Đại lý bảo hiểm - “lỗ hổng” của doanh nghiệp
Một lượng lớn hợp đồng bảo hiểm của các doanh nghiệp bảo hiểm với khách hàng được thực hiện qua hệ thống đại lý bảo hiểm. Nhưng, thực tế cho thấy chính đại lý bảo hiểm lại đang là “lỗ hổng” của doanh nghiệp, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và khách hàng, tổn hại đến uy tín của doanh nghiệp và xâm phạm quyền hợp pháp của người thụ hưởng.
Cách đây ít tháng, Bùi Thị Thu Hằng, nguyên là đại lý của hãng bảo hiểm Prudential, chi nhánh Quảng Ninh đã bị Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh tuyên án phạt tù chung thân vì tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Bùi Thị Thu Hằng phải bồi thường số tiền 211 tỷ đồng, các bị cáo khác cũng bị buộc bồi thường tiền cho bị hại từ vài trăm triệu đồng đến hơn 3 tỷ đồng.
Theo bản án của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh, khi trở thành đại lý bảo hiểm, nhận thấy có cơ hội kiếm tiền bất chính, từ tháng 4/2010, Hằng đã giả mạo là Trưởng phòng Kinh doanh, sau đó giả làm Giám đốc Văn phòng Phát triển kinh doanh khu vực Quảng Ninh của Prudential để tổ chức bán gói bảo hiểm "Phú an khang Hưu trí" với mức phí khoảng 100 triệu đồng. Mỗi tháng, người mua được nhận lương chuyển vào tài khoản cá nhân 4-5,5 triệu đồng. Tiếp đến, Hằng lại chào bán "Hợp đồng VIP" hay còn gọi là gói "Bảo hiểm VIP", có thời hạn 90 ngày với lãi suất lên tới 50-53%. Hàng loạt khách hàng đã bị Hằng và đồng bọn lừa đảo hàng tỷ đồng, thậm chí hàng chục tỷ đồng. Doanh nghiệp bảo hiểm Prudential cũng bị tổn hại đến uy tín.
Thống kê không chính thức cho thấy, 90% đại lý bảo hiểm chỉ hoạt động bán thời gian và tỷ lệ đại lý bỏ việc, trục lợi khá cao. “Hoạt động kinh doanh bảo hiểm được thực hiện thông qua hệ thống các đại lý. Trong khi đó các đại lý này không được trang bị đầy đủ các kỹ năng bán hàng bảo hiểm. Bên cạnh đó, sự ràng buộc giữa các đại lý bảo hiểm và công ty bảo hiểm chủ yếu dựa trên các hợp đồng đại lý. Do vậy, mối quan hệ ràng buộc giữa công ty bảo hiểm và các đại lý này không chặt chẽ. Về phía đại lý, vì mục tiêu lợi nhuận sẵn sàng câu kết với khách hàng để trục lợi bảo hiểm” – đại diện PJICO nhận định. Tuy nhiên, một chuyên gia cho rằng, “trông người phải ngẫm đến ta”, hệ quả mà đại lý xấu gây ra cũng là do các doanh nghiệp bảo hiểm chưa tuân thủ quy trình kiểm tra đại lý định kỳ.
Tại hội thảo "Phát triển bền vững - Lựa chọn nào cho doanh nghiệp bảo hiểm" do Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) phối hợp với Cty TNHH E&Y Việt Nam tổ chức mới đây tại Hà Nội, đại diện một số doanh nghiệp cho rằng, tình trạng trục lợi bảo hiểm diễn ra ngày càng tinh vi. Có nhiều vụ việc, doanh nghiệp bảo hiểm đành chấp nhận giải quyết bồi thường, dù biết đây là trường hợp đại lý câu kết với khách hàng gian lận bảo hiểm song không có đủ bằng chứng.
Trên thực tế, có những trường hợp đại lý bảo hiểm nhân thọ có tỷ lệ hủy hợp đồng lên đến 90% do đại lý đã cấu kết với người quen để ký hợp đồng, hưởng hoa hồng cao, sau thời điểm hợp đồng có thể lấy đủ phí thì rút toàn bộ phí bảo hiểm. Sau khi doanh nghiệp điều tra mới biết đây là hành vi gian lận của đại lý bảo hiểm nhằm trục lợi tiền hoa hồng. Ngoài ra, còn có tình trạng đại lý bảo hiểm cấu kết với khách hàng bán bảo hiểm dù biết khách hàng đang bị bệnh nặng, nhưng lại không kê khai đúng tình trạng bệnh. Một số đại lý bảo hiểm bán bảo hiểm xe ô tô sau thời điểm xe bị tai nạn, hỏng hóc nặng rồi lại giúp khách hàng hợp thức hóa hồ sơ, yêu cầu bồi thường để trục lợi...
Ông Jack Jia - Giám đốc bộ phận tư vấn bảo hiểm, Cty E&Y Hồng Kông cho rằng, để giảm thiểu tình trạng trục lợi, doanh nghiệp bảo hiểm cần giám sát, kiểm tra đại lý và các hợp đồng do đại lý thực hiện định kỳ để sàng lọc các đại lý có độ rủi ro cao.
“Nên chú ý tới những đại lý bảo hiểm chỉ tập trung bán một số sản phẩm nhất định, hoặc chỉ bán tập trung vào một số khách hàng. Việc quản lý rủi ro, ngăn chặn trục lợi có thể được tiến hành hiệu quả thông qua kỹ thuật phân tích dữ liệu đại lý, khách hàng và sản phẩm định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện những dấu hiệu bất thường – ông Jack Jia đưa ra khuyến cáo.
Doanh nghiệp bảo hiểm nên khuyến khích và yêu cầu khách hàng đóng phí bảo hiểm qua ngân hàng, nhất là đối với những hợp đồng giá trị lớn. Nên xây dựng hệ thống quản lý đại lý bảo hiểm và khách hàng nằm trong danh sách "đen", qua đó góp phần làm lành mạnh hóa thị trường bảo hiểm.
plvn
|