|
Cần thay đổi mô hình doanh nghiệp “gia đình trị”
Hiện nhiều công ty cổ phần Việt Nam đã niêm yết vẫn giữ mô hình hoạt động kiểu “gia đình trị”. Không ít ý kiến cho rằng, để phát triển lành mạnh và minh bạch hơn, các DNVN cần thay đổi mô hình và bổ sung thêm các thành viên quản trị độc lập.
Đây cũng là chủ đề chính của hội thảo “Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng quản trị” do sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, sở giao dịch chứng khoán Thái Lan và tổ chức tài chính Quốc tế IFC phối hợp tổ chức.
Theo ý kiến của các diễn giả, yếu tố quan trọng nhất của một DN niêm yết là tính minh bạch, tuy nhiên sự minh bạch này khó có được khi quyền lực trong DNVN thường là 3 trong 1 (tức là thành viên HĐQT vừa nắm quyền điều hành, vừa là cổ đông lớn). Không ít người còn đưa người thân, họ hàng vào giữ các vị trí chủ chốt trong công ty, bản thân DN cũng thừa nhận mô hình này kìm hãm sự phát triển của họ.
Theo đề xuất của các chuyên gia, ít nhất 1 trong 3 số thành viên thuộc HĐQT phải là thành viên độc lập, họ phải là những người không có mối quan hệ với những thành viên còn lại, không nằm trong ban điều hành và không có mối quan hệ với cán bộ chủ chốt. Sự có mặt của những thành viên quản trị độc lập sẽ đảm bảo tính minh bạch cho DN cũng như sự công bằng cho các cổ đông khác.
Ông Bordin Unakul, Phó Chủ tịch sở giao dịch chứng khoán Thái Lan cho rằng: “Các thành viên quản trị độc lập đúng nghĩa không chịu tác động từ các mối quan hệ, không nằm trong các nhóm lợi ích trong doanh nghiệp nên ý kiến, quyết định của họ sẽ rất khách quan, vì lợi ích của tất cả cổ đông. Với vị trí độc lập của mình, họ còn đảm bảo thông tin công bố ra thị truờng luôn minh bạch. Ngoài ra, nhân viên làm việc trong công ty có những thành viên quản trị độc lập sẽ có một môi trường tốt hơn để phát huy năng lực”.
Tuy nhiên, theo các DN, để tìm được một thành viên như vậy rất khó. Theo Nghị định 121, thành viên HĐQT không được là cổ đông. Khi không có quyền lợi sát sườn mà chỉ làm công ăn lương thì các thành viên độc lập không mấy ai toàn tâm toàn ý với DN. Trước thắc mắc này, các chuyên gia đề xuất giải pháp.
“Các thành viên độc lập nên là cổ đông, nhưng sở hữu không quá 1%... Văn hóa Việt Nam “đồng tiền liền khúc ruột”, phải là cổ đông thì mới hết lòng với công ty”, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, Phó giám đốc Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế TƯ nói.
Nâng cao vai trò của thành viên HĐQT độc lập sẽ đảm bảo công bằng cho các cổ đông và sự minh bạch của DN, tuy nhiên để làm được điều này cần sự đồng lòng của các cổ đông và sự hy sinh của những người đang nắm quyền điều hành.
Lê Hương - Ngọc Diệp
vtv
|
