|
Dự đoán và “cắt lỗ”
Đầu tư giá trị, đầu tư theo CANSLIM, theo sóng Elliott, theo lý thuyết hộp Darvas, theo phong thủy Á Đông...vv... Có vô vàn cách kiếm tiền từ thị trường chứng khoán! Nhưng mất tiền thì chỉ có hai cách phổ biến: dám... “đi ngược đám đông” và “không cắt lỗ”.
Đây là hai bài học nằm lòng của đa số nhà đầu tư cá nhân trên thị trường và cũng là hai bài học được mọi người tự nhủ với nhau sẽ... rút kinh nghiệm lần nữa mỗi khi nhìn lại trạng thái tài khoản của mình. Đã đề ra nguyên tắc và ngưỡng tỷ lệ cắt lỗ, rồi tự nhủ sẽ không bao giờ “bắt dao rơi” khi thị trường sụt giảm mạnh, nhưng đúng là khoảng cách từ “lời hứa danh dự với bản thân” đến hành động bao giờ cũng là chặng đường tâm lý rất dài...
Trong sóng tăng 3 tháng vừa qua, vẫn có người ra về tay trắng, thậm chí còn cháy tài khoản chỉ trong chưa đầy hai tuần. Trong 7 phiên giao dịch gần nhất, có đến 4 phiên VN-Index giảm sâu hơn 10 điểm; khi dòng cổ phiếu trụ cột - blue chip - còn bị bán mạnh và giảm sâu, thì chuyện bán giải chấp những tài khoản “full margin” hàng đầu cơ là điều dễ hiểu.
Rơi vào cảnh kẹp hàng, bị bán giải chấp là những nạn nhân của mê hồn trận mà thị trường và giới Phân tích kỹ thuật (TA) giăng ra. Trong bất cứ giai đoạn nào, giới Phân tích kỹ thuật luôn có hai luồng quan điểm trái ngược; ứng với thời gian này là hai kịch bản: Một - thị trường gãy xu hướng tăng 3 tháng vừa qua và bắt đầu xu hướng giảm; hai - thị trường đang điều chỉnh mạnh để đi lên tiếp. Trên các diễn đàn chứng khoán, dễ dàng bắt gặp những quan điểm dự đoán VN-Index sẽ giảm xuống hỗ trợ bao nhiêu, bật lên bao nhiêu, cơ hội nhặt hàng lướt sóng vùng giá nào... Lắm thầy nhiều ma, chỉ khổ nhà đầu tư khi rơi vào mê hồn trận mà những họa sĩ TA vẽ ra, từ đó họ nuôi hi vọng vào một kịch bản tốt đẹp hơn cho tài khoản đang thua lỗ của mình, mà quên mất rằng...
... dự đoán chưa bao giờ là quan trọng nhất; mà việc tuân thủ nguyên tắc đầu tư mới cần được đặt lên hàng đầu.
Nguyên tắc đầu tư thì nhiều, nhưng số 1 luôn là nguyên tắc cắt lỗ.
Cắt lỗ bao giờ cũng là quyết định khó khăn nhất! (ảnh minh họa, nguồn: Internet)
|
Việc dự đoán thị trường trong ngắn hạn chỉ có thể dựa vào phân tích kỹ thuật, mà trường phái này chỉ hiệu quả khi thị trường có xu hướng rõ ràng; còn trong giai đoạn thị trường đi ngang hoặc nhạy cảm như hiện nay, dù rơi vào kịch bản nào (đảo chiều thay đổi xu hướng hay điều chỉnh để đi lên tiếp) thì phân tích kỹ thuật cũng đang tỏ ra kém hiệu quả. Đa số người dùng phân tích kỹ thuật hiện nay đang rơi vào mê hồn trận của các indicator, mẫu hình... và dễ “loạn chưởng”. Vì vậy, nhà đầu tư nếu coi trọng quá việc dự đoán, phân tích thị trường thì rất dễ rơi vào trạng thái nuôi hy vọng số lỗ của tài khoản không thành hiện thực. Và nhanh chóng, họ quên mất lời dạy mà họ từng thấm thía:
“ Nguyên tắc số 1 là không để mất tiền; nguyên tắc số 2 là không bao giờ được quên nguyên tắc số 1”.
Tuân thủ nguyên tắc đơn giản “cắt lỗ” luôn là bí quyết để tồn tại được trên thị trường chứng khoán. Cũng giống như chơi một trận bóng đá: Trước khi tấn công, phải phòng thủ; trước khi nghĩ đến chiến thắng chung cuộc, phải hạn chế tối đa bàn thua.
Cắt lỗ và lệnh dừng
Nguyên tắc là vậy, nhưng chính bản thân người viết cũng thấy rằng việc cắt lỗ khó khăn biết nhường nào. Lần cắt lỗ gần đây nhất, người viết phải đánh đổi một ngày phân tích rồi dằn vặt, đấu tranh với bản thân để lấy một tích tắc nhấn phím enter nhập lệnh Sell MP (lệnh thị trường bán). Trong cuộc chiến tâm lý với bản thân mình, không phải ai và lúc nào cũng chiến thắng; mà người chiến thắng hẳn phải trải qua những dằn vặt đớn đau trước khi nhập lệnh.
Hai Sở GDCK dường như muốn nhà đầu tư và broker được trải nghiệm mọi cung bậc cảm xúc từ thị trường chứng khoán (đặc biệt là cảm xúc trước khi nhập lệnh cắt lỗ), nên sau hơn 12 năm hình thành phát triển, với hệ thống giao dịch hiện đại, mà loại “lệnh dừng” vẫn chưa được áp dụng. Lệnh dừng để bán nếu được phép sẽ trở thành công cụ hữu hiệu giúp nhà đầu tư hạn chế thua lỗ trên thị trường và tuân thủ được nguyên tắc đầu tư một cách dễ dàng hơn.
Trong quý 2/2013, Sở GDCK Hà Nội dự kiến thay đổi nhiều về kỹ thuật giao dịch. Ngoài kế hoạch áp dụng khớp lệnh định kỳ để xác định giá đóng cửa, áp dụng một số loại lệnh thị trường... thì người viết và chắc hẳn nhiều nhà đầu tư hy vọng “lệnh dừng” có thể được Sở quan tâm đưa vào áp dụng. Âu cũng là một cách Sở bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư như mục đích hoạt động mà Sở luôn hướng đến.
Đoàn Xuân Thạo (Vietstock)
FFN
|
