|
TS. Quách Mạnh Hào: 4 xu hướng chính của M&A tại Việt Nam
Theo TS. Quách Mạnh Hào – Phó Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán MB (MBS), hoạt động M&A tại Việt Nam đang diễn ra theo 4 xu hướng chính.
* Điểm mặt các thương vụ M&A tiêu biểu và xu hướng
* Deloitte: Ngân hàng Việt Nam trước 3 thách thức
Thứ nhất, nhà đầu tư ngành đang là những người rất chủ động trong việc mua các doanh nghiệp Việt Nam.Cụ thể, các nhà đầu tư ngành quan tâm tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hơn là những so sánh với chỉ số thị trường chứng khoán.
Thứ hai, các nhà đầu tư có xu hướng thực hiện mua bán, thâu tóm theo hình thức thân thiện và quan tâm tới tỷ lệ sở hữu quan trọng để có thể mua chi phối và tham gia vào HĐQT của công ty với kỳ vọng phát triển công ty một cách bền vững theo triết lý của riêng mình.
Thứ ba, các nhà đầu tư tài chính quan tâm nhiều hơn tới công ty niêm yết, trong khi nhà đầu tư ngành quan tâm chủ yếu tới công ty chưa niêm yết. Đặc biệt, các nhà đầu tư tài chính có xu hướng đa dạng hóa các khoản đầu tư một cách thận trọng và lựa chọn quy mô thương vụ với tỷ lệ sở hữu nhỏ hơn rất nhiều so với những thương vụ rầm rộ như thời kỳ 4-5 năm trước.
Thứ tư, hiện tại M&A có xu hướng bắt nguồn từ những doanh nghiệp có khó khăn về tài chính thay vì những doanh nghiệp đang đứng đầu.
Xét về hoạt động đầu tư tài chính vào doanh nghiệp Việt Nam, hiện tại xu hướng chính vẫn là các quỹ đầu tư. Tuy nhiên, đối tượng này lại không quan tâm nhiều đến tỷ lệ chi phối doanh nghiệp.
Theo ông Hào, một doanh nghiệp được tìm mua không hẳn là doanh nghiệp tốt, đang dẫn đầu mà là những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh phù hợp và đội ngũ quản trị có năng lực, nếu doanh nghiệp này đang gặp khó khăn thì họ lại quan tâm nhiều hơn.
Nói về giá trị cộng hưởng trong các thương vụ M&A, theo ông Hào trước hết phải là một thương vụ hoàn thiện mô hình kinh doanh của hai bên. Nó có thể là việc tạo ra một thị trường mới, một sản phẩm mới, một khâu trong quá trình kinh doanh hoặc là một đội ngũ nhân sự mới có khả năng tạo ra sự thay đổi.
Lấy dẫn chứng từ thực tiễn, bản thân MBS trong vai trò là nhà tư vấn cũng đã và đang nhận được hồ sơ của các doanh nghiệp và yêu cầu của nhà đầu tư. Tuy nhiên phần lớn các công ty và các yêu cầu này không phù hơp nhau. Mô hình kinh doanh của các công ty không rõ, cơ cấu quản trị gia đình và sổ sách kế toán thiếu minh bạch hiện đang là rào cản rất lớn cho hoạt động M&A.
Do đó, ông Hào cho hay một thương vụ M&A phải hoàn thiện được mô hình kinh doanh của cả hai bên để tạo nên giá trị cộng hưởng. Đó có thể là việc tạo ra một thị trường mới, một sản phẩm mới, một khâu trong quá trình kinh doanh hoặc đội ngũ nhân sự mới có khả năng tạo ra sự thay đổi. Bên cạnh việc hoàn thiện mô hình kinh doanh của cả hai bên, thương vụ M&A nên thực hiện theo hình thức thân thiện giúp hai bên có thể thấy được lợi ích của nhau.
Ông Hào cũng cho biết thêm, thực tế các hoạt động M&A vẫn đang diễn ra và dựa trên cơ sở pháp luật. Tuy nhiên, nếu các quy định về sở hữu được nới rộng ra thì có thể khuyến khích hoạt động mua bán và thâu tóm diễn ra nhanh hơn. Điều quan trọng là thỏa mãn được lợi ích giữa người bán và người mua, dù là một vụ thôn tính tiêu cực thì bên bán cũng sẽ nhìn nhận việc đánh đổi giữa sở hữu và tài chính ở mức tốt.
Bài viết được trích từ Toàn cảnh thị trường M&A DNVN năm 2012
|
