Bán vốn nhà nước- Nên hay không?
Theo báo cáo của Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội tại kỳ hợp thứ 6, Quốc hội khóa XIII, sau nhiều năm thu ngân sách vượt dự toán, năm 2013 là năm đầu tiên số thu ngân sách chỉ đạt 92% dự toán, ước hụt thu khoảng 63.000 nghìn tỷ đồng.
Và có lẽ bức xúc vì thu ngân sách giảm, nợ công lớn, trong khi vốn nhà nước bị “chôn” ở nhiều ngành, nhiều lĩnh vực không cần thiết..., nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ bán phần vốn nhà nước tại những doanh nghiệp không cần nắm cổ phần chi phối như Vinamilk... để bù đắp sự thiếu hụt, có tiền chi tiêu ngân sách, giảm gánh nặng nợ vay. Hiện giá trị thị trường của Vinamilk khoảng 118.000 tỷ đồng (5,6 tỷ USD), tăng 10 lần so với khi bắt đầu lên sàn. Phần vốn nhà nước tại Vinamilk hiện có giá trị hơn 53 nghìn tỷ đồng (2,5 tỷ USD)...
Không phải ngẫu nhiên đề xuất của đại biểu Quốc hội trùng hợp với đề xuất của Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI). Đầu tháng 10, VAFI đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ 5 giải pháp tăng thu ngân sách nhà nước, trong đó có những giải pháp liên quan đến bán cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp. Ví dụ, nên bán cổ phần nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước hay công ty đã cổ phần hóa thuộc diện doanh nghiệp lớn, kinh doanh hiệu quả cao như Bia Sài Gòn, Bia Hà Nội, Vinamilk..., ngân sách sẽ thu được trên 5 tỷ USD (trên, dưới 100.000 tỷ đồng)...
Có lẽ, đằng sau những ý tưởng bán cổ phần nhà nước còn có tư duy khác: Nhà nước có nên nắm cổ phần chi phối tại những doanh nghiệp thuộc những lĩnh vực không cần thiết như sữa, bia, khách sạn, bất động sản... hay không?
Dĩ nhiên, việc bán cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước không dễ như trở bàn tay, cần phải tính toán đường đi nước bước, bán khi nào, trong điều kiện nào, ai mua...? Chẳng hạn, Vinamilk đang tăng trưởng lợi nhuận bình quân hơn 35%/năm. Nếu tốc độ tăng trưởng không suy giảm thì bán cổ phần nhà nước với giá 60.000 tỷ đồng vẫn... hơi rẻ. Nhưng với giá trị lớn như vậy, không thể trông mong nhà đầu tư trong nước đủ lực mua nổi cổ phần. Trong khi đó, theo quy định hiện hành, nhà đầu tư ngoại đã sở hữu tối đa 49% cổ phần của Vinamilk nên không thể mua thêm cổ phần...
Song, dù rất khó, chúng ta vẫn có thể làm được nếu có quyết tâm lớn, giải pháp hợp lý và... loại trừ được lợi ích nhóm.
Trần Phương
công thương
|