|
Vị thế VND tiếp tục được khẳng định
Đi gần ¾ chặng đường năm 2012, với những gì đã đạt được, mặc dù có thể có những xáo trộn từ hiệu ứng chính sách, nhưng công bằng mà nói chính sách điều hành của NHNN đúng và trúng mục tiêu như tỷ giá ổn định trong một thời gian dài dù thị trường có biến động, thị trường vàng đang dần lập lại trật tự…
Nhìn lại thị trường vàng giai đoạn 2008 trở lại đây, khi kinh tế thế giới cũng như trong nước gặp biến động, người dân tìm đến phương tiện để trú ẩn và vàng đã được lựa chọn. Chính vì thế vàng thế giới từ mức giá 600 – 700 USD/oz đến thời điểm này (25/10/2012) tăng gần 300% lên mức hơn 1.700 USD/oz; còn với vàng trong nước từ mức hơn 17 triệu đồng/lượng đầu năm 2008 nhảy vọt lên gần 47 triệu đồng/lượng tính đến ngày 25/10/2012.
Điều đó cho thấy sức nóng của giá vàng tăng mạnh mẽ. Điều đáng nói ở đây, từ năm 2008 đến giữa năm 2011 trong khi giá vàng tăng chóng mặt thì thị trường vàng vẫn chưa được quản lý một cách chính thống. Chính vì vậy, trên thị trường các cửa hàng kinh doanh vàng mọc lên như nấm, cũng như thương hiệu vàng cũng tăng theo các năm; các loại vàng miếng được giao dịch bất kỳ nơi đâu…
Sự buông lỏng thị trường khiến mỗi khi giá vàng nội – ngoại chênh lệch chỉ cần đến 400 nghìn đồng/lượng đã khiến giới đầu cơ đẩy mạnh các hoạt động xuất nhập lậu vàng. Qua đó vơ vét lượng ngoại tệ lớn trên thị trường chợ đen tạo áp lực giá USD trên thị trường chính thức. Và cứ mỗi khi vàng nhảy múa, giá USD cũng không thể đứng im. Cũng bởi vậy, trong những năm qua không ít lần NHNN phải điều chỉnh biên độ tỷ giá bám sát thị trường cũng đã phần nào tác động không tích cực đến vị thế đồng VND.
Về thực chất đầu tư vàng không phải mang giá trị gia tăng cho nền kinh tế vì nước ta không sản xuất vàng, mà vàng chỉ có thể mang lại sinh lời cho một bộ phận dân cư hay nói cách khác nếu có sinh lời chẳng qua từ túi người này sang người khác. Theo thống kê của một số tổ chức quốc tế, số vàng tồn đọng trong dân cư lên tới 1.000 tấn vàng, nhưng theo Phó Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng thì rất khó mà thống kê chính xác. Thống kê của NHNN, ước tính số vàng trong dân đến thời điểm này từ 250 – 400 tấn. Như vậy, nếu tính con số trung bình 300 tấn vàng thì nền kinh tế bị chôn chặt 15 tỷ USD không thể đưa vào lưu thông.
Như vậy, có thể nói vàng tác động mạnh đến tỷ giá, gây bất ổn kinh tế vĩ mô, gia tăng lạm phát… Chính vì vậy, việc làm thế nào để kiềm chế sự nhảy múa của giá vàng cũng như giảm bớt sức hấp dẫn của vàng… là nhiệm vụ không hề đơn giản nhưng không thể không thực hiện vì quốc kế dân sinh, vì ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao vị thế VND…
Chính vì vậy, NHNN đã đưa ra lộ trình giải pháp kiểm soát “con ngựa bất kham” này. Có thể nói, Nghị định 95 ngày 20/10/2011, sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 202/2004/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng là bước đi đầu tiên lập lại khuôn khổ pháp lý thị trường ngoại hối. Với mức xử phạt cao với những vi phạm kinh doanh vàng, ngoại tệ cùng việc tăng cường thanh tra, phối hợp với Bộ Công an xóa bỏ thị trường ngoại tệ phi chính thức hay còn gọi là “chợ đen”... thực hiện mục tiêu lớn chống đô la hóa trong nền kinh tế đồng thời tạo nền tảng cho NHNN triển khai các bước tiếp theo.
Có thể nói, chốt chặn khuôn khổ pháp lý cho thị trường vàng là sự ra đời Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực từ ngày 25/5/2012. Theo đó, tất cả các thương hiệu vàng khác kể cả SJC cũng không được dập vàng miếng mà NHNN độc quyền trong sản xuất vàng miếng. Qua đó, việc nhập lậu vàng vốn là vấn đề nhức nhối cũng đã giảm mạnh. Vì dù có trót lọt qua biên giới thì khi vào thị trường không thể tiêu thụ được vì NHNN là cơ quan duy nhất sản xuất vàng miếng. Việc giảm mạnh hoạt động nhập lậu vàng đã hạn chế đáng kể tác động của vàng lên tỷ giá.
Việc NHNN chấm dứt hoàn toàn việc TCTD huy động, cho vay vàng, bởi, nếu tiếp tục cho TCTD huy động vào nhưng không thu xếp được đầu ra, sẽ rủi ro rất lớn. Và việc các ngân hàng bị thiệt hại trong đợt vàng giảm giá vừa qua là một ví dụ. Phó Thống đốc Lê Minh Hưng cũng nhấn mạnh, sau khi chấm dứt hoàn toàn hoạt động huy động, cho vay chuyển sang mua bán, NHNN không tham gia bình ổn giá vàng mà tham gia như một nhà kinh doanh vàng. Có thể khi người dân găm giữ không có lợi, họ sẽ bán cho doanh nghiệp và TCTD. Nếu các TCTD không mua hết, Nhà nước thấy giá có lợi sẽ mua, bán vàng miếng với các đơn vị đủ điều kiện theo Nghị định 24 để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước.
Phó Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, từ tháng 4 trở lại đây số vàng TCTD mua lại từ thị trường khoảng 60,1 tấn. Báo cáo của các TCTD thì còn khoảng 20 tấn vàng nữa thì tất cả các TCTD sẽ đưa trạng thái vàng về 0. Nhưng đây vào thời điểm quý IV, các DN vay vốn để nhập khẩu hàng hóa phục vụ cho Tết, đặt hàng năm sau, cũng không ít DN sẽ phải rút tiền gửi để chi trả lương thưởng… nên theo quy luật thanh khoản của hệ thống ngân hàng không được ổn định như những quý trước. Do vậy, với những ngân hàng đặc biệt khó khăn chưa thể thu xếp được NHNN sẽ cân nhắc phương án lùi thời hạn đóng trạng thái vàng. “Nói như vậy, không có nghĩa là NHNN chùn tay, mà vì ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định hệ thống ngân hàng. Nhưng thời hạn lùi chỉ tính bằng tháng”, Phó Thống đốc Lê Minh Hưng lưu ý.
Đi gần ¾ chặng đường năm 2012, với những gì đã đạt được, mặc dù có thể có những xáo trộn từ hiệu ứng chính sách, nhưng công bằng mà nói chính sách điều hành của NHNN đúng và trúng mục tiêu như tỷ giá ổn định trong một thời gian dài dù thị trường có biến động, thị trường vàng đang dần lập lại trật tự… Qua đó, thể hiện mục tiêu xuyên suốt điều hành chính sách tiền tệ của NHNN chống vàng hóa, đô la hóa trong nền kinh tế để thực hiện mục tiêu quan trọng nâng cao vị thế đồng VND.
Thanh Huyền
thới báo ngân hàng
|
