|
Lại đua lãi suất?
Phó tổng giám đốc một công ty kiểm toán cho rằng, câu chuyện vượt trần lãi suất là phản ứng của thị trường do yếu tố không bền vững của chính thị trường.
Với 1,6 tỷ đồng tiền tiết kiệm, chị Thu Hà ở Ba Đình được nhân viên giao dịch của một NHTM mời gửi tại Ngân hàng trong thời gian 1 tháng với lãi suất cộng ngoài 3%/năm so với trần lãi suất quy định hiện nay của Ngân hàng Nhà nước (9%/năm đối với những khoản tiền gửi tiết kiệm từ 12 tháng trở xuống). Theo tìm hiểu của ĐTCK, câu chuyện vượt trần lãi suất đang khá phổ biến trên thị trường huy động tiền gửi từ dân cư.
Phó tổng giám đốc một công ty kiểm toán cho rằng, câu chuyện vượt trần lãi suất là phản ứng của thị trường do yếu tố không bền vững của chính thị trường. Ví dụ, nợ xấu cao buộc các ngân hàng phải chạy đua huy động tiền gửi bằng cách tăng lãi suất. Bên cạnh đó, thời gian qua, thị trường vàng, USD nổi sóng đã hút một lượng không nhỏ tiền từ kênh tiết kiệm, nên các ngân hàng phải tăng lãi suất để giữ tiền đồng. Ngoài ra, những tin đồn thất thiệt xuất hiện trên thị trường thời gian gần đây cũng khiến một số ngân hàng phải tăng lãi suất để giữ thanh khoản. Những ngân hàng rơi vào tình huống này thường là các ngân hàng quy mô nhỏ, vì tỷ trọng tín dụng trong bảng cân đối của họ quá lớn và thực tế, ngoài cho vay, các ngân hàng này không biết đầu tư vào đâu cho hiệu quả hơn.
“Đây là bài toán khó của các ngân hàng vì nền kinh tế vĩ mô đang có nhiều yếu tố chưa bền vững”, vị phó tổng giám đốc trên nhấn mạnh.
Trên thực tế, các ngân hàng có thể vay tiền trên thị trường liên ngân hàng để bù đắp thanh khoản. Vậy phải chăng, một số ngân hàng khó tiếp cận được nguồn vốn vay trên thị trường này, nên mới “bất đắc dĩ” phải vượt trần lãi suất để huy động tiền gửi từ dân cư?
Theo lãnh đạo một ngân hàng TMCP, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng 2 tuần qua rất ổn định. Cụ thể, lãi suất qua đêm là 3,5%/năm; 1, 2 và 3 tuần tương ứng là 4,5%, 5% và 6%/năm; 1 tháng là 7,5%/năm.
Các mức lãi suất này rõ ràng là rất hấp dẫn đối với các ngân hàng đi vay. Tuy nhiên, thực tế, không phải ngân hàng nào cũng có thể tiếp cận được nguồn vốn giá rẻ này, đặc biệt kể từ khi Thông tư số 21/2012/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay, đi vay; mua, bán có kỳ hạn giấy tờ có giá giữa các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài có hiệu lực, từ 1/9/2012.
Theo Thông tư 21, để tham gia giao dịch liên ngân hàng, các TCTD phải không có các khoản nợ quá hạn đối với các giao dịch liên ngân hàng từ 10 ngày trở lên tại thời điểm thực hiện giao dịch (đối với bên đi vay) với lãi suất tự thoả thuận.
Thông tư này đã có hiệu lực nhưng các ngân hàng chưa tìm được tiếng nói chung trong hoạt động liên ngân hàng. Bên cạnh đó, các ngân hàng còn rất bỡ ngỡ vì chưa có hướng dẫn cụ thể từ phía NHNN, ví dụ như: việc thương thảo về hợp đồng cho vay có quy chuẩn thế nào, trích lập dự phòng ra sao...
“Niềm tin trên thị trường liên ngân hàng cũng là chuyện đáng nói. Một số ngân hàng khá dè dặt trong việc cho vay các ngân hàng khác. Trong khi đó, nguồn vốn từ nước ngoài cũng bị ‘teo’ lại sau các ‘vụ lình xình’ của hệ thống, bởi các định chế nước ngoài thắt chặt khẩu vị rủi ro của các ngân hàng Việt Nam. Rõ ràng, còn mỗi thị trường dân cư là nguồn tạo vốn chính trên thị trường, nên thời gian tới, dự báo thị trường huy động từ dân cư sẽ còn rất nóng”, ông Lê Quang Trung, Phó tổng giám đốc phụ trách nguồn vốn VIB nhận định.
Ngân hàng quy mô nhỏ đang “phá rào” lãi suất huy động trên thị trường dân cư và các ngân hàng lớn chắc chắn không thể khoanh tay đứng nhìn. Một cuộc đua lãi suất rất có thể sẽ tái diễn trong thời gian tới. Và khi đó, xem như nỗ lực hạ lãi suất để gỡ khó cho doanh nghiệp của hệ thống ngân hàng đã bị ngáng trở phần nào.
Hồng Dung
Đầu tư chứng khoán
|
