|
Trích lập dự phòng cổ phiếu OTC: Hết mò mẫm!
12 năm ra đời và hoạt động của TTCK là ngần ấy năm thị trường mong ngóng Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng đầu tư OTC.
* Cổ phiếu OTC: “Giấy vẽ” báo cáo tài chính của CTCK
Sau 12 năm không có bất cứ văn bản nào hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán chưa niêm yết (OTC), gây nên nhiều hệ lụy đáng ngại, Bộ Tài chính dự kiến sẽ ban hành hướng dẫn về nội dung này trong năm nay.
12 năm chờ đợi và hệ lụy
12 năm ra đời và hoạt động của TTCK là ngần ấy năm thị trường mong ngóng Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng đầu tư chứng khoán OTC. Điều này đã gây nên không ít phiền toái cho các CTCK, mà trường hợp CTCK TP. HCM (HSC) khiếu nại lên Bộ Tài chính năm ngoái là điển hình.
Vì nguyên tắc thận trọng, HSC đã trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán OTC cho năm 2007 là 16,8 tỷ đồng, năm 2008 là 99,6 tỷ đồng. Thế nhưng, cơ quan thuế không đồng ý phương án trích lập của HSC, nên quyết định truy thu thuế trên 19 tỷ đồng và 4,1 tỷ đồng tiền phạt nộp chậm thuế.
Không đồng ý với quyết định này, HSC đã khiếu nại lên Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính). Cùng kiến nghị này, nhưng có lúc Bộ Tài chính có văn bản đồng ý phương án trích lập của HSC, nhưng thời điểm khác lại có văn bản với nội dung trái ngược. Kết cục, HSC phải nộp khoản thuế trên 19 tỷ đồng, nhưng không bị truy thu 4,1 tỷ đồng tiền chậm nộp thuế.
Vì không có văn bản hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng đầu tư chứng khoán OTC, nên các CTCK có hai cách ứng xử khác nhau. Thứ nhất, CTCK vẫn trích lập khoản dự phòng này để minh bạch hiệu quả hoạt động, thông tin trích lập mang tính lưu hành nội bộ, nhưng không tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập DN. Thứ hai, CTCK không trích lập dự phòng khoản đầu tư OTC, với lý do chưa có hướng dẫn.
Theo tổng giám đốc một CTCK, với những CTCK có khoản đầu tư chứng khoán OTC lớn, thì việc không trích lập dự phòng là điều đáng báo động. Bởi lẽ, nhiều CTCK phải chịu khoản lỗ rất lớn từ danh mục đầu tư chứng khoán OTC, nhưng trên trên sổ sách kế toán, khoản lỗ này thường không được thể hiện, hoặc chỉ thể hiện một phần nhỏ. Điều này khiến cổ đông, nhà đầu tư không nhận diện được rủi ro tài chính đang tiềm ẩn tại CTCK trong bối cảnh giá cổ phiếu OTC giảm mạnh và gần như mất thanh khoản.
“Sớm có hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng đầu tư OTC còn hỗ trợ CTCK giảm bớt gánh nặng về thuế. Việc không được khấu trừ vào chi phí khoản trích lập dự phòng đầu tư cổ phiếu OTC, khiến các CTCK phải đóng thuế nhiều hơn so với hiệu quả kinh doanh thực mà họ đạt được trong kỳ. Điều này đang khiến cho bức tranh hiệu quả hoạt động của CTCK chưa thực sự xác thực”, vị tổng giám đốc trên nói.
Sẽ thực hiện theo Thông tư năm 2009
Theo TS. Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tuy không có văn bản riêng hướng dẫn CTCK trích lập dự phòng đầu tư chứng khoán OTC, nhưng nội dung này đã được lồng vào dự thảo Thông tư hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân đối với lĩnh vực chứng khoán, mà Bộ Tài chính đang xây dựng. Theo kế hoạch, Thông tư này sẽ được ban hành trong năm nay.
Dự thảo Thông tư quy định: CTCK thực hiện trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán tự doanh theo Thông tư 228/2009/TT-BTC ngày 7/12/2009 của Bộ Tài chính hướng dẫn về chế độ trích lập và sử dụng các khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp tại DN.
Nhận xét về dự thảo quy định trên, giám đốc pháp chế một CTCK cho rằng, quy định này không rõ ràng, sẽ gây phiền toái cho CTCK khi áp dụng. Bởi lẽ, Thông tư 228/2009/TT-BTC quy định: “Các tổ chức đăng ký hoạt động kinh doanh chứng khoán như các CTCK, công ty quản lý quỹ…, việc trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán thực hiện theo quy định riêng”.
Do vậy, để có căn cứ hướng dẫn rõ ràng CTCK thực hiện trích lập dự phòng đầu tư chứng khoán OTC, dự thảo nên sửa đổi theo hướng: “CTCK thực hiện trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán tự doanh theo hướng dẫn tại Khoản 1, Điều 5, Thông tư 228/2009/TT-BTC (quy định về dự phòng tổn thất các khoản đầu tư chứng khoán của các DN nói chung)”.
Theo đó, đối với các loại chứng khoán OTC, thì giá thực tế trên thị trường được xác định là giá trung bình trên cơ sở giá giao dịch được cung cấp tối thiểu bởi 3 CTCK tại thời điểm lập dự phòng. Trường hợp không xác định được giá trị thị trường của chứng khoán, thì CTCK không phải trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán.
Hữu Đạo
đầu tư chứng khoán
|
