Tăng giá xăng: Quá “lạnh lùng” với dân!

Có lợi ích nhóm trong quỹ bình ổn giá xăng dầu nên cần Kiểm toán Nhà nước vào cuộc - chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh đề nghị.

Ngày 29-3, một ngày sau khi xăng tăng giá 1.430 đồng/lít, dư luận cùng các chuyên gia kinh tế, các DN sản xuất đã phản ứng về cách điều hành giá của cơ quan quản lý. Bởi trong lúc giá thế giới giảm nhẹ, giá trong nước lại bị tăng.

Lý do chống buôn lậu không thuyết phục

Theo lý giải của Bộ Tài chính, một trong những nguyên nhân cần tăng giá là do giá xăng trong nước thấp hơn giá các nước lân cận.

Một chuyên gia kinh tế cho rằng cách lý giải trên khó tạo được sự đồng thuận của người dân. Việc chống buôn lậu là việc của cơ quan chức năng… chứ không thể bắt nền kinh tế, người dân chịu trận.

“Mỗi nước có một chính sách thuế, giá khác nhau. Vì vậy, không thể so sánh giá xăng của nước này với nước kia. Nếu chỉ vì giá xăng của Lào, Campuchia đang cao hơn nước ta nên phải tăng giá thì tại sao không so sánh ngược lại với các nước có giá xăng thấp hơn như Mỹ, Malaysia, Ai Cập…?. Điều quan trọng ở đây là giá xăng mà DN thực nhập đầu vào là bao nhiêu?” - vị này nói.

Ông Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, phân tích thêm: Cách đây nhiều năm, có thời điểm giá xăng của Ba Lan rẻ hơn so với Đức. Vì vậy, người dân Đức cũng sang Ba Lan để mua. Từ đây, Ba Lan cũng chịu áp lực và phải tăng giá. “Do đó, phải thừa nhận là có những tác động bên ngoài. Tuy nhiên, nếu công tác của hải quan tốt thì chắc chắn chúng ta không phải chọn phương án tăng giá. Tôi cho rằng việc tăng giá để tránh buôn lậu có thể chấp nhận được với một điều kiện, tăng giá này nhằm đảm bảo tăng nguồn thu ngân sách chứ không phải tăng để DN xăng dầu hưởng lợi”.

Khi tính giá xăng, ta luôn so sánh với các nước cao hơn trong khi trong khu vực vẫn có các nước có giá thấp hơn nhiều

Ông Phong cũng bàn thêm: Mọi sự so sánh giá xăng với các nước luôn khập khiễng. Bởi mỗi nước có chính sách giá khác nhau, ta không thể cứ chạy theo. Chẳng hạn, Indonesia mỗi năm cũng trợ giá cho xăng khoảng 34 tỉ USD/năm. Do đó, giá xăng của nước này rất thấp so với Việt Nam. Nếu ta so sánh ta với Lào, Campuchia thì người dân so sánh ngược lại ta với Indonesia, Nhà nước tính sao?

“Đợt tăng giá này không ổn”

10 ngày qua, giá xăng A92 thành phẩm tại thị trường Singapore liên tục giảm nhẹ, trung bình ở mức 119 USD/thùng. Mức giá trung bình 30 ngày cũng dao động khoảng 120-122 USD/thùng. Như vậy, với mức giá này, trước thời điểm tăng giá, khi DN của ta còn sử dụng quỹ bình ổn (2.000 đồng/lít), DN đã lãi gần 1.200 đồng/lít. Nếu quỹ bình ổn của DN nào đã cạn thì tương đương, DN lỗ 700-800 đồng/lít. Như vậy, với mức giá mới mà Bộ Tài chính cho phép DN tăng, ngoài mức lợi nhuận định mức 300 đồng/lít, nay DN còn lãi thêm khoảng 400 đồng/lít nữa.

Vậy nếu các DN lỗ, chuyện tăng giá không phải là vấn đề. Điều đáng bàn, theo các chuyên gia thì đó là cách hành xử “lạnh lùng” của cơ quan quản lý.

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh thẳng thắn: “Đợt tăng giá lần này tôi thấy có mấy vấn đề cần nói. Thứ nhất, tăng giá mà không hề có đề nghị tăng của công ty xăng dầu nào. Thứ hai, việc tăng giá là cách đẩy gánh nặng vào người dân mà liên bộ lại làm một cách lạnh lùng, hành chính. Nếu tôn trọng người dân, ít nhất Bộ cũng phải trình bày quỹ bình ổn giá hiện nay là bao nhiêu và đã chi hết bao nhiêu. Tôi cho rằng liên bộ Tài chính - Công Thương nên nói rõ”.

Cũng theo ông Doanh, rõ ràng có lợi ích nhóm trong quỹ bình ổn. Cơ quan quản lý đã để DN xả quỹ bình ổn quá lớn, DN lỗ ít nhưng lại xả quỹ nhiều. “Khi đã liên quan đến số tiền lớn như vậy thì nên có kiểm toán, các hiệp hội vào giám sát vấn đề này” - ông Doanh đề nghị.

“Tôi đồng ý với ý kiến cần giải trình lại về việc sử dụng quỹ bình ổn có đúng không? Quỹ có âm không? Tăng giá như vậy thì bao lâu sẽ khôi phục quỹ bình ổn?” - TS Nguyễn Ngọc Sơn, Trường ĐH Kinh tế-Luật, nói.

Ông Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, cũng cho rằng cần sòng phẳng nhìn nhận lại về cách điều hành giá xăng trong thời gian qua. “Đáng lẽ lúc giá thế giới tăng thì Nhà nước nên cho tăng giá, khi đó người dân dù muốn hay không vẫn thoải mái. Nhưng cơ quan quản lý lại níu lại giá bằng quỹ bình ổn. Giờ hết quỹ thì lại lục tục cho tăng giá trong khi xu hướng giá thế giới đang giảm nhẹ. Vì vậy, thời điểm này, người dân rất dễ cho rằng Nhà nước đang cố tình cho tăng giá” - ông Phong nói.

Mai Phương

pháp luật tphcm

>   Dầu vọt gần 6%, khí thiên nhiên “phi” 20% trong quý 1 (29/03/2013)

>   Xếp hàng dài mua xăng giá kỷ lục (29/03/2013)

>   Giá xăng tăng hơn 1.400 đồng (28/03/2013)

>   "Gazprom lập liên doanh nhiên liệu tại Việt Nam" (28/03/2013)

>   Dầu tăng một mạch 4 phiên, khí thiên nhiên cao nhất 19 tháng (28/03/2013)

>   DN xăng dầu lãi khủng nhờ xả quỹ bình ổn: “Người tiêu dùng đang thành con nợ” (28/03/2013)

>   Vì sao giá xăng chưa giảm? (27/03/2013)

>   Giảm giá xăng dầu: Hãy đợi đấy! (27/03/2013)

>   Giảm giá xăng dầu để hỗ trợ nền kinh tế (27/03/2013)

>   Dầu vượt 96 USD/thùng, lên cao nhất 5 tuần (27/03/2013)