|
Thanh toán không dùng tiền mặt cần chuẩn bị thêm nhiều bước
Dự kiến, chậm nhất đến ngày 30.6, dự thảo nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt sẽ được trình lên Thủ tướng để ban hành ngay trong năm nay. Thế nhưng, trong điều kiện kinh tế Việt Nam, có rất nhiều thực tế cần cân nhắc.
Dự thảo quy định cấm mua nhà, ôtô và xe máy bằng tiền mặt là cần thiết, giúp giảm bớt rủi ro và tốn kém trong quá trình thanh toán; tạo sự minh bạch trong các giao dịch thương mại, chống rửa tiền, trốn thuế... hướng đến nền kinh tế không dùng tiền mặt.
Với giới kinh doanh ở đô thị, việc thanh toán qua thẻ đã khá phổ biến
|
Với người lao động ở đô thị như TP.HCM, việc nhận lương và chi trả các khoản tiền điện, nước, điện thoại… qua ngân hàng đã khá phổ biến. Nhưng đa phần khi mua sắm chi tiêu, nhất là mua món có giá trị như xe máy thì họ vẫn dùng tiền mặt. Cô Nguyễn Thị Thảo, ngụ ở quận 10, kể: “Sợ mang tiền mặt đi đường không an toàn, nên khi mua chiếc xe máy giá 30 triệu đồng ở cửa hàng trên đường Nguyễn Tri Phương, tôi chọn cách chuyển khoản. Tài khoản cá nhân của tôi ở ngân hàng Sacombank, tài khoản cửa hàng ở ngân hàng Vietcombank. Chuyển khoản từ thứ sáu mà thứ bảy cửa hàng bảo vẫn chưa nhận được. Tôi phải chờ đến thứ hai, lấy tờ uỷ nhiệm chi mang qua cửa hàng, người của cửa hàng mang lên ngân hàng Vietcombank hỏi… Tính ra tôi nhận xe trễ hơn bốn ngày, mất công tới lui nhiều lần so với nếu mang tiền mặt đến trả ngay”. Đó là chưa kể đến khoản phí dịch vụ chuyển khoản từ ngân hàng này sang ngân hàng khác mà cô Thảo phải chịu.
Theo ông Nguyễn Văn Thi, ngụ ở quận 7, thanh toán chuyển khoản đôi khi mang lại những rắc rối khiến người mua, người bán phải đôi co phiền phức. Năm ngoái, ông Thi mua chiếc xe hơi trị giá 65.000 USD. Khi chuyển khoản, vợ ông đến ngân hàng Đông Á nhờ nhân viên tính giùm và quy đổi ra tiền đồng để chuyển đến ngân hàng Eximbank cho khách. Nhưng sau đó nơi bán xe yêu cầu ông phải trả thêm hơn 1 triệu đồng, bởi khi quy đổi thì nhân viên ngân hàng Đông Á tính giá USD mua vào, còn cửa hàng tính theo giá USD bán ra của Eximbank, và tỷ giá USD của Đông Á và Eximbank không cùng mức với nhau. Ông Thi nói: “Khi thanh toán bằng chuyển khoản, tôi còn phải chịu phí dịch vụ ngân hàng, bên nhận tiền đâu có chịu khoản này”.
Cho đến nay, với những món hàng có giá trị lớn như xe cộ, nhà cửa, người bán vẫn định giá trên cơ sở giá trị USD và vàng, do vậy, việc chuyển khoản khi giao dịch gặp nhiều trở ngại. Trên các trang web về xe, giá bán xe mới hoặc cũ vẫn được tính bằng USD. Mặc dù khi bán, theo quy định pháp luật, trên hoá đơn ghi bằng tiền đồng, nhưng thực tế giá tiền đồng được quy đổi theo tỷ giá USD tại thời điểm bán. Chính vì vậy khi tỷ giá biến động, thì giá bán xe hơi và xe gắn máy nhập khẩu nhanh chóng thay đổi theo.
Việc mua bán nhà thanh toán bằng vàng ghi trên hợp đồng hiếm khi xảy ra, nhưng với những căn nhà mặt tiền lớn, biệt thự thì khi giao dịch, người bán vẫn quy đổi giá dựa trên giá trị bằng USD hay vàng. Bà Trần Thị Liên, một nhà kinh doanh bất động sản, cho biết: “Khi tôi mua ngôi biệt thự trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm với giá 8.000 lượng vàng, thì dù khách thanh toán bằng USD hay tiền đồng, tôi vẫn tính giá bán dựa trên 8.000 lượng đã bỏ ra”. Chính bà Liên cũng nhìn nhận, thực tế trong mua bán nhà thì nhiều người vẫn chi trả bằng vàng (một phần hoặc tất cả), và họ xem giữ vàng là để bảo toàn vốn.
Mới đây, khi mua căn nhà mặt tiền trên đường Trường Chinh quận Tân Bình, vợ chồng ông bà Trần Thanh đã chi trả cho bên bán bằng cả ba loại: tiền đồng, vàng và USD. Bà Trần Thanh lý giải: tôi tích cóp tài sản dưới cả ba hình thức trên, nên khi thanh toán, ngại việc bán vàng hay USD ra đều bị lỗ so với giá bên bán nhà phải đi mua vào, nên tôi và họ thương lượng với nhau cùng “cưa đôi” khoản chênh lệch giá mua – và giá bán, như vậy họ được lợi, tôi cũng lợi.
Từ những thực tế ghi nhận trong đời sống, có thể thấy việc thanh toán không dùng tiền mặt phải có nhiều điều kiện cần để đảm bảo quyền lợi cho người giao dịch. Trước hết, dịch vụ thanh toán (của ngân hàng) cần được cải tiến. Kế đến, chính sách tiền tệ phải đảm bảo cho đồng tiền Việt Nam mạnh, ổn định để người dân quên dần thói quen tích trữ bằng vàng hoặc ngoại tệ...
Bích Thuỷ
sài gòn tiếp thị
|
