Vi phạm chứng khoán 2013: Có thật giảm?

UBCK cho biết trong năm 2013 đã công bố 84 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các tổ chức và cá nhân trên thị trường chứng khoán với tổng số tiền phạt trên 7 tỷ đồng. So với năm 2012 là 180 quyết định xử phạt và 11 tỷ đồng thì rõ ràng những con số trên đã giảm đáng kể.

* Chỉ 29 DN niêm yết đảm bảo tốt nghĩa vụ công bố thông tin trên TTCK năm 2013, họ là ai?

Các vi phạm chủ yếu tập trung về chế độ báo cáo, công bố thông tin của công ty đại chúng, công ty niêm yết; vi phạm về báo cáo giao dịch cổ phiếu của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn; hành vi thao túng cổ phiếu; hoạt động không đúng nội dung quy định trong giấy phép...

Top 9 DN bị phạt từ 100 triệu đồng trở lên

Đặc biệt, theo thống kê của Vietstock, trong năm 2013 chỉ có 29/694 doanh nghiệp niêm yết, tương ứng với vỏn vẹn 4.18% chấp hành đầy đủ quy định công bố thông tin theo Thông tư 52.

Nhức nhối báo cáo tài chính trễ hạn

Vấn đề trễ hạn và thậm chí không nộp các loại báo cáo định kỳ vẫn tiếp diễn trong năm qua với tốc độ ngày càng nhiều lên. Đã có tới 28 trường hợp bị UBCK xử phạt trong năm với số tiền khoảng gần 1.5 tỷ đồng.

Trong đó có những doanh nghiệp không báo cáo đúng thời hạn các loại báo cáo nhiều năm liên tiếp, từ năm 2011 đến 2013, như Cao su Đà Nẵng (HOSE: DRC), Đầu tư và Xây dựng Bưu điện (HOSE: PTC), Nhựa Đồng Nai (HNX: DNP), Khoáng sản và Cơ khí (HNX: MIM), Khoáng sản và VLXD Hưng Long (HNX: KHL)... Cái vòng “kim cô” của doanh nghiệp niêm yết chặt hơn nhưng vẫn bị lờ đi vậy thì nói gì đến những doanh nghiệp OTC hay sàn UPCoM như Thương mại Dịch vụ Vinacomin (ITS), Chế tạo máy Vinacomin, Bảo hiểm Viễn Đông (VASS), Bia Sài Gòn Nghệ Tĩnh... cũng chây ỳ và “xù” luôn những BCTC quan trọng lẫn Nghị quyết ĐHĐCĐ.

Ngoài những lỗi về công bố thông tin thì đặc biệt đáng chú ý với nhóm các công ty chứng khoán khi không quản lý tách bạch tiền giữa các nhà đầu tư với công ty (CK Kenaga VN, CK Phương Nam), không lưu giữ đầy đủ chứng từ (QLQ Việt Tín, CK Liên Việt), cho khách hàng ứng trước tiền mua chứng khoán (CK Phương Nam), cho khách hàng mua chứng khoán khi không có đủ tiền theo quy định (CK Maybank Kim Eng), cho khách bán khống (CK Golden Bridge VN)…

Đến các “ông lớn” cũng dính “chưởng” như Tập đoàn Đại Dương (HOSE: OGC) khi trở thành cổ đông lớn của PVR nhưng không công bố thông tin đúng hạn; Tập đoàn Mai Linh (MLG) cũng trễ hạn lý do không bán được hơn 3.35 triệu cp MNC; Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TPHCM (HOSE: CII) thì “âm thầm” thực hiện giao dịch mua và bán cổ phiếu quỹ…

Rõ ràng, từ doanh nghiệp lớn đến doanh nghiệp nhỏ, mức độ hoàn thành nghĩa vụ công bố thông tin trên thị trường chứng khoán nói chung hay trách nhiệm dành cho cổ đông nói riêng còn rất yếu. Và cái vòng luẩn quẩn: “Cổ đông góp vốn - doanh nghiệp vi phạm - lấy tiền cổ đông nộp phạt”… nghe rất vô lý nhưng lại là thực trạng!

Cũng trong năm 2013 ghi nhận trường hợp đầu tiên vi phạm công bố thông tin được quy trách nhiệm cho cá nhân tại Someco Sông Đà (HNX: MEC). Theo đó nhân viên văn thư của MEC bị phạt 80 triệu đồng do ban hành công văn muộn về việc miễn nhiệm Phó TGĐ và Nghị quyết HĐQT ngày 13/07/2013.

Thao túng giá cổ phiếu “trắng trợn”

Xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán luôn là điểm nóng, đặc biệt là những vi phạm liên quan đến làm giá cổ phiếu. Trong năm qua, có 5 trường hợp là cá nhân bị xử phạt vì hành vi làm giá các cổ phiếu TLH, HLG, CVN, SPI và BGM, PTK. Trong khi các năm trước chỉ 1-2 trường hợp.

Và trong các trường hợp làm giá cổ phiếu, ngoài mức tiền phạt hành chính 250 triệu đồng thì khoản thu trái pháp luật sẽ bị tịch thu.

Trường hợp đầu tiên bị phạt làm giá trong năm 2013 là ông Nguyễn Quang Hải liên tục đặt lệnh mua, bán bổ phiếu BGM trong thời gian từ tháng 10-12/2012, sau đó hủy lệnh nhằm tạo cung cầu ảo. Theo đó, ông Hải đã bị phạt tiền 250 triệu đồng và tịch thu toàn bộ khoản thu trái pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm là 81 triệu đồng.

Cũng cùng hình phạt trên nhưng bà Trần Thị Phương Lan với SPI, hay ông Vũ Xuân Dương với cổ phiếu CVN, Huỳnh Thanh Tuyến với HLG, Mai Nguyên Hân với TLH, Huỳnh Thanh Huy làm giá CLG thì “cho thấy không có khoản thu trái pháp luật từ hành vi vi phạm”!.

6 cá nhân bị phạt do làm giá cổ phiếu

Ngoài 6 trường hợp nêu trên, cũng cần nhắc đến hàng loạt cổ phiếu đã tăng giảm bất thường từ đầu năm đến nay nhưng hiện vẫn chưa có nguyên nhân cụ thể. Gần đây nhất là SHN vẫn đang trần 14 phiên từ đầu tháng 12 tới nay. Thậm chí VNH với gần 30 phiên kịch trần liên tiếp từ cuối tháng 10 đến hết tháng 11. Ngay sau chuỗi tăng trần là cổ phiếu VNH lao dốc với 5 phiên liên tiếp. Hay như VPC có 15 phiên tím lịm suốt tháng 11 và nện sàn vào đầu tháng 12. Rồi PXM, DRH và cả SGT.

Hầu hết giải trình của các doanh nghiệp đều chung một “điệp khúc” mà nhà đầu tư không đọc cũng có thể hình dung ra: cổ phiếu tăng giảm do cung cầu thị trường! Và phần lớn nhà đầu tư đều chờ đợi câu trả lời từ phía cơ quan quản lý dành cho các trường hợp này, bởi họ là người có đầy đủ thông tin nhất về các đối tượng thực hiện giao dịch chứng khoán thay vì là giải trình từ doanh nghiệp.

Đó là chưa kể hàng loạt trường hợp cổ đông lớn, nội bộ đã thực hiện mua bán cổ phiếu của công ty mình nhưng không công bố thông tin trước và sau giao dịch.

Tăng phạt có đủ sức làm minh bạch TTCK?

Theo UBCK, ngoài việc xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, thì cơ quan này cũng gặp không ít khó khăn khi mà tình trạng vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp, khó phát hiện và xử lý; việc giám sát, phát hiện, kiểm tra và đặc biệt là chứng minh hành vi vi phạm gặp khó khăn, nhất là trong việc xác định mối quan hệ giữa các đối tượng nghi vấn do các đối tượng có thể sử dụng phương thức, thông qua nhiều tài khoản dưới nhiều tên khác nhau và sử dụng giao dịch trực tuyến mà không cần phải thực hiện ủy quyền. Đối với giao dịch nội bộ thường tập trung chủ yếu vào nhóm cổ đông nội bộ, người có liên quan. Trong khi đó, giao dịch nội bộ không chỉ giới hạn ở cổ đông nội bộ, người liên quan mà có thể gồm những nhà đầu tư có thể nắm bắt thông tin nội bộ trước khi nó được công bố ra thị trường.

Được biết, trong 10 tháng đầu năm nay thì UBCK đã tiến hành phân tích 70 mã chứng khoán có giao dịch bất thường và chuyển sang bộ phận thanh tra để xử lý một số trường hợp.

Ngoài ra, UBCK cũng đã nâng cao mức phạt dành cho các vi phạm trên thị trường khoán thông qua Nghị định 108/2013 có hiệu lực từ ngày 15/11/2013. Trong đó, mức phạt được nâng tối đa lên 2 tỷ đồng đối với tổ chức vi phạm và 1 tỷ đồng đối với cá nhân. Hành vi gian lận hoặc tạo dựng, công bố thông tin sai sự thật nhằm lôi kéo, xúi giục việc mua, bán chứng khoán bị phạt từ 1.2 – 1.4 tỷ đồng; hành vi thao túng TTCK bị phạt từ 1 - 1.2 tỷ đồng; hành vi tổ chức TTCK trái pháp luật bị phạt từ 1.8 - 2 tỷ đồng.

Hi vọng với cách tăng hình thức xử phạt hành chính như trên thì sẽ đủ sức răn đe các đối tượng để thị trường chứng khoán được minh bạch hơn, thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thanh Nụ

công lý

>   Mía đường Việt Nam sẽ chuyển mình, đón đầu sóng cổ phiếu? (30/12/2013)

>   Nhịp đập Thị trường 30/12: Bán mạnh, VN-Index về thấp nhất trong 6 tuần (30/12/2013)

>   Tự doanh CTCK: Đẩy mạnh chốt lời khi có dấu hiệu điều chỉnh! (28/12/2013)

>   30/12: Bản tin đầu tuần (30/12/2013)

>   Ai đang lời giơ tay lên! (27/12/2013)

>   HNX yêu cầu SHN giải trình cp tăng trần liên tục (27/12/2013)

>   CMI: Bị phạt 60 triệu đồng do vi phạm công bố thông tin (27/12/2013)

>   Kỳ vọng với cổ phiếu ngành đường (27/12/2013)

>   HAP: Bị nhắc nhở vì chậm CBTT thay đổi số lượng cổ phiếu đang lưu hành (27/12/2013)

>   Thoái vốn từ “mẹ” sang “con”, EVN đang làm gì? (27/12/2013)