là phải thị trường càng nhiều càng tốt. Đồng thời thiết lập thế cân bằng quyền lực, giám sát được những người đại diện chủ sở hữu, những người quản lý để họ luôn luôn trung thành, trung thực và không ở vị thế lạm dụng được quyền lực.
TS Trần Tiến Cường, nguyên Trưởng ban Cải cách và Phát triển DN (CIEM), cho rằng cần phải lưu ý vấn đề giám sát trong các TĐKT. Theo ông Cường, khi đầu tư nhiều thì cũng phải chú trọng giám sát chặt chẽ hơn.
Thu Hằng
pháp luật tphcm
|
