Pháp - Đức: Bất đồng quanh trái phiếu euro
Cuộc họp chính thức đầu tiên giữa hai bộ trưởng tài chính Pháp và Đức ở Berlin hôm thứ hai 21.5 đã không đạt được thỏa thuận về những biện pháp hồi phục tăng trưởng kinh tế trong khu vực euro, trong đó chủ đề tranh cãi chính là phát hành trái phiếu chung euro, dẫn đến một cuộc họp không chính thức của các nhà lãnh đạo EU tại Brussels vào thứ tư 23.5.
Tại hội nghị G8 ở Mỹ tuần rồi, Tổng thống Mỹ Obama và Tổng thống Pháp Hollande liên kết gây sức ép để Thủ tướng Đức Merkel tăng thúc đẩy tăng trưởng ở châu Âu. Chính phủ mới của Pháp đang làm đảo lộn sự cân bằng trong quan hệ Pháp-Đức, đe dọa ngăn cản hiệp ước tài chính về kỷ luật ngân sách, và khẳng định yêu cầu phát hành trái phiếu chung euro.
Là ý tưởng của Ủy ban châu Âu từ tháng 11/2011, “trái phiếu bình ổn” này do 17 chính phủ thành viên khu vực euro phát hành chung, song song với những động thái hướng đến một liên minh tài chính sát cánh hơn, cho phép các nước có bậc tín nhiệm AAA như Đức và các nước khác cấp vốn tài trợ những nước yếu kém hơn như Hy Lạp, giảm căng thẳng trên thị trường nợ công.
Tuy nhiên, Đức từ lâu phản đối phát hành trái phiếu euro, cho rằng công cụ tài chính này sẽ hạ thấp lãi suất của những nước yếu kém mà không đòi hỏi họ phải củng cố ngân sách và giảm nợ. Do vậy, trái phiếu euro không tạo áp lực để các chính khách nỗ lực cải cách kinh tế và thị trường, trong khi có thể tăng chi phí vay cho những nước có cơ cấu tài chính tốt hơn như Đức, trong khi đẩy người đóng thuế Đức vào thế khó khăn.
Chính phủ mới của Pháp là phe ủng hộ hàng đầu trái phiếu euro. Paris tin rằng trái phiếu này sẽ cho phép châu Âu góp tiền tài trợ các dự án tạo việc làm và giảm đầu cơ thị trường ở các nước khu vực euro. Chiến thắng của Francois Hollande trong bầu cử Pháp đã đưa vấn đề kích thích tăng trưởng kinh tế trong khu vực euro lên hàng đầu trong chương trình nghị sự, thách thức mục tiêu “cắt giảm thâm hụt ngân sách để giảm nợ” của Thủ tướng Đức Angela Merkel. Các nhà lãnh đạo của Anh, Italy, Tây Ban Nha và Ireland đều ủng hộ nỗ lực của Hollande đối với trái phiếu châu Âu và các chương trình kích cầu trong những nước ở rìa khu vực euro. Theo Evangelos Venizelos, chủ tịch đảng Xã hội và cựu bộ trưởng tài chính Hy Lạp: “Ý tưởng trái phiếu euro là và luôn là một ý tưởng hay, nếu nó đem lại tiền với những điều kiện rẻ hơn và tốt hơn những điều kiện của kế hoạch giảm nợ và thỏa thuận vay”.
Cho dù có được sự ủng hộ của nhiều chính phủ, kế hoạch trái phiếu euro sẽ ít có cơ hội thành công nếu không có sự ủng hộ của Đức, bởi vì đây là nền kinh tế chính lành mạnh duy nhất trong khu vực euro. Nhưng chính phủ Đức nhất định phản đối trái phiếu euro cho đến khi đạt được sự hội nhập sâu sắc hơn và sự hài hòa các chính sách ngân sách và chi tiêu công. Thứ trưởng tài chính Đức Steffen Kampeter còn sẵn sàng lặp lại phản đối của Đức, gọi trái phiếu chung là “một toa thuốc sai thời điểm với những tác dụng phụ không ổn.”
Theo Michael Huther, giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế Cologne, “trái phiếu euro không phải là nơi có chìa khóa mở cửa thiên đường,” bởi vì nó sẽ “pha trộn rủi ro” và hoạt động như là cái làm giảm nỗ lực cải cách ở các nền kinh tế vốn có ít khả năng cạnh tranh.
Phát ngôn viên Ủy ban châu Âu Amadeu Altafaj nói: “Từ quan điểm kinh tế, biện pháp này có ý nghĩa. Nhưng khi xem xét mọi khía cạnh, đây là một quyết định chính trị phải được đưa ra bởi các nước thành viên trong khu vực euro, bất cứ hình thức phát hành nợ công chung nào đều đòi hỏi một sự phối hợp chặt chẽ hơn các chính sách tài chính, hướng đến một liên minh tài chính, và đó là một điều kiện tiên quyết.”
Võ Phương (FORBES, NEW YORK TIMES, WSJ)
sài gòn tiếp thị
|